04/08/2019
Ngày 3/8/2019, tại tỉnh Hòa Bình, Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016- 2020 đã tổ chức Hội nghị tổng kết chương trình xây dựng NTM khu vực miền núi phía Bắc và định hướng giai đoạn sau năm 2020. Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia chủ trì hội nghị. Tham dự Hội nghị có lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương, Ủy ban của Quốc hội; Lãnh đạo UBND của 14 tỉnh trong vùng và các tổ chức, cá nhân tiêu biểu trong xây dựng NTM. Hội nghị tổng kết 10 năm xây dựng nông thôn mới cấp vùng đầu tiên của cả nước được tổ chức trong năm 2019. Tại đây, mỗi tỉnh đều bố trí gian hàng trưng bày nông, đặc sản trong chuỗi sản phẩm OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm).
Báo cáo của Bộ NN&PTNT cho biết, tổng nguồn vốn huy động thực hiện chương trình từ 2011-2019 bằng khoảng 15,6% so với cả nước. Tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ cho các tỉnh trong vùng xây dựng NTM giai đoạn 2016-2019 tăng gấp 2,66 lần so với giai đoạn 2011-2015 (giai đoạn I) và chiếm khoảng 36% tổng vốn ngân sách Trung ương của cả nước. Đến hết tháng 6/2019, khu vực miền núi phía Bắc đã có 603/2.280 xã (26,45%) được công nhận đạt chuẩn NTM. Dự kiến đến hết năm 2019 có khả năng đạt 28%, hoàn thành sớm hơn 1 năm so mục tiêu được giao tại Quyết định số 1600/QĐ-TTg ngày 16/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ.
Phó Thủ tướng Chính Phủ Vương Đình Huệ phát biểu chỉ đạo Hội nghị
Hiện nay, toàn vùng không còn xã nào đạt dưới 5 tiêu chí. Bình quân tiêu chí/xã đạt 12,28 tiêu chí (tăng 8,32 tiêu chí so với năm 2011 và tăng 2,9 tiêu chí so với năm 2015), thấp hơn so với bình quân chung của cả nước là 15,26 tiêu chí/xã. Cả vùng đã có 6 đơn vị cấp huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ; huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang; thành phố Thái Nguyên, thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên; thành phố Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình; thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn).
Sau 10 năm thực hiện chương trình MTQG xây dựng NTM đã làm thay đổi đáng kể diện mạo nông thôn khu vực miền núi phía Bắc. Một số tiêu chí nổi bật là toàn vùng đã xây dựng được trên 28.000 km đường giao thông nông thôn. Mạng lưới điện quốc gia đã bao phủ 100% số xã trong khu vực; 40,3% số xã hoàn thành tiêu chí giao thông; 85% số xã hoàn thành tiêu chí thủy lợi; 78,6% số xã hoàn thành tiêu chí điện; 43,6% số xã hoàn thành tiêu chí trường học; 69,6% số xã hoàn thành tiêu chí y tế; các địa phương đã áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, sơ chế, chế biến, bảo quản sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng cho sản xuất nông nghiệp,…Tuy nhiên, tỷ lệ hộ nghèo của vùng còn cao nhất cả nước với 17%, trong khi hộ nghèo ở khu vực nông thôn cả nước nói chung là 8%, thu nhập bình quân chỉ đạt 28 triệu đồng/người/năm trong khi bình quân cả nước là 37 triệu. Ít doanh nghiệp đầu tư vào vùng này.
Công tác BVMT nông thôn đã có bước đột phá lớn, chuyển đổi ý thức của người dân, cụ thể như: Hầu hết các hộ dân đồng bào dân tộc không còn nuôi nhốt gia súc, gia cầm dưới gầm nhà sàn và có khu chăn nuôi, vệ sinh riêng biệt, tỷ lệ hộ chăn nuôi hợp vệ sinh chiếm 62,6%. Nhiều xã đã hình thành được các tổ đội, hợp tác xã thu gom rác thải sinh hoạt như ở Thái Nguyên, Bắc Giang, Hoà Bình. Nhiều địa phương đã vận động được người dân tham gia cải tạo cảnh quan môi trường sống, nhân rộng các mô hình trồng cây xanh, hoa trước cửa nhà và hai bên đường giao thông (Thái Nguyên, Bắc Giang, Sơn La, Lai Châu, Lào Cai…); hình thành mô hình xử lý chất thải chăn nuôi quy mô lớn (Bắc Giang, Phú Thọ). Tại các vùng có mật độ dân cư đông, một số địa phương đã phê duyệt chủ trương và triển khai đầu tư các nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt nông thôn quy mô liên huyện và cấp tỉnh (Bắc Giang, Thái Nguyên, Lạng Sơn…); dự án thu gom bao, gói thuốc bảo vệ thực vật (Thái Nguyên)… Một số tỉnh đã thí điểm mô hình xử lý nước thải tập trung khu dân cư như tại tỉnh Thái Nguyên. Để duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt chuẩn, một số địa phương đã chỉ đạo các xã tập trung xây dựng mô hình “Khu dân cư kiểu mẫu” để hình thành các khu dân cư nổi bật về cảnh quan đường làng, ngõ xóm “sáng, xanh, sạch, đẹp” (Thái Nguyên, Bắc Giang, Lạng Sơn, Lào Cai…).
Giai đoạn 2021 - 2025, BCĐ TƯ đề ra mục tiêu cụ thể như sau: có ít nhất 1 tỉnh trong vùng được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; 100% các tỉnh có ít nhất 1 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Trong đó, khuyến khích các huyện đã được công nhận trong giai đoạn 2016-2020 tiếp tục phấn đấu trở thành huyện nông thôn mới kiểu mẫu; 56% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; 80% số thôn, bản thuộc phạm vi Đề án 1385 được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; 90% số thôn, bản thuộc các xã khác trên địa bàn được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới theo các tiêu chí thôn nông thôn mới do các địa phương quy định;thu nhập bình quân tăng ít nhất 1,8 lần so với năm 2020…
Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cùng các đồng chí lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo tỉnh ta tại hội nghị
Tăng cường BVMT nông thôn (thu gom xử lý nước thải, chất thải, bao gói thuốc bảo vệ thực vật…), cải tạo cảnh quan môi trường, trong đó tập trung phát triển các mô hình thôn, bản xanh, sạch đẹp làm tiền đề cho phát triển du lịch cộng đồng gắn kết hình thành các tour du lịch kết nối với các điểm nhấn thu hút khách du lịch như Sapa, thác Bản Giốc, hồ Ba Bể, hồ Hoà Bình; tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án thí điểm về môi trường.
Thay mặt Chính phủ và Ban Chỉ đạo Trung ương, Phó Thủ tướng Chinh phủ Vương Đình Huệ biểu dương 8/14 tỉnh đã hoành thành sớm mục tiêu đến 2020 sớm hơn 1 năm so với tiến độ được giao (Hà Giang, Yên Bái, Phú Thọ, Bắc Giang, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên và Hòa Bình). Đồng chí Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Các tỉnh miền núi phía Bắc là vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn so với cả nước, đa số là dân tộc thiểu số. Đồng bào thiểu số chiếm 55% so với cả nước, địa hình thì chia cắt. Tuy nhiên, các tỉnh miền núi phía Bắc đã vượt khó và đạt được nhiều thành công trong xây dựng NTM. Các tỉnh đã làm được thì không có lý do gì các địa phương khác không làm được và không thành công. Những kinh nghiệm triển khai của các địa phương là cơ sở quan trọng để Trung ương tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống khung khổ pháp lý của Chương trình, nhất là việc lồng ghép được các cơ chế, chính sách hỗ trợ của các chương trình mục tiêu quốc gia với các nguồn lực khác, tập trung đầu tư cho các tỉnh khu vực miền núi phía Bắc. Phó Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ngành Trung ương và các địa phương nghiên cứu, xem xét lại bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM (19 tiêu chí), đề xuất liệu có cần phải sửa đổi, đồng thời tiến hành xây dựng Bộ tiêu chí quốc gia về NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu về NTM cấp thôn, bản. Về mục tiêu số thôn, bản đạt NTM tới năm 2025 làm sao để sát với thực tiễn. Về huy động phân bổ các nguồn lực xây dựng NTM, trong đó mức hỗ trợ của trung ương cho các địa phương trong khu vực xây dựng NTM liệu đã phù hợp? Sắp tới, Chính phủ sẽ trình Quốc hội phê duyệt một chương trình mục tiêu quốc gia thứ 3 để xây dựng phát triển kinh tế- xã hội cho vùng đồng bào dân tộc ở vùng khó khăn, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc giáp biên giới. Để xây dựng NTM hiệu quả, bền vững chúng ta cần tiếp tục tập trung vào thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng lưu ý việc xây dựng NTM cần phải chú trọng đến việc bảo tồn phát huy các giá trị bản sắc văn hóa dân tộc, bảo và giữ gìn môi trường cảnh quan, tránh tình trạng bê tông hóa, đô thị hóa nông thôn.
Trước đó, vào chiều ngày 2/8, UBND tỉnh Hòa Bình đã tổ chức buổi tham quan một số mô hình tiêu biểu trên địa bàn tỉnh như: Mô hình du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn phát huy giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc Mường; Mô hình trồng cây có múi gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm của Hợp tác xã 3Tfarm nông sản Cao Phong; Mô hình sản xuất rau hữu cơ tại Hợp tác xã Đồng Sương; Làng nghề chế tác gỗ lũa, đá cảnh; Mô hình phát triển chăn nuôi bò thịt của Công ty Cổ phần chăn nuôi T&T 159...
Nam Hưng
