06/10/2023
Từ ngày 1/10/2023, Liên minh châu Âu (EU) chính thức áp dụng Cơ chế điều chỉnh biên giới các-bon (CBAM) giai đoạn 1, còn gọi là giai đoạn chuyển tiếp, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh.
CBAM là công cụ mang tính bước ngoặt của EU nhằm chống rò rỉ carbon và là một trong những trụ cột trong Chương trình nghị sự 55 đầy tham vọng của khối. Đồng thời, CBAM là cơ chế đầu tiên trên thế giới đánh thuế các-bon đối với hàng hóa nhập khẩu. Cơ chế này được thiết kế để tuân thủ các quy tắc của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) nhằm ngăn chặn chủ nghĩa bảo hộ.
Trong giai đoạn chuyển tiếp, CBAM sẽ áp dụng đối với nhập khẩu xi măng, sắt, thép, nhôm, phân bón, điện và khí hydro. Các nhà nhập khẩu ở EU sẽ phải báo cáo khối lượng nhập khẩu và lượng phát thải khí nhà kính có trong hàng hóa nhập khẩu, nhưng không phải trả thêm bất kỳ khoản phí nào ở giai đoạn này. Các nhà nhập khẩu được yêu cầu thu thập dữ liệu của quý IV/2023 và nộp báo cáo đầu tiên trước ngày 31/1/2024.
Giai đoạn chuyển tiếp cho phép Ủy ban châu Âu (EC) thu thập thông tin về lượng khí thải tạo ra đối với hàng hóa nhập khẩu để chuẩn bị cho giai đoạn áp dụng CBAM tiếp theo, dự kiến bắt đầu vào năm 2026. Kể từ thời điểm đó, các nhà nhập khẩu sẽ phải mua “chứng chỉ khí thải CBAM” theo mức giá carbon hiện hành tại EU, nếu lượng khí thải này vượt quá tiêu chuẩn của khối.
Ủy viên phụ trách các vấn đề kinh tế của EU, ông Paolo Gentiloni, cho biết CBAM được áp dụng nhằm khuyến khích quá trình chuyển đổi xanh trên toàn thế giới và ngăn chặn tình trạng các nhà sản xuất ở châu Âu chuyển hoạt động sản xuất đến các nước có tiêu chuẩn môi trường thấp hơn.
Tháng 12 năm ngoái, các quốc gia thành viên EU thông báo sẽ thực hiện CBAM, theo đó đánh thuế các-bon đối với tất cả hàng hóa xuất khẩu sang thị trường này dựa trên cường độ phát thải khí nhà kính trong quy trình sản xuất tại nước sở tại. CBAM là cơ chế đầu tiên trên thế giới đánh thuế các-bon đối với hàng hóa nhập khẩu. Cơ chế này được thiết kế để tuân thủ các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) nhằm ngăn chặn chính sách bảo hộ.
EU cam kết giảm 55% lượng khí thải ròng vào năm 2030 so với mức ghi nhận năm 1990 và đạt mục tiêu trung hòa khí các-bon vào năm 2050.
Châu Long
