06/08/2024
Ngày 6/8/2024, tại Hà Nội, Hiệp hội Du lịch Việt Nam (VITA) đã tổ chức Hội thảo về Kế hoạch hành động (KHHĐ) giảm thiểu rác thải nhựa (RTN) trong ngành du lịch. Đây là cơ sở để các thành viên của Hiệp hội triển khai, thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt động nhằm góp phần hạn chế RTN, chuẩn bị cho Chương trình Du lịch xanh.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch VITA cho biết, RTN đang nổi lên là một thách thức trên thế giới cũng như tại Việt Nam, là vấn đề môi trường lớn, tác động đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội, bao gồm cả lĩnh vực du lịch. Nhận thức được yêu cầu cấp thiết về BVMT vì sự phát triển bền vững của đất nước, trong những năm qua, VITA với vai trò là một tổ chức xã hội nghề nghiệp của ngành du lịch đã tích cực, chủ động hướng ứng mọi chủ trương, chính sách của Nhà nước và có nhiều hành động mạnh mẽ nhằm thực hiện việc mục tiêu giảm thiểu RTN. Tiêu biểu như từ năm 2018, VITA đã phát động Phong trào “Du lịch Việt Nam - Chung tay giảm thiểu RTN”, thu hút sự hưởng ứng tham gia của các doanh nghiệp du lịch trong cả nước. Đặc biệt, trên cơ sở đề xuất của VITA, Dự án “Giảm thiểu RTN trong lĩnh vực du lịch Việt Nam” đã được Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP/GEF-SGP) phê duyệt thực hiện trong 2 năm 2023 - 2024.
Trong khuôn khổ triển khai Dự án, một KHHĐ về giảm thiểu RTN trong ngành du lịch sẽ được VITA xây dựng và ban hành làm cơ sở để các thành viên VITA thực hiện các hoạt động giảm thiểu RTN một cách bài bản, hiệu quả cao, qua đó góp phần đạt được các mục tiêu đặt ra trong Nghị định số 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ và KHHĐ quốc gia về quản lý RTN đại dương đến năm 2023. VITA kỳ vọng thông qua các hoạt động của Dự án “Giảm thiểu RTN trong lĩnh vực du lịch Việt Nam” có thể truyền đi thông điệp mạnh mẽ, kêu gọi sự nỗ lực chung tay góp sức của người dân, doanh nghiệp, cộng đồng và du khách, vì mục tiêu “Du lịch không RTN ở Việt Nam”.
Chủ tịch VITA Vũ Thế Bình cũng gửi lời cảm ơn đến UNDP và Quỹ Môi trường toàn cầu đã hỗ trợ VITA trong quá trình thực hiện Dự án; sự tham gia tích cực của các địa phương, nhất là Ninh Bình và Quảng Nam - Hai địa phương tham gia Chương trình thí điểm; các doanh nghiệp du lịch tiên phong đăng ký tham gia thí điểm ứng dụng Bộ tiêu chí công nhận doanh nghiệp không RTN và ứng dụng (App) quản lý RTN. Đồng thời mong muốn, các đại biểu tham dự Hội thảo sẽ thảo luận, đóng góp ý kiến cho Dự thảo KHHĐ giảm thiểu RTN trong lĩnh vực du lịch, để Ban Soạn thảo tiếp tục hoàn thiện, ban hành, đảm bảo tính thực tiễn khả thi cho các hoạt động sắp được triển khai trong thời gian tới.
Trình bày tóm tắt Dự thảo KHHĐ giảm thiểu RTN trong lĩnh vực du lịch, ông Vũ Quốc Trí, Tổng Thư ký VITA cho biết, thực hiện quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa theo: Luật BVMT năm 2020; Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/1/2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT; Quyết định số 1746/QĐ-TTg ngày 4/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt KHHĐ quốc gia về quản lý RTN đại dương đến năm 2030; Quyết định 1316/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa ở Việt Nam và các văn bản có liên quan, VITA ban hành KHHĐ giảm thiểu RTN trong lĩnh vực du lịch nhằm phát huy tinh thần chủ động, tích cực và vai trò của các thành viên VITA trong việc giảm thiểu RTN để thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về BVMT, thúc đẩy phát triển du lịch xanh, góp phần phát triển bền vững đất nước. Đồng thời, giảm RTN trong lĩnh vực du lịch thông qua truyền thông, nâng cao nhận thức; tham gia xây dựng, phổ biến, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật; xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch xanh, nhân rộng các mô hình giảm thiểu RTN; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến du lịch gắn với giảm thiểu RTN; đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về giảm thiểu RTN và huy động nguồn lực quốc tế để thúc đẩy giảm thiểu RTN.
Về mục tiêu cụ thể, Kế hoạch được thực hiện nhằm xây dựng và vận hành nền tảng số về RTN của VITA; nội dung về giảm thiểu RTN được đưa vào Hội chợ Du lịch Quốc tế Việt Nam (VITM) hàng năm để thông tin, tuyên truyền kiến thức, tri thức về giảm thiểu RTN; Bộ tài liệu hướng dẫn giảm thiểu RTN đối với khách sạn/nhà hàng, khu du lịch, các điểm tham quan du lịch lễ hội, các doanh nghiệp lữ hành, khách du lịch được xây dựng và ban hành; Bộ tiêu chí công nhận doanh nghiệp du lịch không RTN được ban hành và áp dụng rộng rãi trong các đơn vị thành viên của VITA... Phấn đấu đến năm 2025, 100% các đơn vị thành viên của VITA được nâng cao nhận thức về tác hại của RTN và tầm quan trọng của việc giảm thiểu RTN; 50% các thành viên VITA là khu du lịch, khách sạn không sử dụng túi ni lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần; 100% các đơn vị thành viên của VITA ban hành hướng dẫn/kế hoạch giảm thiểu RTN hoặc lồng ghép nội dung giảm thiểu RTN trong các quy chế/kế hoạch hoạt động. Đến năm 2030, 100% các thành viên VITA không sử dụng túi ni lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần.
Toàn cảnh Hội thảo
KHHĐ sẽ tập trung vào 6 nhiệm vụ trọng tâm sau: Thứ nhất, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về giảm thiểu RTN cho các cơ sở kinh doanh, dịch vụ du lịch; đặc biệt là phối hợp với Đài truyền hình Việt Nam và các đơn vị truyền thông nhằm giới thiệu sản phẩm du lịch không RTN của ngành du lịch tại các địa phương. Xây dựng và vận hành hiệu quả nền tảng số (platform) về RTN của VITA; khuyến khích các doanh nghiệp tích cực tham gia ứng dụng nền tảng số về RTN trong ngành du lịch; đăng tải các văn bản chính sách, tài liệu hướng dẫn, mô hình/điển hình tốt, thông tin/dữ liệu… về giảm thiểu RTN trong du lịch trên nền tảng số (platform), trang thông tin điện tử (website) của VITA, các Hiệp hội du lịch các tỉnh/thành phố, Tạp chí Việt Nam traveller, các doanh nghiệp kinh doanh du lịch; phổ biến đến các thành viên Hiệp hội. Cùng với đó, tổ chức các hội thảo, sự kiện về tuyên truyền, nâng cao nhận thức, hiểu biết về nguồn gốc phát sinh, tác hại của RTN, các biện pháp giảm thiểu, các quy định pháp luật về giảm RTN trong lĩnh vực du lịch. Phát huy vai trò của các Hiệp hội Du lịch các tỉnh/thành phố trong việc tuyên truyền, làm sạch môi trường tại các khu/điểm du lịch trên địa bàn; phổ biến các sáng kiến, kinh nghiệm quản lý, mô hình/sản phẩm giảm thiểu RTN trong lĩnh vực du lịch. Khuyến khích doanh nghiệp du lịch (cơ sở lưu trú, lữ hành, điểm tham quan, sự kiện, lễ hội…) xây dựng và thực hành văn hóa giảm thiểu RTN; tổ chức các hoạt động thi đua khen thưởng để thúc đẩy đội ngũ cán bộ nhân viên cùng thực hành giảm thiểu RTN.
Thứ hai, tham gia xây dựng, phổ biến, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về giảm thiểu RTN trong du lịch. Phối hợp với Bộ TN&MT, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan có liên quan trong quá trình đàm phán xây dựng Hiệp ước chống ô nhiễm nhựa toàn cầu của Liên hợp quốc. Tích cực tham gia phản biện, đóng góp ý kiến, đề xuất giải pháp góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách về giảm thiểu RTN nói chung, trong lĩnh vực du lịch nói riêng. Tạo diễn đàn cho các doanh nghiệp du lịch trao đổi và có ý kiến, phản biện, đề xuất chính sách phát triển du lịch không RTN. Nghiên cứu, đề xuất với Bộ TN&MT, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan có liên quan về chính sách hạn chế phân phối, sử dụng các sản phẩm nhựa sử dụng một lần trong du lịch; cơ chế xử phạt hành chính đối với những hành vi vi phạm pháp luật về BVMT nói chung, không tuân thủ quy định về hạn chế/cấm sử dụng các sản phẩm nhựa sử dụng một lần nói riêng trong du lịch. Nghiên cứu, đề xuất, kiến nghị với Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan có liên quan về chỉnh sửa, bổ sung các nội dung giảm thiểu RTN trong tiêu chuẩn xếp hạng khách sạn, các cơ sở kinh doanh du lịch. Đồng thời, xây dựng hướng dẫn/kế hoạch giảm thiểu RTN hoặc lồng ghép nội dung giảm thiểu RTN trong các quy chế/kế hoạch hoạt động của các Liên chi hội du lịch chuyên ngành, Hiệp hội Du lịch các tỉnh/thành phố và các doanh nghiệp thành viên. Thúc đẩy các Liên chi hội du lịch chuyên ngành, các đơn vị trực thuộc, Hiệp hội Du lịch các tỉnh/thành phố và cộng đồng doanh nghiệp du lịch triển khai có hiệu quả chính sách, pháp luật về “du lịch không RTN”, du lịch xanh, du lịch bền vững.
Thứ ba, xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch xanh, không RTN cho các Liên chi hội du lịch chuyên ngành, các đơn vị trực thuộc, Hiệp hội Du lịch các tỉnh/thành phố và cộng đồng doanh nghiệp du lịch. Xây dựng và phổ biến tài liệu hướng dẫn theo dõi việc thực hiện, kiểm tra, đánh giá thực hành giảm thiểu RTN tại các khách sạn, cơ sở lưu trú, nhà hàng, khu/điểm du lịch. Xây dựng, ban hành bộ tiêu chí và tổ chức chứng nhận các doanh nghiệp du lịch không RTN, bao gồm: Cơ sở lưu trú, nhà hàng, doanh nghiệp lữ hành, các tour du lịch, cơ sở dịch vụ du lịch, các điểm đến du lịch. Khuyến khích, nhân rộng việc áp dụng bộ tiêu chí công nhận doanh nghiệp không RTN đến các địa phương trong cả nước, đặc biệt là các tỉnh/thành phố ven biển. Cùng với đó, phát triển, phổ biến, nhân rộng các mô hình tốt, các điển hình tiên tiến về giảm thiểu RTN tại các điểm du lịch, đặc biệt là các khu du lịch trọng điểm. Tổ chức vận động, tư vấn cơ sở kinh doanh, dịch vụ du lịch cam kết và triển khai thực hiện giảm thiểu RTN, chú trọng các điểm du lịch trọng điểm (Ninh Bình, Yên Tử-Quảng Ninh, Sa Pa, Bắc Hà - Lào Cai, Hội An - Quảng Nam, Phú Quốc - Kiên Giang…). Khuyến khích các nhà cung ứng và các điểm đến du lịch (khách sạn, nhà hàng, điểm mua sắm, điểm tham quan du lịch…) hợp tác cung cấp các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế các sản phẩm nhựa sử dụng một lần trong ngành du lịch.
Thứ tư, đẩy mạnh hoạt động xúc tiến du lịch gắn với giảm thiểu RTN. Phối hợp với Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các tỉnh, thành phố, các cơ quan có liên quan và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài giới thiệu các hoạt động du lịch thân thiện với môi trường, không RTN, các điển hình tốt về giảm thiểu RTN trong du lịch… trong các chương trình xúc tiến, quảng bá du lịch Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt tại một số thị trường trọng điểm như Úc, Mỹ, Nhật, Hàn Quốc, Tây Âu. Tổ chức các hoạt động giới thiệu, phổ biến các mô hình điển hình, sản phẩm du lịch giảm RTN, các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế các sản phẩm nhựa sử dụng một lần trong các diễn đàn, hội chợ du lịch (VITM Hanoi), triển lãm xúc tiến, quảng bá du lịch.
Thứ năm, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về giảm thiểu RTN cho đội ngũ cán bộ của các đơn vị thành viên Hiệp hội. Tổ chức biên soạn, công bố các tài liệu đào tạo về giảm thiểu RTN cho từng đối tượng trong lĩnh vực du lịch (khách sạn-cơ sở lưu trú, khu du lịch, nhà hàng, doanh nghiệp lữ hành…). Xây dựng chương trình, kế hoạch; tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng về kiến thức, chính sách, pháp luật giảm thiểu RTN cho đội ngũ cán bộ của các Liên Chi hội du lịch chuyên ngành, các chi hội, câu lạc bộ, tạp chí, các ban chuyên môn, Hiệp hội Du lịch các tỉnh/thành phố, doanh nghiệp du lịch, đặc biệt là đội ngũ hướng dẫn viên, thuyết minh viên du lịch, nhân viên tại khách sạn/nhà hàng/khu du lịch… khi có sự hỗ trợ nguồn lực trong và ngoài nước. Kiến nghị với Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan có liên quan, lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường nói chung và giảm thiểu RTN nói riêng trong các chương trình, kế hoạch đào tạo, tập huấn về du lịch.
Thứ sáu, huy động nguồn lực quốc tế để thúc đẩy giảm thiểu RTN. Tích cực hợp tác với các quốc gia, các tổ chức quốc tế triển khai các nghiên cứu khoa học, ứng dụng, phát triển, chuyển giao công nghệ về giảm thiểu RTN trong du lịch. Tăng cường hợp tác, trao đổi với các đối tác quốc tế (tổ chức quốc tế, các hiệp hội du lịch, tổ chức/cá nhân…) về kinh nghiệm quản lý, xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch xanh, không RTN. Đẩy mạnh hợp tác với các hiệp hội du lịch, tổ chức quốc tế; tổ chức/cá nhân… để tranh thủ hỗ trợ kỹ thuật, thu hút đầu tư, đào tạo nhân lực về giảm thiểu RTN trong du lịch. Khuyến khích các Hiệp hội du lịch thành viên chủ động kết nối, đề xuất, tích cực tham gia các chương trình, dự án, sáng kiến toàn cầu và khu vực về giảm thiểu RTN trong du lịch. Kết nối, hợp tác với các chương trình, dự án, sáng kiến do các đối tác, tổ chức quốc tế, tổ chức phi Chính phủ tài trợ, bao gồm cả trong các lĩnh vực về y tế, giáo dục, cơ sở hạ tầng nông thôn, đào tạo nghề, quản lý tài nguyên và phát triển doanh nghiệp… để thúc đẩy giảm thiểu RTN, hướng đến phát triển du lịch xanh, bền vững.
Trong phần thảo luận, các đại biểu đã trao đổi, bàn thảo một số nội dung chính nhằm góp ý cho Dự thảo Kế hoạch như: Mục tiêu cần đạt được và thời hạn; chiền dịch truyền thông về RTN: Hiệu quả và tính khả thi; triển khai áp dụng Bộ tiêu chí công nhận doanh nghiệp du lịch không RTN và ứng dụng App quản lý RTN; chương trình xây dựng điển đến du lịch xanh, tiêu chí đánh giá, bản đồ điểm đến du lịch xanh; phối hợp tổ chức thực hiện: Vai trò của các bên liên quan; nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực); vận động tài trợ của các tổ chức quốc tế... Đa số các đại biểu cho rằng, KHHĐ rất cụ thể, thiết thực, sát với yêu cầu của ngành du lịch, nhất là sau đại dịch Covid-19, ngành du dịch đang đẩy mạnh phát triển theo hướng xanh, bền vững. Tuy nhiên, cần cụ thể hóa các mục tiêu và xác định rõ từng chỉ tiêu trong từng hành động; phải lựa chọn được những việc cần ưu tiên trước mắt trong 6 nhóm hành động đề ra; hướng dẫn cụ thể việc sử dụng App quản lý RTN cho các đối tượng trực tiếp tham gia... nhằm mang lại hiệu quả thiết thực.
Bùi Hằng
