19/09/2022
Nhằm tổng hợp, đánh giá một số kết quả bước đầu thực hiện Kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam giai đoạn II trong các lĩnh vực sản xuất điều hòa không khí, thiết bị lạnh và xốp; phổ biến quy định pháp luật về bảo vệ tầng ô-dôn và trao đổi về công tác quản lý, loại trừ các chất được kiểm soát bởi Nghị định thư Montreal tại Việt Nam, ngày 15/9/2022, tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ TN&MT tổ chức Hội thảo “Kết quả thực hiện Kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam giai đoạn II và các quy định pháp luật về bảo vệ tầng ô-dôn”.
Quang cảnh Hội thảo
Để bảo vệ tầng ô-dôn, năm 1985, các quốc gia trên thế giới đã cùng ký kết Công ước Viên về bảo vệ tầng ô-dôn, đánh dấu bước khởi đầu quan trọng cho nỗ lực bảo vệ tầng ô-dôn trên phạm vi toàn cầu. Năm 1987, Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn ra đời trong khuôn khổ Công ước Viên. Đại hội đồng Liên hợp quốc đã quyết định lấy ngày 16/9 hằng năm là “Ngày quốc tế bảo vệ tầng ô-dôn” và tất cả các nước thành viên Nghị định thư Montreal đều tổ chức các hoạt động kỷ niệm vào ngày này. Ngày quốc tế bảo vệ tầng ô-dôn năm 2022 với thông điệp “Chung tay bảo vệ sự sống trên Trái đất” thể hiện sự cần thiết phải hành động trên cơ sở có sự phối hợp, xây dựng quan hệ đối tác và phát triển hợp tác toàn cầu để giải quyết các thách thức khí hậu và bảo vệ sự sống trên Trái đất cho các thế hệ tương lai.
Việt Nam là một trong những nước sớm gia nhập Công ước Vienna về bảo vệ tầng ô-dôn và Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn kể từ tháng 1/1994, cam kết tuân thủ các quy định của Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal. Là thành viên tham gia Nghị định thư Montreal, Việt Nam có nghĩa vụ kiểm soát và loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn theo lộ trình thực hiện Nghị định thư Montreal. Trong nhiều năm qua, Việt Nam đã nỗ lực triển khai các hoạt động nhằm bảo vệ tầng ô-dôn, kiểm soát và loại bỏ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn (CFC, Halon, CTC, HCFC, Methyl Bromide), chất gây hiệu ứng nhà kính (HFC). Đã loại trừ hoàn toàn tiêu thụ các chất CFC, Halon, CTC; hạn chế nhập khẩu các chất Methyl bromide (chỉ sử dụng cho mục đích khử trùng). Trong giai đoạn 2020 - 2025, loại trừ 35% mức tiêu thụ cơ sở các chất hydrochlorofluorocarbons (HCFC), lượng hạn ngạch nhập khẩu các chất HCFC áp dụng cho Việt Nam chỉ còn 2.600 tấn, dự kiến sẽ giảm dần trong giai đoạn sau đó cho đến khi chấm dứt nhập khẩu hoàn toàn các chất HCFC vào năm 2040; Thực hiện theo lộ trình loại trừ các chất HFC nhằm mục tiêu không gia tăng lượng tiêu thụ các chất HFC giai đoạn 2024 - 2029 và giảm dần tiến tới loại trừ 80% lượng tiêu thụ các chất HFC vào năm 2045.
Đặc biệt, một trong những bước tiến mạnh mẽ trong công tác quản lý, bảo vệ tầng ô-dôn là việc luật hóa các quy định về bảo vệ tầng ô-dôn tại Điều 92 trong Luật BVMT năm 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật đã đề ra các nội dung cơ bản về lộ trình quản lý, loại trừ các chất theo trách nhiệm và nghĩa vụ của Việt Nam thực hiện Nghị định thư Montreal; trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến các chất được kiểm soát; quy định nguyên tắc quản lý và trách nhiệm phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong quản lý các chất được kiểm soát, quy định về mức phạt áp dụng đối với các hành vi vi phạm về sử dụng chất được kiểm soát.
Về kế hoạch tăng cường sự phối hợp liên ngành và hợp tác trong nước, nước ngoài để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện theo lộ trình cam kết của Chính phủ, tại Hội thảo, ông Tăng Thế Cường - Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu chia sẻ, Cục Biến đổi khí hậu có kế hoạch tiếp tục thúc đẩy việc triển khai các Bản ghi nhớ hợp tác đã ký kết với các bên nhằm phổ biến các quy định pháp luật, hướng dẫn các bên trong tổ chức thực thi. Qua quá trình thực hiện, tham mưu việc rà soát, chỉnh sửa và bổ sung các quy định trong nước tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp. Đồng thời, tiếp tục tăng cường hợp tác với các đối tác nước ngoài triển khai các chương trình, kế hoạch quản lý loại trừ các chất được kiểm soát theo lộ trình cam kết của Chính phủ.
Đối với kết quả thực hiện kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam giai đoạn II, ông Hoàng Minh Quân - đại diện Ban Quản lý Dự án HPMPII cho biết, trong thời gian qua, cơ quan chủ quản xem xét, thông qua tài liệu hướng dẫn thực hiện sửa đổi, bổ sung nhằm tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh hoạt động thực hiện. Bên cạnh, có sự phối hợp chặt chẽ giữa Ban Quản lý dự án, Ngân hàng thế giới, các đơn vị liên quan và chuyên gia trong và ngoài nước hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ, đồng thời phối hợp chặt chẽ khi thực hiện các hoạt động đào tạo, tập huấn. Tuy nhiên, theo ông Hoàng Minh Quân, trong quá trình thực hiện vẫn còn gặp khó khăn như: doanh nghiệp chưa sẵn sàng tham gia chuyển đổi công nghệ; khó khăn trong việc chứng minh đủ điều kiện tham gia chuyển đổi công nghệ; một số doanh nghiệp đã khảo sát thay đổi định hướng kinh doanh, dừng, không hoạt động sản xuất; kinh phí tài trợ và công nghệ thay thế còn hạn chế, không áp dụng được cho tất cả các lĩnh vực…
Tại Hội thảo cũng đã tổng hợp, đánh giá một số kết quả bước đầu thực hiện kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam giai đoạn II trong các lĩnh vực sản xuất điều hòa không khí, thiết bị lạnh và xốp; phổ biến quy định pháp luật về bảo vệ tầng ô-dôn và tọa đàm trao đổi về công tác quản lý, loại trừ các chất được kiểm soát bởi Nghị định thư Montreal tại Việt Nam giữa cơ quan quản lý nhà nước, các đối tác quốc tế, cơ quan nghiên cứu, hiệp hội và doanh nghiệp tiên phong trong chuyển đổi công nghệ.
Trong chuỗi các sự kiện hưởng ứng Ngày quốc tế bảo vệ tầng ô-dôn năm 2022, Bộ TN&MT tổ chức các hoạt động: Hội thảo “Tập huấn về an toàn cháy nổ trong sản xuất cho các doanh nghiệp’’ và Hội thảo “Đào tạo giảng viên nguồn về các nguyên tắc thực hành tốt trong bảo dưỡng, sữa chữa thiết bị lạnh và điều hòa không khí” lần thứ 4 dành cho giảng viên tại các trường cao đẳng, trung cấp nghề…
Vũ Hồng
