Nhằm nâng cao công tác quản lý, giám sát, kịp thời dự báo, cảnh báo và công bố diễn biến chất lượng môi trường không khí, Tổng cục Môi trường đã triển khai xây dựng phần mềm Quản lý số liệu quan trắc môi trường tự động (Envisoft) với công nghệ hiện đại để triển khai dùng chung trong phạm vi toàn quốc. Envisoft là công cụ hữu ích, giúp xử lý chính xác, hỗ trợ các Sở TN&MT trong việc tiếp nhận, truyền và quản lý dữ liệu cũng như tăng cường năng lực trong hoạt động vận hành, kiểm soát, phân tích xử lý và khai thác dữ liệu quan trắc tự động, liên tục nhằm đồng bộ hóa, quản lý thống nhất từ Trung ương tới địa phương. Với các tính năng ưu việt, phần mềm EnviSoft được phát triển trên cả 2 nền tảng Web và di động.

     Ứng dụng phần mềm Envisoft trên nền tảng Web

     Ứng dụng phần mềm Envisoft đã giúp cơ quan quản lý môi trường tiếp nhận và quản lý dữ liệu của 700 trạm quan trắc tự động trên phạm vi toàn quốc; góp phần hỗ trợ tích cực công tác tiếp nhận dữ liệu của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh/thành cả nước; tạo ra công cụ để quản lý, giám sát, kiểm duyệt dữ liệu và truyền dữ liệu từ Sở TN&MT về Bộ TN&MT; đồng thời, giúp khai thác số liệu quan trắc môi trường tự động, liên tục thống nhất, đồng bộ giữa cơ quan quản lý môi trường ở cấp Trung Ương và địa phương; giải quyết cơ bản các khó khăn, bất cập trong việc truyền, tiếp nhận, quản lý dữ liệu quan trắc tự động, liên tục. Phần mềm đã được đăng ký quyền tác giả tại Cục Bản quyền Tác giả (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) cấp ngày 15/11/2018.

     Ưu điểm nổi bật của phần mềm Envisoft:

     Tích hợp các nghiệp vụ trên cùng 1 phần mềm giúp công tác điều hành hiệu quả hơn; các nhà quản lý có thể điều hành và giám sát hoạt động của các trạm quan trắc tự động mọi lúc, mọi nơi; đồng bộ dữ liệu từ trung ương đến địa phương và doanh nghiệp; truyền tải liên tục gồm đồng thời dữ liệu và video; công nghệ tương thích với đa dạng thiết bị; thu thập dữ liệu tốc độ cao, xử lý dữ liệu lớn; dễ dàng nâng cập và mở rộng; có cơ chế kiểm duyệt dữ liệu tự động; cập nhật kịp thời các chính sách, văn bản hiện hành; Các địa phương không phải đầu tư kinh phí mua phần mềm; Phần mềm tích hợp sẵn các công cụ sao lưu dữ liệu tự động.

     Phần mềm Envisoft trên nền tảng di động

     Ứng dụng Envisoft trên nền tảng di động là công cụ hỗ trợ khai thác, sử dụng dữ liệu quan trắc tự động, liên tục phục vụ công tác quản lý nhà nước và thông tin chỉ số chất lượng môi trường tới cộng đồng. Phần mềm Envisoft chạy ổn định trên cả 2 nền tảng di động phổ biến là Android và IOS nên có thể tải ứng dụng và cài đặt mọi lúc, mọi nơi; quá trình tải ứng dụng, cài đặt và nâng cấp dễ dàng nên người sử dụng có thể tự download và cài đặt, nâng cấp; đáp ứng đầy đủ các yêu cầu, nhu cầu về thông tin chỉ số chất lượng môi trường không khí tới cộng đồng và là công cụ đắc lực cho các nhà quản lý khi thực hiện thanh kiểm tra, giám sát hoặc tra cứu dữ liệu quan trắc tự động liên tục.

     Công bố AQI trên di động

     Ứng dụng Envisoft bao gồm 2 phân hệ chính: Phân hệ 1 - Công bố chất lượng không khí (AQI) là phân hệ dành cho cộng đồng sử dụng, không cần tài khoản đăng nhập; Phân hệ 2 -Quản lý số liệu quan trắc môi trường tự động là phân hệ dành cho các nhà quản lý, các cán bộ được phân công giám sát vận hành trạm. Đốivới phân hệ này phải có tài khoản (được phân quyền) mới sử dụng được.

     Đối với phân hệ 1 - Công bố AQI, có thiết kế giao diện ứng dụng thân thiện, các chức năng đơn giản dễ sử dụng giúp người dùng dễ dàng theo dõi, tra cứu các thông tin về chỉ số chất lượng môi trường với 3 chức năng: Cung cấp thông tin về chỉ số chất lượng môi trường (AQI) của các trạm quan trắc tự động trên phạm vi toàn quốc; Cho phép lựa chọn các trạm quan trắc tự động thường xuyên quan tâm, theo dõi chỉ số AQI; Tự động sắp xếp danh sách các trạm quan trắc tự động có chỉ số AQI từ cao tới thấp; Hiển thị thông tin chi tiết của 1 trạm quan trắc tự động.

     Phân hệ 2 - Quản lý số liệu quan trắc môi trường tự động, dành cho các nhà quản lý, ứng dụng cung cấp công cụ để theo dõi, quản lý dữ liệu, giám sát các số liệu vượt chuẩn, tình trạng kết nối và hiện trạng truyền nhận dữ liệu. Phân hệ này bao gồm các chức năng chính sau: Xem thống kê tổng hợp về các trạm (có thể biết được trạng thái đang kết nối hay mất kết nối số liệu, trạm nào có thông số vượt QCVN, thiết bị đang lỗi…); các trạm theo từng thành phần môi trường (nước thải, nước mặt, không khí xung quanh, khí thải, nước ngầm); chi tiết kết quả của từng thông số (online) của từng trạm theo từng thành phần môi trường; thống kê số lượng các trạm theo từng địa phương; thống kê các sự kiện về mất số liệu theo từng thành phần; số liệu online của từng thông số của trạm trên bản đồ (có thể thao tác đổi các bản đồ nền, lọc các số lượng trạm theo các thành phần muốn xem); chỉ số AQI của từng thông số theo giờ, ngày; các thông báo; chức năng cài đặt chung của tài khoản.

     Ứng dụng phần mềm Envisoft trên nền tảng di động có các ưu điểm như: Giao diện thân thiện dễ sử dụng với người dùng; điều hành mọi lúc, mọi nơi; tính tùy biến cao, theo nhu cầu của người sử dụng; tích hợp các nghiệp vụ trong một phần mềm giúp công tác đièu hành hiệu quả hơn;có công cụ để kiểm soát (QC) dữ liệu trước khi công bố; tạo ra hệ sinh thái trong quản lý dữ liệu quan trắc môi trường trong việc tiếp nhận, quản lý dữ liệu từ các Doanh nghiệp về Sở TN&MT và truyền dữ liệu từ Sở TN&MT về Bộ TN&MT, cuối cùng là công bố dữ liệu ra cộng đồng; là công cụ hỗ trợ đắc lực cho các cấp quản lý từ Trung ương đến địa phương trong công tác giám sát hoạt động quan trắc môi trường; phạm vi dữ liệu rộng khắp (bao phủ cả toàn quốc); áp dụng công nghệ mới; quản lý dữ liệu quan trắc chuyên nghiệp; dễ dàng nâng cấp và mở rộng; quy trình xử lý chặt chẽ; thông tin đầy đủ và chính xác. Ngoài các thông tin về chất lượng không khí AQI, còn hiển thị thêm các thông tin về khí tượng như nhiệt độ, độ ẩm… đều được thu thập từ các trạm quan trắc không khí tự động trên toàn quốc. Đây là nguồn dữ liệu chính thống từ Tổng cục Môi trường; độ chính xác cao vì được đo từ các trạm quan trắc quốc gia, và một số trạm quan trắc do địa phương trang bị trên toàn quốc…

Văn Hùng Vỹ

Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc

Tổng cục Môi trường

(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số 3/2020)