Banner trang chủ

Tình hình quản lý chất thải nguy hại trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa năm qua và giải pháp thời gian tới

03/06/2021

     Trong những năm qua, công tác quản lý nhà nước về BVMT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã được lãnh đạo quan tâm, chỉ đạo và triển khai thực hiện, từng bước đi vào nền nếp, đảm bảo các quy định của pháp luật. Theo đó,tỉnh đã quy hoạch 5 khu xử lý chất thải rắn trọng điểm và 75 khu xử lý tập trung tại các địa phương; đối với chất thải y tế nguy hại tỉnh đã quy hoạch 9 cụm xử lý trên địa bàn tỉnh. Đến nay đang triển khai thực hiện 3 khu xử lý chất thải rắn trọng điểm và có 42 khu xử lý chất thải rắn, 9 cụm xử lý chất thải y tế nguy hại đang hoạt động. Hiện nay khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh hàng ngày trên địa bàn tỉnh khoảng hơn 2.100 tấn/ngày, trong đó 85% khối lượng được thu gom, xử lý bằng 2 hình thức chủ yếu là chôn lấp và đốt. Khối lượng chất thải rắn công nghiệp thông thường phát sinh hàng năm khoảng hơn 1,2 triệu tấn, trong đó 92,5% được tái chế, tái sử dụng; khối lượng chất thải rắn nguy hại phát sinh trên địa bàn toàn tỉnh khoảng 16.600 tấn/năm, trong đó 80% khối lượng được thu gom, xử lý đạt tiêu chuẩn

     Các hoạt động quản lý chất thải nguy hại đã triển khai thời gian qua

     Nhằm tăng cường công tác quản lý chất thải nguy hại (CTNH), ngày 21/1/2020, Sở TN&MT Thanh Hóa đã ban hành văn bản số 414/STNMT-BVMT giao chỉ tiêu và nhiệm vụ cụ thể cho các địa phương triển khai công tác thu gom, xử  lý chất thải nguy hại (CTNH) trên địa bàn tỉnh năm 2020 tỷ lệ được thu gom, xử lý  đạt tiêu chuẩn chiếm khoảng 80%.  Kết quả triển khai cho thấy, nhìn chung các cơ sở sản xuất có khối lượng CTNH phát sinh lớn thực hiện nghiêm túc công tác báo cáo quản lý CTNH và đã hợp đồng với đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển và xử lý (đến nay đã có 178  cơ  sở  đã gửi  báo cáo công tác BVMT năm 2020  về  Sở, trong  đó, 54  đơn  vị  báo  theo  đúng  hướng  dẫn  tại  Thông  tư  số  25/2019/TTBTNMT  ngày  31/12/2019  của Bộ  TN&MT).  Các  đơn  vị  có khối lượng CTNH phát sinh ít, chủ  yếu là các gara ô tô, cửa hàng xăng dầu nhỏ lẻ, các cơ sở khai thác  khoáng sản,…chưa thực hiện báo cáo định kỳ hoặc có báo cáo nhưng còn sơ sài, thiếu thông tin, một số  cơ sở  phát sinh ít chưa thu gom, xử lý CTNH đảm bảo quy định.

     Theo thống kê và báo cáo của các cơ sở phát sinh CTNH đã được cấp Sổ đăng ký chủ nguồn thải CTNH, năm 2020 tổng khối lượng CTNH phát sinh từ các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa khoảng 15.900 tấn. Trong đó, có khoảng 83% CTNH được thu gom, xử lý đạt tiêu chuẩn.

     Đối với CTNH từ các cơ sở y tế, trên địa bàn tỉnh hiện có 782 cơ sở y tế (13 bệnh viện tuyến tỉnh, 25 bệnh viện tuyến huyện, 16 bệnh viện tư nhân, 6 Trung tâm tuyến tỉnh, 27 Trung tâm y tế  huyện,  559  trung  tâm  y  tế  xã,  còn  lại  là  phòng  khám) với tổng  số  giường bệnh:  13.360  (11.210  giường  bệnh công lập + 2.420 giường bệnh tư  nhân). Lượng CTR y tế phát sinh khoảng 19.790kg/ngày, trong đó lượng chất thải rắn y tế  thông thường có khoảng: 17.760kg/ngày; chất thải y tế nguy hại có khoảng: 2.030 kg/ngày. CTR y tế cơ bản đã được phân loại tại nguồn theo quy định của Bộ Y tế; chất thải y tế không nguy hại có thể  tái chế, được thu gom và bán cho các cơ sở 2 tái chế, chất thải y tế nguy hại  được xử  lý theo cụm (gồm 9  cụm) bằng công nghệ vi sóng kết hợp nghiền cắt. Các cơ sở hành nghề y tư nhân, các trạm y tế tuyến xã có lượng rác thải nguy hại nhỏ hợp đồng với các bệnh viện để  xử  lý theo cụm.

     Trình trạng CTNH phát sinh từ chất thải sinh hoạt của hộ gia đình (bóng đèn huỳnh quang thải, các thiết bị thải bỏ có thành phần CFC, pin, ắc quy thải, dầu mỡ thải, các loại linh kiện điện tử  thải…được ước tính bằng 0,1% chất thải rắn sinh hoạt phát sinh). Trong năm 2020, CTNH từ hộ gia đình phát sinh khoảng 648 tấn, tuy nhiên việc thu gom, phân loại CTNH từ các hộ gia đình hầu như chưa được thực hiện, đang để  lẫn  với chất  thải  sinh hoạt  thông thường  và được xử  lý cùng chất thải rắn sinh hoạt thông thường.

     Tình  hình  hoạt  động  của  các  chủ  xử  lý  CTNH,  chủ  hành  nghề QLCTNH, chủ vận chuyển, chủ xử lý, tiêu hủy CTNH

     Hiện  nay,  trên  địa  bàn  tỉnh có 3 đơn vị  được Bộ TN&MT cấp Giấy phép xử  lý chất thải nguy hại: Công ty CP môi trường Nghi Sơn và Công ty CP môi trường Việt Thảo và Công ty xi măng Nghi Sơn. Các chủ xử  lý đã ký hợp đồng với các chủ  nguồn thải CTNH định kỳ hằng tháng hoặc hằng quý vận chuyển và xử lý. Hằng năm, các Công ty đã có báo cáo công tác quản lý CTNH về Sở TN&MT theo đúng quy định. Năm 2020, 3 Công ty đã ký hợp đồng xử lý được 10.901.311,404 kg CTNH.

     Cũng trong năm 2020, Sở TN&MT Thanh Hóa đã cấp sổ đăng ký chủ nguồn thải CTNH cho 12  cơ  sở  theo  quy  định  tại  Thông  tư  số 36/2015/TT-BTNMT ngày 30/6/2015 của Bộ trưởng  Bộ TN&MT về  quản lý  chất thải  nguy  hại. Đến ngày  31/12/2020, tổng  số  sổ  chủ nguồn thải đã cấp là 364 sổ.

     Về công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm: Trong  năm  2020,  Sở TN&MT đã  tổ  chức  kiểm  tra, giám sát tại 123 cơ sở  đang sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh (trong đó, 84 đơn vị  theo chương trình giám sát sau khi có quy ết định ĐTM; 20 đơn vị theo kiến nghị, phản ánh của tổ  chức, cá nhân; 7 cơ sở  chế  biến, kinh doanh than, 12 cơ sở  khai thác, chế  biến đá trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc theo chỉ đạo  của  UBND  tỉnh).   Trong  quá  trình  kiểm  tra,  giám  sát  Sở  đã  yêu  cầu  các doanh nghiệp thực hiện quản lý CTNH đúng quy định; kê khai, báo cáo công tác quản lý CTNH định kỳ gửi Sở TN&MT; lập hồ sơ đăng ký chủ nguồn  thải  CTNH  (đối  với  các  đơn  vị  có  khối  lượng  chất  thải  phát  sinh  hơn 600kg/năm) gửi Sở TN&MT để  cấp sổ  chủ  nguồn thải CTNH, yêu  cầu  các  doanh  nghiệp  phải  hợp  đồng  với  các  đơn  vị  có  chức  năng  vận chuyển xử lý đúng quy định. Qua kiểm tra, giám sát, giải quyết đơn thư, khiếu nại, phản ánh, Sở đã xử lý và kiến nghị xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực BVMT đối với 15 đơn vị với số tiền là 911 triệu đồng.

     Mặt khác, UBND các huyện đã phối hợp với các ngành chức năng tổ chức kiểm tra công tác BVMT tại  các  cơ  sở  sản  xuất, kinh doanh nằm trên địa bàn huyện, qua kiểm tra đã phát hiện và xử lý, kiến nghị xử lý các trường hợp vi phạm, trong đó có vi phạm về quản lý CTNH.

     Một số khó khăn, vướng mắc và đề xuất, kiến nghị

     Hiện nay, công tác xử lý CTNH trên địa bàn tỉnh còn nhiều khó khăn, phức tạp do số đơn vị  có  giấy  phép  xử  lý  CTNH  còn  ít  (3  đơn  vị)  nên  chỉ  có  một  số  doanh nghiệp có số  lượng CTNH phát sinh lớn có thể hợp đồng với các đơn vị  có đủ chức năng xử lý CTNH đem đi xử lý, các đơn vị có số lượng CTNH ít rất khó hợp đồng được với các đơn vị  có đủ  chức năng nên phần lớn vẫn đang thực hiện lưu giữ tại đơn vị hoặc chuyển cho những đơn vị không đủ chức năng xử lý.

     Một số doanh nghiệp chưa ý thức tốt trong việc quản lý CTNH tại cơ sở, việc phân loại, phân định CTNH theo mã số, quản lý hồ sơ CTNH chưa được thực hiện nghiêm túc.

     Bên cạnh đó, việc quản lý phân loại CTNH  lẫn trong chất thải sinh hoạt còn hạn chế, chưa có giải pháp để  phân loại triệt để, mặt khác CTNH đồng ruộng hiện nay đã có biện pháp thu gom phân loại tuy nhiên chưa có giải pháp vận chuyển xử lý do khối lượng ít, không hợp đồng được với các đơn vị có chức năng vận chuyển xử lý.

     Hàng năm, Sở TN&MT đã gửi công văn yêu cầu các đơn vị thực hiện báo cáo theo đúng thời hạn quy định, tuy nhiên nhiều  đơn vị thực hiện báo cáo không đúng theo hướng dẫn hoặc không báo cáo (hầu hết các đơn vị có khối lượng CTNH phát sinh dưới 600kg/năm không có báo cáo) gây khó khăn trong việc tổng hợp tình hình phát sinh, thu gom, xử lý CTNH trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

     Việc quản lý, giám sát  đối với các chủ  hành nghề quản lý CTNH (có cơ sở  xử  lý không nằm trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa) có hoạt động thu gom CTNH tại các chủ nguồn thải trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa còn nhiều khó khăn, bất cập  do chưa  có  cơ  chế  chia  sẻ  thông  tin  về  giám  sát  các  chủ  hành  nghề  quản  lý CTNH giữa các tỉnh và trung ương.

     Để công tác quản lý CTNH trên phạm vi cả nước nói chung và tỉnh Thanh Hóa nói riêng đi vào nề nếp và đạt hiệu quả cao, Sở TN&MT Thanh Hóa đề xuất, kiến nghị Bộ TN&MT một số nội dung sau:

     Thứ nhất, sao gửi Giấy phép xử lý CTNH hoặc Quyết định thu hồi Giấy phép do Bộ TN&MT cấp đến Sở TN&MT Thanh Hóa đối với các đơn vị có chức năng vận chuyển, xử lý CTNH hoạt động trên địa bàn tỉnh để thuận tiện trong quá trình quản lý cũng như kiểm tra, giám sát.

     Thứ hai, sớm ban hành hệ thống thông tin trực tuyến về quản lý CTNH, kết  nối và  chia sẻ  dữ  liệu  với  địa phương để  theo dõi, kịp  thời  phát  hiện, xử lý hành vi vi phạm.

     Thứ ba, có cơ chế, chính sách, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia vào

     công tác vận chuyển và xử lý CTNH. Hỗ trợ kinh phí từ nguồn ngân sách Trung ương để tỉnh Thanh Hóa xây dựng khu chôn lấp, xử lý an toàn CTNH.

Lê Văn Bình - Chi cục trưởng

Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Thanh Hóa

(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số 5/2021)

 

Ý kiến của bạn