11/07/2016
Ngày 4/7/2016, một sự cố rò rỉ hoá chất trong hoạt động khai thác quặng đã xảy ra tại đầu nguồn suối Màn, xã Yên Lập, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình. Sự cố đã khiến cho tôm, cá trên dọc 5 km suối, ao, hồ phía hạ lưu bị hạ sát hàng loạt. Công ty CP khoáng sản đồng An Phú sau đó cũng đứng ra trực tiếp nhận trách nhiệm về sự cố.
Khu bãi quặng, vị trí gây rò rỉ hóa chất (Ảnh: PV/Vietnam+)
Được biết, Nhà máy của An Phú được UBND tỉnh Hòa Bình chứng nhận, chấp thuận vào tháng 5/2014 và khởi công vào tháng 7/2014 với tổng mức đầu tư 110 tỷ đồng, đến ngày 4/3/2016, Nhà máy chính thức đi vào hoạt động. Đáng chú ý, theo báo cáo của Công ty gửi Sở TN&MT tỉnh Hòa Bình sau khi sự cố rò rỉ hóa chất xảy ra thì Nhà máy vẫn đang trong giai đoạn vận hành chạy thử, công suất chỉ đạt 40% so với mức trong thiết kế là 20 tấn đồng/tháng.
Như vậy, mặc dù chỉ đang trong giai đoạn chạy thử, sau đúng 4 tháng ngắn ngủi, Công ty này đã để xảy ra sự cố rò rỉ hóa chất từ bãi quặng vào suối Màn, con suối thượng nguồn chảy xuyên suốt qua một loạt xã của huyện Cao Phong như Yên Lập, Dũng Phong, Tây Phong… và gây ra những hậu quả rất nghiêm trọng.
Điều đáng nói hơn, công nghệ được sử dụng để khai thác quặng đồng là phương pháp thủy luyện. Đây là phương pháp ngâm tẩm quặng đồng cacbonat với axit sunfuric, hàm lượng 3gr/lít để thu được dung dịch chứa đồng hòa tan. Nhằm đạt được công nghệ này, khu vực chứa quặng thô được xếp ở vị trí cao nhất để dung dịch chứa đồng hòa tan có thể chảy vào các rãnh chứa thấp hơn phía dưới.
Theo sơ đồ thiết kế thì phần bãi quặng của An Phú không hề có mái che nên nguy cơ tràn hóa chất rất cao (Ảnh: PV/Vietnam+)
Thực tế, theo quan sát của phóng viên tại Nhà máy của An Phú, phần bãi chứa được đắp rất cao, đánh luống theo dạng ruộng bậc thang. Trên mặt mỗi “thang” quặng là hệ thống ống dẫn để tẩm axit trực tiếp. Tuy nhiên, khu vực bãi này lại hoàn toàn nằm lộ thiên và không có mái che mưa.
Ông Hồ Xuân Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Cao Phong cũng tỏ ra bất bình với vấn đề này. Bản thân ông cũng đã 2 lần trực tiếp xuống kiểm tra cùng đoàn công tác và nhận thấy, Nhà máy khai thác của An Phú còn rất nhiều điều đáng băn khoăn trong việc đảm bảo an toàn môi trường. Điển hình là khu vực tuyển quặng là không có mái che, dẫn đến việc khi có mưa lớn, lượng nước lớn mà không thoát kịp dễ dẫn đến chảy ra ngoài môi trường. Phó chủ tịch cũng khẳng định, sẽ kiên quyết can thiệp bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân, không thiên vị Công ty. Dù không có thẩm quyền xử phạt, nhưng trên quan điểm cá nhân, ông Dũng cho rằng, cơ quan chức năng sau khi hoàn tất hồ sơ sẽ đưa ra mức phạt hành chính nhằm răn đe và yêu cầu doanh nghiệp có những điều chỉnh phù hợp để không ảnh hưởng đến môi trường, đến đời sống sinh hoạt, sản xuất của người dân.
Giám đốc Công ty Trần Trung Chính cũng thừa nhận, trong thiết kế ban đầu không có hạng mục mái che bãi quặng. Bây giờ nhận thấy nguy hiểm của sự việc, Công ty đang mua bạt để chăng bãi quặng, khi mưa thì kéo ra.
Ngay sau sự cố rò rỉ hóa chất gây ảnh hưởng tới đoạn suối dài tới 5 km kéo dài qua nhiều xã của huyện Cao Phong, ngày 4/7/2016, phía An Phú đã đứng ra thừa nhận trách nhiệm. Sau khi tiến hành kiểm tra, các cơ quan chức năng tỉnh Hòa Bình cũng đã tạm thời đình chỉ hoạt động của Công ty này.
Ngày 7/7, hoạt động sản xuất khai thác của Công ty đã tạm dừng, khung cảnh đìu hiu bao trùm Công ty An Phú, các bãi quặng lác đác vài công nhân làm việc lặt vặt, dọn vệ sinh. Công ty đang kết hợp với các cơ quan chức năng tiếp tục giải quyết vụ việc, đồng thời thỏa thuận với các hộ dân về mức đền bù.
Câu hỏi dư luận đặt ra là tại sao một công trình với tổng mức đầu tư lên tới 110 tỷ đồng lại để xảy ra sự cố sau chỉ 4 tháng, nhất là trong giai đoạn vận hành thử 40% công suất? Cơ quan nào chịu trách nhiệm đánh giá, phê duyệt dự án để tồn tại những thiếu sót nghiêm trọng như không có mái che bãi quặng như trên thực tế?
Bình Minh (Theo Vietnamplus.vn)
