11/01/2019
Hải Hậu (Nam Định) là huyện đầu tiên có 100% (35/35) xã, thị trấn đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), được Thủ tướng ban hành quyết định công nhận huyện đạt chuẩn NTM từ tháng 6/2015. Phát huy kết quả đạt được, cán bộ và nhân dân huyện Hải Hậu đang quyết tâm xây dựng huyện đạt chuẩn NTM bền vững và phát triển kiểu mẫu vào năm 2020.
Huyện đi đầu trong xây dựng NTM
Qua 9 năm tổ chức thực hiện phong trào xây dựng NTM đặc biệt là 2 năm thực hiện phong trào toàn dân chung sức xây dựng NTM bền vững và phát triển, cơ cấu kinh tế của huyện Hải Hậu đã có chuyển dịch đúng hướng. Tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2017 (so với năm 2010) đạt 7,22%. Sản phẩm bình quân đầu người đạt 39,02 triệu đồng. Giá trị sản xuất bình quân 1 ha canh tác đạt 112 triệu đồng. Văn hóa, y tế, môi trường tiếp tục được củng cố và nâng cao chất lượng. Có 114/114 trường học 3 cấp có cơ sở vật chất và thiết bị dạy học đạt chuẩn Quốc gia. Đời sống nhân dân ngày được nâng cao, tỷ lệ hộ nghèo không thuộc chính sách Bảo trợ xã hội giảm còn 2%. Tính đến ngày 31/12/2017, tỷ lệ bao phủ y tế toàn huyện đạt 87,13%.
Nhằm xây dựng Hải Hậu trở thành huyện đi đầu trong xây dựng NTM, Đảng bộ và nhân dân huyện Hải Hậu đã phát động phong trào thi đua “Toàn dân chung sức xây dựng NTM bền vững và phát triển” giai đoạn 2016 - 2020. Trên cơ sở kế thừa Bộ tiêu chí NTM, với những mục tiêu cụ thể, Đảng bộ và nhân dân huyện Hải Hậu đã tạo được sự chuyển biến về chất, hướng tới phát triển toàn diện, đảm bảo sự bền vững trong giai đoạn hiện nay. UBND huyện ban hành Bộ tiêu chí xóm, tổ dân phố (TDP) NTM bền vững và phát triển giai đoạn 2016 - 2020 gồm 11 tiêu chí với 75 tiểu mục.
Hải Hậu đón Danh hiệu “Huyện đạt chuẩn NTM” năm 2015
Xác định phát triển hạ tầng giao thông góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, từ năm 2016 đến nay, các xã, thị trấn đã tiếp tục đầu tư trên 56 tỷ đồng để cải tạo, nâng cấp và làm mới nhất là các tuyến đường trục, liên xã, liên xóm, TDP, đảm bảo kết nối thông suốt với đường huyện lộ, tỉnh lộ, quốc lộ. Để góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, nhiều xã, thị trấn vận động cộng đồng dân cư dọc các đường xây dựng hệ thống điện chiếu sáng riêng biệt.
Trong xây dựng NTM, tiêu chí môi trường trong sản xuất và sinh hoạt của nhân dân được thường xuyên quan tâm và thực hiện đồng bộ các giải pháp: Xây dựng lò đốt rác theo công nghệ khí tự nhiên; thành lập các hợp tác xã thu gom và xử lý rác thải; tổ chức khoán quản lý giải phóng dòng chảy và vớt rác trên tất cả các tuyến kênh; phát động phong trào toàn dân vệ sinh môi trường, trồng cây xanh, hoa trên tất cả các tuyến đường giao thông. Các địa phương thường xuyên có đội tổ chức thu gom rác thải sinh hoạt từ 2- 3 lần/tuần, có 28 lò đốt rác bằng khí tự nhiên, 7 hố chôn rác thải đạt tiêu chuẩn đáp ứng được công tác vệ sinh môi trường trong khu dân cư nông thôn. Các hộ gia đình đang từng bước chuyển chăn nuôi gia trại, trang trại ra vùng chăn nuôi tập trung xa khu dân cư.
Phong trào xây dựng cảnh quan nông thôn “Xanh - Sạch - Đẹp” thông qua việc chỉnh trang khuôn viên gia đình, đường làng ngõ xóm, giải tỏa các loại cây tạp trên các tuyến trục xã, đường trục xóm, bồi đắp thêm lề đường và chỉ đạo trồng cây bóng mát, trồng hoa theo quy hoạch đã làm tăng nét đẹp của nông thôn. Đến nay, toàn huyện có trên 454 km đường hoa, có 34/35 xã, thị trấn đăng ký với 84 tuyến đường “Xanh - Sạch - Đẹp kiểu mẫu” do phụ nữ tự quản. Các đơn vị tiêu biểu trồng hoa ven đường trục xã là xã Hải Quang với tuyến đường dài 2,5 km, Hải Châu với tuyến đường dài 2,2 km, Hải Tân với tuyến đường trục chính của xã dài trên 3 km ...
Qua 2 năm tổ chức thực hiện xây dựng NTM bền vững và phát triển, có 498/546 xóm, TDP (bằng 91,2%) được công nhận đạt NTM bền vững và phát triển giai đoạn 2016 - 2020. Trong đợt thẩm định tháng 4/2018, các Tổ thẩm định đánh giá cao phong trào huy động toàn dân xây dựng thôn, xóm “Sáng - Xanh, Sạch - Đẹp” của 39/480 xóm, TDP (bằng 8,5%) có số điểm từ 90 điểm trở lên. Điển hình như: Xóm 3, 5, 7, 13, 14, 15 - Hải Nam, xóm 1 - Hải Hưng, xóm 2, 3 - Hải Hà, xóm 3 - Hải Lộc, xóm 9 - Hải Anh, xóm 8, xóm 10 - Hải Tây, xóm 9 - Hải Toàn, xóm Xuân Đài Đông - Hải Hòa.
Định hình mô hình NTM kiểu mẫu
Trên cơ sở đánh giá tiềm năng, thế mạnh về điều kiện kinh tế - xã hội, mô hình NTM kiểu mẫu - hay còn gọi là NTM nâng cao của huyện tập trung vào 3 nhóm nội dung với các tiêu chí có hạ tầng nông thôn “kiên cố - đồng bộ - kết nối”; có cảnh quan nông thôn “xanh mát - sạch sẽ”; có “nếp sống văn hóa đẹp - tiến bộ”. Theo đó, huyện Hải Hậu sẽ duy trì và nâng cao chất lượng tiêu chí xã, thị trấn NTM bền vững và phát triển, huyện NTM bền vững và phát triển; Đầu tư xây dựng hình mẫu NTM “Sáng -Xanh - Sạch - Đẹp để phát triển bền vững” trên địa bàn từ cấp huyện, cấp xã,cấp xóm. Trong đó nâng cao các tiêu chí “Đường có điện có hoa, nhà có tên, sông không rác, cán bộ chuyên cần, nhân dân đồng thuận”, xây dựng huyện Hải Hậu trở thành một miền quê đáng sống.
Hiện nay, Ban chỉ đạo NTM của huyện cũng đã chọn 4 đơn vị là TDP số 8 thị trấn Thịnh Long, xóm 8 xã Hải Tây, xóm 3 xã Hải Hà và xóm 4 xã Hải Bắc làm điểm xây dựng xóm, TDP NTM kiểu mẫu năm 2018 và xã Hải Thanh xây dựng xã NTM kiểu mẫu năm 2019. Trong năm 2018, huyện phấn đấu có 100% số xóm, TDP của huyện đạt “Xóm, TDP NTM bền vững và phát triển” và trên 50% số xã, thị trấn đạt “Xã, thị trấn NTM bền vững và phát triển”; có 4 xóm, TDP đạt NTM kiểu mẫu. Năm 2019, mỗi xã, thị trấn có ít nhất một xóm, TDP NTM kiểu mẫu về “Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp để phát triển bền vững” giai đoạn 2018 - 2023, có 100% xã, thị trấn đạt “Xã, thị trấn NTM bền vững và phát triển”.
Khu trung tâm huyện Hải Hậu
Để thực hiện được điều đó, UBND huyện đã ban hành Đề án “Nâng cao chất lượng môi trường, đảm bảo phát triển bền vững giai đoạn 2015 - 2020, Bộ tiêu chí xây dựng xóm, TDP NTM bền vững phát triển giai đoạn 2016-2020 và bộ tiêu chí xây dựng xã, thị trấn NTM bền vững và phát triển giai đoạn 2016-2020, một trong những nội dung quan trọng của giai đoạn này là xây dựng môi trường nông thôn “Sáng - Xanh - Sạch- Đẹp, an toàn””. Theo đó, đối với việc tổ chức thu gom rác thải sinh hoạt và rác thải rắn, UBND huyện Hải Hậu đã ban hành quy định xử phạt các hành vi xả rác thải, chất rắn ra môi trường, nơi công cộng theo quy định của pháp luật. Mỗi xã, thị trấn có một tổ thu gom rác thải, thu từ 2 - 4 lần trong tuần; có 25 lò đốt rác bằng khí tự nhiên, 9 hố chôn rác thải đạt tiêu chuẩn của Sở TN&MT. Để hạn chế rác thải, chất thải dồn về nơi thu gom tập trung, nơi công cộng, các xóm, TDP đều có nội quy, quy ước về thu gom rác thải, chất thải.
Với việc vệ sinh dòng sông, kênh mương, đồng ruộng, UBND huyện Hải Hậu đã có văn bản chỉ đạo về việc giải tỏa vật cản đảm bảo dòng chảy và vệ sinh môi trường, phân cấp quản lý và đảm nhận vệ sinh các tuyến sông, kênh mương cho các đơn vị theo từng cấp từ huyện đến thôn, xóm. Trích từ nguồn thủy lợi phí và nguồn hỗ trợ của huyện là 1,5 triệu đồng/km/năm; phần còn lại các xã, thị trấn trích tối thiểu 30% từ nguồn sự nghiệp môi trường để xây dựng định mức khoán giải tỏa vật cản và vệ sinh dòng sông trung bình là 2-3 triệu đồng/km/năm. Các cánh đồng đều có thùng chứa thuốc bảo vệ thực vật, các xã, thị trấn khoán quản vệ sinh kênh mương cấp 3 và thu gom vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật, rác thải khác từ 0,3 - 0,5 triệu đồng/km/năm. Hàng tháng, các cơ quan chuyên môn của huyện phối kết hợp với UBND xã, thị trấn tiến hành nghiệm thu, đánh giá các vị trí đã được khoán quản vệ sinh. Đối với môi trường trong chăn nuôi, các xã, thị trấn đều đã xây dựng quy hoạch vùng chăn nuôi tập trung xa khu dân cư, đang từng bước chuyển toàn bộ chăn nuôi quy mô gia trại, trang trại vào nơi tập trung đã được quy hoạch. Hiện nay có 100% gia trại, trang trại chăn nuôi ký cam kết với UBND xã, thị trấn giữ gìn vệ sinh môi trường chăn nuôi thông qua việc xử lý chất thải bằng hầm biogas và phun các hóa chất khử trùng thường xuyên. Toàn huyện hiện có gần 1.495 hầm biogas/1.090 trang trại và gia trại chăn nuôi gia súc, gia cầm.
Phát huy những kết quả đã đạt được, trong thời gian tới, huyện Hải Hậu sẽ tập trung nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng NTM theo hướng phát triển mọi mặt chất lượng đời sống người dân; qua đó tăng cường sự đồng thuận xã hội, tạo động lực để thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội đã được xác định trong Đại hội Đại biểu Đảng bộ huyện Hải Hậu lần thứ XXVI, nhiệm kỳ 2015 - 2020.
Trần Văn Phiệt
(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số 12/2018)
