06/02/2018
Theo Bộ luật Hình sự 2015, có hiệu lực từ ngày 1/1/2018, các hành vi xả thải gây nguy hại cho môi trường có thể bị phạt tiền đến 3 tỉ đồng hoặc phạt tù đến 7 năm.
Bộ luật Hình sự đã cụ thể hoá về lưu lượng xả thải và số lần vượt quy chuẩn để làm căn cứ xử lý hình sự với đối các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp (DN) gây ô nhiễm.
Theo thống kê của Tổng cục Môi trường, Bộ TN&MT, trong hai năm 2015 - 2016, qua thanh tra gần 1.000 DN, phát hiện 25 - 30% DN xả thải vượt quy chuẩn.
Nếu trước kia, khi DN, chủ cơ sở sản xuất có vi phạm liên quan đến xả thải khó bị xử lý hình sự, thì nay Bộ luật Hình sự 2015 đã định lượng và đưa các vi phạm này vào "khung" xử lý hình sự.
"Bộ luật Hình sự 2009 quy định chủ các cơ sở sản xuất, DN bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng về môi trường. Tuy nhiên, trên thực tế rất khó xác định được thế nào là gây hậu quả nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng về môi trường. Căn cứ nêu trên mang tính định tính nên khó truy cứu trách nhiệm hình sự", Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Hoàng Văn Thức cho biết.
"Bộ luật Hình sự 2015 đã bổ sung, định lượng hóa các vi phạm môi trường của DN, như lưu lượng xả thải, khối lượng chất thải rắn thải ra, số lần vượt quy chuẩn môi trường… để làm căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự".
Đây là chế tài rất mạnh, mang tính răn đe rất cao, với các khung có thể bị xử lý hình sự, nếu chủ các cơ sở sản xuất, DN không chú trọng đầu tư công nghệ sản xuất hoặc hệ thống xử lý môi trường hiện đại, không làm tốt công tác BVMT, không kiểm soát được nguồn và mức độ xả thải, để vượt quy chuẩn nhiều lần.
Điều 235 Bộ luật hình sự 2015 quy định về tội gây ô nhiễm môi trường:
Phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 1 tỉ đồng hoặc phạt tù 1 - 5 năm với các hành vi:
- Chôn, lấp, đổ, thải ra môi trường chất thải nguy hại hoặc chất hữu cơ khó phân hủy cần phải loại trừ trái quy định của pháp luật từ 3.000 kg đến dưới 5.000 kg.
- Xả thải ra môi trường từ 5.000 m3/ngày đến dưới 10.000 m3/ngày, nước thải có các thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 10 lần trở lên.
- Xả nước thải ra môi trường có chứa chất phóng xạ gây nhiễm xạ môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật từ 2 lần đến dưới 4 lần.
- Xả ra môi trường từ 5.000 m3/ngày đến dưới 10.000 m3/ngày nước thải có độ PH từ 0 đến dưới 2 hoặc từ 12,5 đến 14.
- Thải ra môi trường từ 300.000 m3/giờ đến dưới 500.000m3/giờ bụi, khí thải vượt quá quy chuẩn kỹ thuật về chất thải 10 lần trở lên.
- Chôn, lấp, đổ, thải ra môi trường chất thải rắn thông thường trái quy định của pháp luật từ 200.000 kg đến dưới 500.000 kg.
- Chất thải có chứa chất phóng xạ, gây nhiễm xạ môi trường thuộc nguồn phóng xạ loại có mức độ nguy hiểm trung bình theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn bức xạ - phân nhóm và phân loại nguồn phóng xạ vượt quy chuẩn cho phép.
- Phát tán ra môi trường bức xạ, phóng xạ vượt quá quy chuẩn kỹ thuật hoặc vượt mức giới hạn theo quy định từ 2 lần đến dưới 4 lần.
Các hành vi vi phạm này nếu ở mức cao hơn có thể bị phạt tiền từ 1 - 3 tỉ đồng hoặc phạt tù 3 - 7 năm.
Những trường hợp vi phạm những hành vi nêu trên, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, sẽ bị phạt tiền từ 50 - 500 triệu đồng hoặc phạt tù 3 tháng đến 2 năm.
Đinh Hương
