10/06/2025
Nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) từ lâu đã khẳng định vị thế một trong những trung tâm công nghiệp nặng, cảng biển và năng lượng của cả nước. Trước yêu cầu chuyển đổi mô hình tăng trưởng, thích ứng xu thế toàn cầu hóa và đặc biệt là cam kết giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam, tỉnh BR-VT đang từng bước thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - công nghiệp theo hướng “xanh hóa”; con đường không chỉ tất yếu, mà còn mang tính cấp bách.
Những năm qua, công tác BVMT trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm và được đầu tư tương xứng. Hiện địa phương đang triển khai 8 dự án thu gom, xử lý nước thải đô thị với tổng công suất khoảng 120.550 m³/ngày, từ nguồn vốn ODA và ngân sách tỉnh, với tổng mức đầu tư lên đến hơn 5.645 tỷ đồng. Đồng thời, nhằm giám sát chặt chẽ chất lượng môi trường và chủ động cảnh báo sớm nguy cơ ô nhiễm, tỉnh đã đưa vào vận hành 6 trạm quan trắc tự động liên tục nước mặt và 3 trạm quan trắc không khí, tập trung tại các khu vực đông dân cư. Dữ liệu từ hệ thống quan trắc tự động được Sở NN&MT tiếp nhận, xử lý, cung cấp định kỳ, phục vụ hiệu quả công tác quản lý nhà nước về môi trường. Tỉnh cũng đã vận hành Trung tâm tích hợp dữ liệu quan trắc tự động, tạo nền tảng cho công tác giám sát và cảnh báo môi trường theo thời gian thực.
Công tác kiểm soát nước thải công nghiệp tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp cũng được thực hiện nghiêm túc. Bà Rịa - Vũng Tàu hiện có 15 khu công nghiệp với tổng diện tích hơn 8.500 ha, trong đó 13 khu công nghiệp đang hoạt động đều đã đầu tư hệ thống xử lý nước thải, khí thải đạt chuẩn. Đáng chú ý, toàn bộ 8 cơ sở thuộc đối tượng phải lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động đều đã truyền dữ liệu trực tiếp về Trung tâm tiếp nhận của tỉnh. Các doanh nghiệp phát sinh khí thải lớn cũng đã lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động, bảo đảm minh bạch và giám sát chặt chẽ. Về quản lý chất thải công nghiệp thông thường và chất thải sinh hoạt, các doanh nghiệp trong khu công nghiệp thu gom, phân loại, ký hợp đồng xử lý với các đơn vị đủ điều kiện theo đúng quy định pháp luật.
Theo Sở NN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, để người dân chủ động hơn trong việc theo dõi thường xuyên chất lượng môi trường, từ năm 2020 đến nay, Sở đã lắp đặt hệ thống màn hình LED công bố thông tin môi trường tại sáu vị trí công cộng. Kết quả là trong 3 năm 2020, 2021, 2023 (năm 2022 chưa được công bố), Bà Rịa- Vũng Tàu đều nằm trong nhóm năm địa phương có bộ chỉ số môi trường tốt nhất cả nước do Bộ NN&MT công bố. Trong đó, năm 2020, tỉnh vươn lên dẫn đầu cả nước; năm 2021 xếp thứ 2 sau Đà Nẵng; và năm 2023 tiếp tục duy trì vị trí thứ 2 với 63,18 điểm.
Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu từng bước phủ kín quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500
Không chỉ nổi bật về chỉ số môi trường, Bà Rịa - Vũng Tàu còn đạt nhiều kết quả quan trọng về môi trường đầu tư và phát triển bền vững. Ba năm liên tiếp, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của địa phương luôn thuộc Top 10 toàn quốc, đứng đầu khu vực Đông Nam bộ. Đặc biệt, Chỉ số xanh cấp tỉnh (PGI) đã thăng hạng mạnh mẽ, từ vị trí 19 (năm 2022) lên thứ 8 (năm 2023). Năm 2024, chỉ số PCI đạt 71,17 điểm, tăng 1,6 điểm so với năm trước, vươn lên vị trí thứ 5 toàn quốc, tiếp tục giữ vững ngôi đầu khu vực.
Ngoài ra, Bà Rịa - Vũng Tàu hiện có 13 khu công nghiệp đang hoạt động, tổng diện tích hơn 7.226 ha. Các ngành công nghiệp chủ lực như lọc hóa dầu, điện khí, thép, vật liệu xây dựng, logistics… từng là động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho tỉnh, tuy nhiên, cơ cấu công nghiệp thiên về tiêu hao năng lượng, phát thải lớn, khiến tỉnh đối mặt với nhiều sức ép về môi trường, quy hoạch, dân sinh. Vì vậy, thay đổi mô hình phát triển không chỉ còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc. Trong khi đó, được ví như “trái tim logistics” của vùng Đông Nam bộ, với hệ thống cảng biển Cái Mép - Thị Vải là một trong hai cụm cảng nước sâu quốc tế tại Việt Nam, cùng hạ tầng giao thông kết nối vùng đang được hoàn thiện như cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Vành đai 4 TP. Hồ Chí Minh, sân bay Long Thành, tỉnh đang sở hữu lợi thế cạnh tranh mà ít địa phương nào trong cả nước có được. Vị trí chiến lược này là cơ sở để Bà Rịa - Vũng Tàu không chỉ xây dựng mô hình công nghiệp xanh riêng lẻ, mà còn đóng vai trò đầu tàu trong chuỗi giá trị sản xuất bền vững toàn vùng. Hiện tỉnh đã đề xuất tích hợp phát triển khu công nghiệp xanh với các đô thị sinh thái và khu hậu cần logistics không phát thải dọc theo hành lang vành đai 3, 4, kết nối trực tiếp với vùng nguyên liệu sạch ở các tỉnh lân cận.
Để có được kết quả nêu trên, Bà Rịa - Vũng Tàu đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó, Sở NN&MT đã chủ động rà soát, tham mưu điều chỉnh các thủ tục hành chính về môi trường theo hướng minh bạch, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ; đồng thời sàng lọc, lựa chọn các dự án thân thiện với môi trường, từ đó nâng cao hiệu quả đầu tư và chất lượng tăng trưởng. Đồng thời, tăng cường công tác hậu kiểm, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các cam kết môi trường, xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm. Các hoạt động tuyên truyền, giáo dục pháp luật về môi trường được triển khai sâu rộng trong cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các nhà đầu tư hạ tầng khu công nghiệp. Đặc biệt, tỉnh đã duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ giám sát cộng đồng tại địa phương. Đây là lực lượng quan trọng phát hiện sớm hành vi xả thải không đúng quy định, giúp chính quyền có biện pháp xử lý kịp thời, ngăn ngừa sự cố môi trường.
Với cách làm bài bản, đồng bộ và định hướng rõ ràng, Bà Rịa-Vũng Tàu đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng địa phương phát triển xanh, bền vững và thân thiện với môi trường. Đó cũng là cách để tỉnh tiếp tục giữ vững vị trí trong nhóm dẫn đầu cả nước về chất lượng sống, năng lực cạnh tranh và môi trường đầu tư thời gian tới.
Bảo Bình
