26/11/2025
Ngày 25/11/2025, tại Hà Nội, Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (ISPAE), Bộ NN&MT tổ chức Hội thảo tập huấn “Áp dụng khung hạch toán tài khoản đại dương trong quản lý bền vững tài nguyên biển”. Đây là sự kiện nằm trong khuôn khổ hợp tác với Mạng lưới đối tác toàn cầu về Hạch toán Tài khoản đại dương (GOAP), nhằm tăng cường hiểu biết cơ bản về Hệ thống Hạch toán Kinh tế - Môi trường (SEEA) và ứng dụng vào tài nguyên biển; thực hành áp dụng hạch toán tài khoản đại dương trong quản lý bền vững tài nguyên biển; chia sẻ kinh nghiệm giữa Việt Nam và Inđônêxia về áp dụng tài khoản đại dương; tăng cường phối hợp giữa các bên liên quan trong xây dựng tài khoản đại dương.
PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ phát biểu tại Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng ISPAE cho biết, đại dương là nguồn sinh kế và dinh dưỡng quan trọng đóng góp vào quá trình tăng trưởng kinh tế ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Những hệ sinh thái biển, ven biển lành mạnh góp phần phát triển toàn diện, điều hòa khí hậu cũng như cải thiện đời sống người dân, hướng tới một tương lai bền vững. Tuy nhiên, công tác quản lý thông tin liên quan đến đại dương hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thách thức; các dữ liệu về đại dương thường bị phân mảnh, do nhiều tổ chức khác nhau sắp xếp và rất khó tích hợp. Do đó, rất khó có thể ước tính được số liệu chính xác về tổng đóng góp của nghề cá cho nền kinh tế cũng như sản lượng bền vững tối đa.
Trong bối cảnh đó, Hạch toán đại dương được xem là công cụ đổi mới và thiết yếu, giúp lượng hóa, ghi nhận một cách toàn diện đóng góp của biển đối với nền kinh tế và đời sống xã hội. Hạch toán đại dương được phát triển dựa trên SEEA của Liên hợp quốc và Hướng dẫn kỹ thuật về Hạch toán đại dương do Đối tác toàn cầu về Hạch toán đại dương (GOAP) xây dựng. Khung phương pháp này cho phép kết nối dữ liệu sinh thái, kinh tế và xã hội, từ đó hỗ trợ quá trình ra quyết định trong quy hoạch không gian biển, lượng giá dịch vụ hệ sinh thái và phát triển kinh tế biển xanh. Về phía Việt Nam, nước ta đã xây dựng khung chính sách tương đối toàn diện để phát triển kinh tế biển bền vững, tiêu biểu là Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 22/10/2018 - Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia biển mạnh, phát triển các ngành kinh tế biển chủ đạo theo hướng xanh và tăng cường quản lý tổng hợp tài nguyên - môi trường biển. Cùng với đó, hệ thống pháp luật như Luật Tài nguyên, Môi trường Biển và Hải đảo (2015), Luật Thủy sản (2017), Luật Biển Việt Nam (2012), Luật Bảo vệ môi trường (2020)… đã tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động khai thác hợp lý, bảo tồn hệ sinh thái, kiểm soát ô nhiễm và thúc đẩy các mô hình kinh tế biển có trách nhiệm. Các chiến lược chuyên ngành, gồm phát triển du lịch biển; nuôi biển công nghệ cao (nuôi trồng thủy sản trên biển áp dụng các công nghệ hiện đại như lồng HDPE, hệ thống tự động để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm và phát triển bền vững); điện gió ngoài khơi; cảng biển xanh; giảm rác thải nhựa đại dương và mở rộng mạng lưới khu bảo tồn biển cho thấy định hướng chuyển dịch từ khai thác tài nguyên sang kinh tế biển xanh. Việt Nam đồng thời đã đẩy mạnh quy hoạch không gian biển, quản lý tổng hợp đới bờ và hợp tác quốc tế nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ đa dạng sinh học và khai thác tiềm năng biển một cách bền vững, đảm bảo hài hòa giữa kinh tế - môi trường - xã hội.
Toàn cảnh Hội thảo
Trên cơ sở đó, Hội thảo tập huấn “Áp dụng khung hạch toán tài khoản đại dương trong quản lý bền vững tài nguyên biển” được tổ chức nhằm cung cấp các khái niệm cơ bản về SEEA và cách áp dụng SEEA trong quản lý tài nguyên biển; cung cấp hướng dẫn thực hành thông qua các bài tập sử dụng dữ liệu có sẵn; thảo luận, nhận diện những thách thức kỹ thuật trong tích hợp dữ liệu giữa các ngành và cơ quan, từ đó đề xuất giải pháp khả thi; chia sẻ cũng như học tập kinh nghiệm giữa Việt Nam - In đônêxia trong việc xây dựng tài khoản đại dương; thiết lập mạng lưới kỹ thuật nhằm thúc đẩy hợp tác lâu dài, hỗ trợ chuyên môn và tri thức giữa các cơ quan, tổ chức trong khu vực.
Hội thảo được chia thành 4 phần: (i) Hợp tác kỹ thuật về hạch toán tài khoản đại dương - Kinh nghiệm của Việt Nam trong hạch toán tài khoản đại dương và nền kinh tế xanh lam; (ii) Nền tảng cho hạch toán đại dương; (iii) Những thách thức và giải pháp chung: Xu hướng toàn cầu, Việt Nam và Inđônêxia; (iv) Hạ tầng dữ liệu và tích hợp thể chế. Trong đó, các đại biểu đã lắng nghe nhiều tham luận quan trọng xoay quanh các nội dung: Tổng quan nghiên cứu thí điểm hạch toán tài khoản đại dương tại Quảng Ninh; đánh giá chi tiêu công xanh cho Việt Nam; quy hoạch không gian biển cho nền kinh tế xanh lam; giới thiệu tài khoản đại dương: Khung hạch toán cho việc tích hợp công nghệ vào các ứng dụng kinh tế và tài chính; giới thiệu Hạch toán vệ tinh kinh tế đại dương; tài khoản đại dương cho kinh tế biển xanh và phát triển bền vững; tích hợp Hạch toán đại dương vào hệ thống hỗ trợ ra quyết định: Phương pháp Bảng điều khiển (Dashboard) cho Inđônêxia; thiết kế bảng điểu khiển phục vụ chính sách để hỗ trợ phát triển kinh tế biển xanh tại Việt Nam…
Các đại biểu tham dự Hội thảo chụp ảnh lưu niệm
Tại phần thảo luận, các đại biểu cho rằng, Việt Nam đang trong quá trình đẩy mạnh phát triển kinh tế biển xanh, vì vậy, việc ứng dụng các công cụ khoa học, đặc biệt là Khung Hạch toán Kinh tế - Môi trường và hạch toán tài khoản đại dương là yêu cầu cấp thiết, không chỉ mang tính kỹ thuật, mà còn là nền tảng quan trọng phục vụ hoạch định chính sách, quản lý bền vững tài nguyên và môi trường biển. Trên cơ sở đó, các đại biểu đã có nhiều ý kiến đóng góp quý báu, tập trung vào việc nâng cao năng lực triển khai hạch toán tài khoản đại dương tại Việt Nam, cải thiện chất lượng và tính nhất quán của dữ liệu; đồng thời góp phần tăng cường thúc đẩy triển khai hạch toán tài khoản đại dương trong toàn khu vực. Đặc biệt, Hội thảo có sự đồng hành của Đại học New South Wales, đại học IPB Indonesia, Rekam Nusantara Foundation và các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới, Chương trình Phát triển UNDP, tổ chức Hanns Seidel Foundation (HSF) trong thúc đẩy hạch toán tài khoản đại dương tại Việt Nam và trong khu vực. Những kinh nghiệm thực tiễn, phân tích chuyên sâu và góc nhìn so sánh của các đại biểu quốc tế đã góp phần giúp Việt Nam có thể tiếp cận với hạch toán tài khoản đại dương một cách có hệ thống hơn, từ đó có những quyết định quan trọng trong định hướng hướng tới một nền kinh tế biển xanh và phát triển bền vững tài nguyên biển.
Đức Anh (Theo nnmt.net.vn)
