04/03/2024
Nhằm chủ động ứng phó sự với cố chất thải, đảm bảo đời sống cho nhân dân quanh các khu vực có nguy cơ cao về sự cố môi trường, ngày 26/2/2024, UBND TP. Hồ Chí Minh đã ban hành Kế hoạch số 888/KH-UBND về ứng phó sự cố chất thải trên địa bàn Thành phố.
Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt nằm trên lưu vực sông Sài Gòn - Đồng Nai với hơn 2.000km2 và hơn 10 triệu dân. Thành phố đã và đang chịu áp lực về lượng chất thải lớn, khả năng xảy ra sự cố chất thải là hoàn toàn có thể xảy ra. Khả năng xảy ra sự cố chất thải rắn là công trình xử lý bị hư hỏng kết hợp với mưa, bão làm sạt lở bãi chôn lấp gây tràn đổ chất thải ra môi trường. Đối với nước thải, khả năng xảy ra do mưa, bão bất thường làm đập, hồ chứa nước thải chưa qua xử lý bị sạt lở, nước thải chảy ra môi trường và khu vực dân cư.
Theo UBND TP. Hồ Chí Minh, trên địa bàn Thành phố có những khu vực có nguy cơ cao về sự cố môi trường, tập trung trong các khu chế xuất (KCX), khu công nghiệp (KCN), các bãi chôn lấp chất thải, khu xử lý nước thải tập trung. Hiện 17 KCX, KCN đang hoạt động với diện tích đất cho thuê 1.964 ha/2.539,06 ha đất công nghiệp, đạt tỷ lệ lấp đầy 77%.
Để phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường, Thành phố có kế hoạch và phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường tại 17 KCX, KCN nêu trên. Trong đó, có 4 đơn vị có xây dựng hồ sự cố là: KCN Lê Minh Xuân xây dựng 1 hồ sự cố với dung tích 1.500 m3; KCN Đông Nam xây dựng 1 hồ sự cố cho hệ thống xử lý nước thải tập trung có tổng thể tích chứa nước thải hữu dụng 16.800 m3; KCN Hiệp Phước (giai đoạn 1) xây dựng hồ sự cố 6.000 m3; KCN Lê Minh Xuân 3 xây dựng hồ sự cố 16.812 m3.
TP. Hồ Chí Minh đã xây dựng lực lượng chuyên trách, lực lượng kiêm nhiệm thực hiện nhiệm vụ quản lý, phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải. Tăng cường thanh tra, kiểm tra các khu vực có nguy cơ xảy ra sự cố cao. Lực lượng dự kiến huy động, gồm: Quân sự, công an, bộ đội biên phòng, y tế, hội chữ thập đỏ, lực lượng xung kích… với khoảng hơn 29.000 người. Trong đó, lực lượng quân sự, công an và lực lượng xung kích địa phương sẽ là các mũi chủ lực xử lý các sự cố. Hàng trăm phương tiện, trang thiết bị ứng phó với sự cố cũng được sẵn sàng như: 114 xe tải, 81 xe cứu hỏa các loại, 26 xe cứu hộ 13 xe cứu thương, 67 xe chuyên dụng, 75 ô tô từ 4 - 29 chỗ…
Bên cạnh đó, UBND Thành phố chỉ đạo các đơn vị xây dựng lực lượng chuyên trách, lực lượng kiêm nhiệm thực hiện nhiệm vụ quản lý, phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải. Đồng thời, các tổ chức chính trị - xã hội và chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm các khu công nghiệp, chế xuất, nhà máy vi phạm quy định về quản lý, xử lý chất thải.
Sự cố mức độ trong Kế hoạch này trong phạm vi hai đơn vị hành chính cấp huyện trở lên, hoặc thuộc phạm vi quản lý của hai sở ngành trở lên, hoặc có phạm vi ô nhiễm, suy thoái môi trường lan rộng ngoài khả năng ứng phó của cấp huyện. Tuy nhiên, khả năng và mức độ ứng phó nằm trong khả năng hoàn thành nhiệm vụ của lực lượng ứng phó tại chỗ của thành phố.
Tư tưởng chỉ đạo: “Chủ động phòng ngừa, ứng phó kịp thời, hiệu quả.” Kế hoạch nêu rõ dự kiến các khu vực nguy cơ cao tại TP. HCM, gồm: Nguy cơ sự cố chất thải rắn; nguy cơ sự cố chất thải lỏng; nguy cơ sự cố chất thải khí. Kế hoạch cũng dự kiến các tình huống (6 tình huống) và biện pháp xử lý; nhiệm vụ chung và nhiệm vụ cụ thể của các cơ quan, đơn vị.
Nguyên tắc ứng phó:
Tích cực phòng ngừa, chủ động xây dựng kế hoạch, chuẩn bị các nguồn lực, phương án hiệp đồng để sẵn sàng ứng phó khi xảy ra sự cố chất thải.
Tổ chức tiếp nhận, xử lý kịp thời thông tin sự cố chất thải, ưu tiên bảo đảm thông tin cho hoạt động ứng phó, báo cáo kịp thời đến cơ quan có thẩm quyền khi vượt khả năng ứng phó.
Ứng phó sự cố chất thải được thực hiện theo phương châm “bốn tại chỗ” và “ba sẵn sàng” quy định tại pháp luật phòng, chống thiên tai; phối hợp, huy động mọi nguồn lực để nâng cao hiệu quả hoạt động chuẩn bị và ứng phó sự cố.
Chỉ huy thống nhất, phối hợp và hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng, phương tiện, thiết bị tham gia hoạt động ứng phó sự cố chất thải.
Tổ chức, cá nhân gây sự cố chất thải chịu trách nhiệm chi trả chi phí tổ chức ứng phó sự cố, cải tạo, phục hồi môi trường sau sự cố, bồi thường thiệt hại và các chi phí khác do sự cố gây ra theo quy định của pháp luật.
UBND TP. Hồ Chí Minh và các đơn vị liên quan cũng sẽ tích cực phòng ngừa, chủ động xây dựng kế hoạch, phương án để sẵn sàng ứng phó khi xảy ra sự cố chất thải.
Hoàng Đàn
