Ngày 16/12/2025, Trung tâm Nghiên cứu Môi trường và Cộng đồng (CECR) đã tổ chức Lễ khởi động Dự án “Thúc đẩy sự tham gia tích cực của các nhà khoa học nữ trong thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH) và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng”, đồng thời ra mắt Mạng lưới Nữ khoa học STEM vì khí hậu, phát triển cộng đồng và bình đẳng giới (ViWISTEM4C) tại TP. Đà Nẵng. Dự án được tài trợ bởi Quỹ Canađa dành cho Sáng kiến Địa phương (CFLI) - Đại sứ quán Canađa tại Việt Nam. Sự kiện quy tụ hơn 40 đại biểu đến từ các Sở, ban, ngành Đà Nẵng; trường đại học, tổ chức khoa học - công nghệ, mạng lưới nghiên cứu; đại diện cộng đồng địa phương và nhóm các nhà khoa học nữ đến từ nhiều lĩnh vực STEM.

Ông James Nickel - Đại sứ Canađa tại Việt Nam phát biểu khai mạc Lễ phát động Dự án

    Phát biểu khai mạc buổi Lễ, ông James Nickel - Đại sứ Canađa tại Việt Nam nhấn mạnh, thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ là ưu tiên xuyên suốt trong hợp tác phát triển của Chính phủ Canađa, đặc biệt trong lĩnh vực ứng phó BĐKH. Việc tăng cường tiếng nói và vai trò lãnh đạo của phụ nữ trong STEM, trong thiết kế giải pháp khí hậu và các tiến trình ra quyết định ở mọi cấp độ là yếu tố then chốt để giải quyết hiệu quả thách thức về thiên tai, an ninh nguồn nước, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Canađa cam kết tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong việc thúc đẩy các sáng kiến khí hậu lấy phụ nữ và cộng đồng làm trung tâm.

    Bà Nguyễn Ngọc Lý - Chủ tịch Hội đồng Quản lý CECR chia sẻ, trong những năm gần đây, Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách quan trọng về bình đẳng giới, phát triển khoa học - công nghệ và ứng phó BĐKH, từ Luật Bình đẳng giới, Luật Khoa học và Công nghệ đến Chiến lược quốc gia về BĐKH giai đoạn 2021 - 2030 và các cam kết SDGs, Net-Zero 2050. Các định hướng này đều nhấn mạnh vai trò của khoa học - công nghệ và sự tham gia bình đẳng của phụ nữ trong tiến trình phát triển bền vững. Trong bối cảnh đó, việc thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ làm khoa học trong các ngành STEM vào hoạt động ứng phó BĐKH ở cấp cộng đồng trở nên đặc biệt cần thiết. Họ là lực lượng có khả năng kết hợp tri thức khoa học với góc nhìn giới và nhu cầu thực tế của người dân. Tuy nhiên, sự kết nối giữa các nữ khoa học STEM và cộng đồng hiện vẫn hạn chế, thiếu cơ chế hợp tác dài hạn và không gian chia sẻ tri thức. Nhiều nữ giảng viên, nhà khoa học có mong muốn đóng góp cho phát triển bền vững nhưng chưa có nhiều cơ hội triển khai nghiên cứu tại thực địa.

Bà Nguyễn Ngọc Lý - Chủ tịch Hội đồng Quản lý CECR phát biểu

    Bà Nguyễn Ngọc Lý cho rằng, Việt Nam có nhiều phụ nữ tài năng trong lĩnh vực khoa học và STEM, nhưng vẫn còn thiếu không gian và cơ chế để họ kết nối, lan tỏa tri thức và đưa khoa học vào đời sống cộng đồng. Trong bối cảnh BĐKH ngày càng tác động trực tiếp tới các cộng đồng dễ bị tổn thương, khoa học cần vượt ra khỏi phòng thí nghiệm để đồng hành cùng người dân trong hành động thực tiễn. Theo bà, việc hình thành Mạng lưới nữ khoa học STEM vì khí hậu, phát triển cộng đồng và bình đẳng giới là một cơ chế trao quyền hai chiều, vừa tạo điều kiện để nữ khoa học phát huy vai trò lãnh đạo, vừa giúp cộng đồng tiếp cận tri thức khoa học một cách gần gũi và bền vững; đồng thời phản ánh sự chia sẻ tầm nhìn sâu sắc giữa Việt Nam - Canađa về bình đẳng giới thực chất và khoa học vì con người.

    Trong khuôn khổ Lễ khởi động Dự án đã diễn ra Phiên giao lưu giữa đại sứ Canađa và các nhà khoa học do bà Đinh Thu Hằng điều phối, với sự tham gia của Đại sứ H.E. Jim Nickel, Đại sứ Canađa tại Việt Nam; PGS, TS. Vũ Thanh Ca (Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội); PGS, TS. Hoàng Thu Hương (Đại học Bách khoa Hà Nội); TS. Thái Huỳnh Phương Lan (Đại học Tôn Đức Thắng). Sự góp mặt của các diễn giả đến từ nhiều lĩnh vực chuyên môn đã mang lại một diễn đàn đa chiều, kết nối góc nhìn chính sách, nghiên cứu khoa học và thực tiễn triển khai tại cộng đồng. Trong phần thảo luận, các đại biểu tập trung trao đổi về những vấn đề trọng tâm liên quan đến vai trò của nữ khoa học STEM trong thích ứng BĐKH và phát triển cộng đồng. Nội dung xoay quanh những thách thức mà phụ nữ làm khoa học gặp phải khi tham gia lồng ghép giới và quản lý rủi ro thiên tai; cơ hội để tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ và khẳng định vai trò lãnh đạo của phụ nữ trong lĩnh vực khí hậu; cùng bối cảnh chính sách hiện nay của Việt Nam cũng như các ưu tiên hỗ trợ của Canađa nhằm thúc đẩy bình đẳng giới và khoa học công nghệ trong ứng phó BĐKH.

    Một điểm nhấn quan trọng của Chương trình là Lễ ra mắt Mạng lưới ViWISTEM4C, tạo nên một diễn đàn đối thoại hiệu quả, mở ra cơ hội hợp tác dài hạn giữa các nhà khoa học, nhà quản lý và cộng đồng. Tại đây, bà Đoàn Vũ Thảo Ly, Giám đốc CECR đã trình bày quá trình hình thành, mục tiêu và tầm nhìn của Mạng lưới, qua đó thể hiện mong muốn xây dựng một không gian kết nối liên ngành, nơi các nữ khoa học có thể chia sẻ tri thức, hỗ trợ nghiên cứu, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đồng hành cùng cộng đồng trong ứng phó BĐKH. Tiếp đó, các đại biểu tham dự đã cùng tham gia xây dựng kế hoạch hoạt động của Mạng lưới ViWISTEM4C; xác định một số ưu tiên trong nâng cao năng lực cho cộng đồng và phụ nữ trong phòng ngừa, ứng phó rủi ro thiên tai. Các ý kiến đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết nối nghiên cứu với thực tiễn, thúc đẩy vai trò dẫn dắt của phụ nữ trong STEM và triển khai các sáng kiến hỗ trợ cộng đồng một cách thiết thực, bền vững.

Các đại biểu tham dự sự kiện chụp ảnh lưu niệm

    Đặc biệt, Lễ ra mắt Mạng lưới ViWISTEM4C có sự tham gia của các nữ nhà khoa học tiêu biểu, dưới sự chứng kiến của Đại sứ quán Canađa và đại diện Sở Tài Chính - UBND TP. Đà Nẵng, đánh dấu sự khởi đầu cho những hợp tác dài hạn nhằm phát huy vai trò của phụ nữ trong khoa học - công nghệ và phát triển bền vững. Mạng lưới ViWISTEM4C được kỳ vọng sẽ trở thành nền tảng kết nối tri thức, thúc đẩy sáng kiến khí hậu và lan tỏa vai trò của phụ nữ trong xây dựng cộng đồng bền vững.

Theo Thanh Bình (nnmt.net.vn)