21/12/2022
Từ ngày 15 - 17/12/2022, tại Montreal, Canađa, phiên họp cấp cao trong khuôn khổ Hội nghị các bên tham gia Công ước đa dạng sinh học lần thứ 15 (COP 15) đã diễn ra với chủ đề “Nền văn minh sinh thái - Xây dựng tương lai chung cho mọi sự sống trên Trái đất”. Sự kiện thu hút sự tham gia của 126 Bộ trưởng và 77 Thứ trưởng đại diện từ 140 quốc gia cũng như 60 người đứng đầu các tổ chức quốc tế.
Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân (ở giữa) dẫn đầu Đoàn Việt Nam tham dự phiên họp cấp cao tại COP 15
Hội nghị là dịp để các nhà lãnh đạo thế giới cùng thảo luận về những nỗ lực hỗ trợ thực hiện các cuộc đàm phán trong giai đoạn cuối của Khung đa dạng sinh học toàn cầu sau năm 2020 cũng như các quyết định của Hội nghị. Hội nghị thu hút đông đảo các quốc gia và đại biểu trên toàn cầu chính bởi nguyên nhân chính là đa dạng sinh học đang bị suy giảm, ngày càng nhiều loài hoang dã bị đe dọa. Đặc biệt, đại dịch Covid-19 đã gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống con người và sự phát triển bền vững của các quốc gia. Do đó, Hội nghị sẽ là cơ hội để cộng đồng quốc tế đưa ra các giải pháp làm chậm quá trình mất đa dạng sinh học và khôi phục sự cân bằng giữa con người và thiên nhiên. Các mục tiêu chi tiết tập trung vào việc giảm tác hại của các loài ngoại lai xâm hại, cắt giảm sử dụng thuốc trừ sâu và rác thải nhựa, phục hồi các loài và hệ sinh thái bị suy thoái, đồng thời giảm các hoạt động của Chính phủ có hại cho đa dạng sinh học, chuyển nguồn lực đó sang các hoạt động tích cực với thiên nhiên.
Trong khuôn khổ phiên họp, các cuộc thảo luận của Khung đa dạng sinh học toàn cầu về mục tiêu 15 (trách nhiệm của các doanh nghiệp) và mục tiêu 17 (công nghệ sinh học) đã nêu bật tầm nhìn khác nhau về vai trò của các doanh nghiệp trong chính sách và hành động đa dạng sinh học, cũng như việc tích hợp các công nghệ sinh học mới nổi trong Khung đa dạng sinh học toàn cầu sau năm 2020.
Bộ trưởng Bộ Môi trường và Biến đổi khí hậu của Canađa Steven Gilbeault ủng hộ việc bảo tồn 30% diện tích đất và biển vào năm 2030 (mục tiêu 30 x 30) cũng như cam kết tăng cường tài trợ, trao quyền cho người bản địa lãnh đạo vì đa dạng sinh học và bảo vệ lưu vực sông lớn nhất thế giới còn nguyên vẹn về mặt sinh thái ở Manitoba. Bên cạnh đó, nhiều lãnh đạo cấp cao của các quốc gia, các tổ chức và công ước quốc tế cũng đã nhấn mạnh cam kết, sự sẵn sàng của họ để hoàn thiện và thực hiện Khung đa dạng sinh học toàn cầu một cách mạnh mẽ.
Tại phiên họp cấp cao, Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân làm Trưởng đoàn đã khẳng định sự ủng hộ và vai trò quan trọng của Việt Nam trong nỗ lực bảo tồn đa dạng sinh học. Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân nhấn mạnh suy thoái đa dạng sinh học đang ở mức độ báo động và việc đạt được các Mục tiêu Phát triển bền vững trên toàn cầu và phục hồi đa dạng sinh học là thách thức với tất cả các quốc gia thành viên. Tuy nhiên, với việc thông qua và thực hiện hiệu quả Khung đa dạng sinh học toàn cầu sau năm 2020, thì việc đạt được mục tiêu này sẽ gần hơn rất nhiều. Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân cho biết, vào tháng 1/2022, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và khẳng định Việt Nam luôn sẵn sàng huy động mọi nguồn lực để triển khai hiệu quả Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học cũng như kêu gọi các nước thành viên có hành động tương tự để hướng đến xây dựng hành tinh thịnh vượng và khỏe mạnh.
Quang cảnh Hội nghị
Tham gia Công ước Đa dạng sinh học từ năm 1994, từ đó đến nay, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực hướng đến giải quyết các mối đe dọa về đa dạng sinh học một cách toàn diện bao gồm hoàn thiện hành lang pháp lý, tích cực hợp tác, học hỏi kinh nghiệm quốc tế, tạo điều kiện cho các cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học trong nước phát triển cũng như tăng cường hợp tác; chỉ đạo các cơ quan, Bộ ban ngành từ Trung ương đến địa phương. Đặc biệt, Khung đa dạng sinh học toàn cầu chính là kim chỉ nam để Chính phủ Việt Nam xây dựng Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học qua nhiều thời kỳ, giúp Việt Nam bắt kịp với các yêu cầu bảo tồn của thế giới.
Cam kết này đã được Việt Nam tái khẳng định thông qua Tuyên bố của các nhà lãnh đạo thế giới về thiên nhiên tại Hội nghị thượng đỉnh về Đa dạng sinh học trong khuôn khổ Khóa họp lần thứ 75 của Đại hội đồng Liên hợp quốc; Tuyên bố Côn Minh tại Hội nghị các bên tham gia Công ước đa dạng sinh học thứ 15 năm 2021 tại Côn Minh, Trung Quốc.
Với tư cách là thành viên tích cực của Công ước, Việt Nam kiến nghị cần nhanh chóng thiết lập các cơ chế hỗ trợ thực hiện, bao gồm cơ chế tài chính mới, huy động nguồn lực, xây dựng và phát triển năng lực, kỹ thuật, hợp tác khoa học và chuyển giao công nghệ; tăng cường hợp tác giữa các bên để thực hiện thành công các mục tiêu tham vọng của Khung đa dạng sinh học toàn cầu; tạo cơ hội để mỗi người dân, tổ chức, quốc gia phát huy tối đa vai trò và trách nhiệm của mình trong việc hiện thực hóa Tầm nhìn 2050 về “Sống hòa hợp với thiên nhiên”.
Hội nghị các bên tham gia Công ước đa dạng sinh học lần thứ 15 khai mạc từ ngày 6/12 và là phần tiếp theo của Hội nghị tại Côn Minh, Trung Quốc năm 2021. Năm 2021, các nhà lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố Côn Minh. Năm nay, Hội nghị đưa ra những mục tiêu cụ thể hơn để đẩy nhanh tốc độ bảo tồn đa dạng sinh học.
Nguyễn Hằng
