17/11/2025
Ngày 14/11/2025, tại Hà Nội, Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường phối hợp với Văn phòng Điều phối nông thôn mới (NTM) Trung ương tổ chức Hội thảo “Tham vấn về nông thôn hiện đại giai đoạn 2026-2035, định hướng đến năm 2045”. Đây là diễn đàn để trao đổi, thảo luận và chia sẻ những tư duy, cách tiếp cận và giải pháp mới về một chủ đề có ý nghĩa chiến lược ở Việt Nam trong bối cảnh hiện nay: Nông thôn hiện đại.
Nghị quyết số 19 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã khẳng định rõ định hướng: “Xây dựng nông thôn hiện đại, phồn vinh, hạnh phúc, dân chủ, văn minh; có kết cấu hạ tầng KTXH đồng bộ; môi trường xanh, sạch, đẹp; đời sống văn hóa lành mạnh, phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm”.
Những chủ trương đó đã và đang được cụ thể hóa thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, một chương trình phát triển nông thôn có tính bao trùm, toàn diện, có tác động sâu sắc và lâu dài nhất đối với quá trình phát triển của nông thôn Việt Nam. Sau gần 15 năm thực hiện, Chương trình đã đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện, cơ bản hoàn thành các mục tiêu đề ra. Tính đến tháng 6/2025 (trước thời điểm 1/7/2025, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp), cả nước có 6.084/7.669 xã (79,3%) đã được công nhận đạt chuẩn NTM (trong đó, có 2.567 xã (42,2%) đạt chuẩn NTM nâng cao và 743 xã (12,2%) đạt chuẩn NTM kiểu mẫu); 329/646 đơn vị cấp huyện (51%) đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ NTM (trong đó có 48/240 huyện (20%) đạt chuẩn NTM nâng cao); 13 tỉnh/thành phố (Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Hà Nam, Hưng Yên, Hải Dương, Quảng Ninh, Ninh Bình, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Trà Vinh, Tiền Giang, Đồng Tháp) đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.
Toàn cảnh Hội thảo
Tuy nhiên, bối cảnh mới đặt ra những yêu cầu và thách thức mới như: Cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với chuỗi giá trị và thị trường toàn cầu; Tác động nhanh và sâu rộng của chuyển đổi số và công nghệ 4.0; Áp lực từ biến đổi khí hậu và các thách thức môi trường; Nhu cầu nâng cao chất lượng sống và phúc lợi của người dân nông thôn; Cùng với việc sắp xếp đơn vị hành chính, tinh gọn bộ máy và tích hợp ba Chương trình mục tiêu quốc gia.
Trong bối cảnh đó, việc xây dựng một Khung định hướng cho nông thôn hiện đại giai đoạn 2026-2035, tầm nhìn 2045 là nhiệm vụ có tính nền tảng, làm cơ sở cho hoạch định chính sách và tổ chức thực hiện trong giai đoạn tiếp theo.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận về các nội dung trong Bộ tiêu chí quốc gia về NTM các cấp giai đoạn 2026-2030. Theo TS. KTS Phạm Thị Nhâm, nguyên tắc quy hoạch nông thôn hiện đại: Từ ổn định đến đa chức năng – bền vững bao gồm: (1) Bảo vệ tài nguyên đất đai, môi trường, cảnh quan; (2) Gắn với phát triển kinh tế địa phương – chuyển đổi sinh kế; (3) Phù hợp với đặc thù vùng miền; (4) Ứng dụng công nghệ số, GIS và dữ liệu lớn; (5) Kiểm soát đô thị hóa, giữ ranh giới phát triển.
Còn theo ông Đặng Duy Hiển, Phó Cục trưởng Cục chuyển đổi số, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc xác định nội hàm và tiêu chí cho nông thôn hiện đại giai đoạn 2026-2035 không phải là một bài toán độc lập, mà phải được đặt trong tổng thể các định hướng chiến lược quốc gia. Trong đó, chuyển đổi số nổi lên không chỉ là một lựa chọn, mà là một mệnh lệnh chính trị và là công cụ thực thi tất yếu. Do đó, đầu tư cho chuyển đổi số nông thôn chính là đầu tư cho sự phát triển bao trùm, bền vững và hiện thực hóa mục tiêu "Nông nghiệp sinh thái, Nông thôn hiện đại, Nông dân văn minh" mà Đảng và Nhà nước đã đề ra.
Cũng tại Hội thảo, phần lớn các đại biểu cho rằng, Bộ tiêu chí quốc gia về NTM các cấp giai đoạn 2026-2030 cần kế thừa tối đa những thành quả của cả 2 Chương trình mục tiêu quốc gia và xây dựng các tiêu chí mới phù hợp với bối cảnh xây dựng chính quyền 2 cấp. Đặc biệt, cần làm rõ hơn các nội dung trong Bộ tiêu chí để các địa phương dễ thực hiện trong giai đoạn 2026-2030, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn, bảo đảm Chương trình xây dựng NTM tiếp tục phát huy hiệu quả, bền vững trong chặng đường mới.
Vũ Nhung – Quyết Thắng (Theo suckhoeviet.org.vn)
