31/05/2019
Trong khi chính quyền nhiều nơi trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đang loay hoay tìm cách xử lý, giải bài toán rác thải, "giải thoát" cho địa phương khỏi vấn nạn ô nhiễm môi trường thì TP. Hội An đã có nhiều cách làm hay, tích cực, góp phần giảm thiểu lượng rác thải nhựa thải ra môi trường, trong đó, các cơ quan, đơn vị hành chính của TP chính là những mũi tiên phong cho “cuộc chiến” này.
Nơi đầu tiên thí điểm “Nói không với túi ni lông” tại TP. Hội An là đảo Cù Lao Chàm (CLC), xã Tân Hiệp. Từ tháng 5/2009, các hộ gia đình, hộ kinh doanh và đơn vị hành chính tại CLC đã ký cam kết không sử dụng túi ni lông trong sinh hoạt hàng ngày; không phát túi ni lông cho người mua hàng; khuyến cáo “Nói không với túi ni lông” đối với khách du lịch. Chiến dịch thành công nhờ vào sự ủng hộ, đồng thuận của cả cộng đồng. Rất nhiều hoạt động thiết thực được phát động, triển khai để cụ thể hóa khẩu hiệu “CLC nói không với túi ni lông” thành việc làm cụ thể như: “Vì CLC, vì biển xanh, đảo xanh”; “Xách giỏ đi chợ - Phong cách của người nội trợ”; “Tiết kiệm bao bì là BVMT”; “CLC nói không với ống hút nhựa, ly nhựa dùng một lần”… Từ điểm khởi đầu ở CLC, ngày 9/9/2009, Hội An là địa phương trong cả nước phát động “Ngày không túi ni lông”. Ngay năm đầu tiên triển khai, TP đã vận động được hơn 10.000 chữ ký của các đơn vị, gia đình và du khách cam kết không sử dụng túi ni lông; hơn 103.600 túi ni lông đã qua sử dụng được thu gom và phát đổi 3.500 túi thân thiện với môi trường; hơn 1.500 hộ dân, 100 cửa hàng trên đường Lê Lợi, phường Minh An, 650 tiểu thương chợ Hội An hưởng ứng, cam kết nói không với túi ni lông. Từ sự ủng hộ của các doanh nghiệp, Hội An cũng tổ chức, phát đổi miễn phí 30.000 túi giấy và 2.000 túi vải cho người dân, du khách…
Người dân Hội An sử dụng lá chuối gói rau và túi vải đi chợ để hạn chế rác thải nhựa
Phát huy những kết quả đã đạt được, năm 2017, TP. Hội An tiếp tục xây dựng Kế hoạch “Hướng đến không rác thải nhựa”, trong đó, cơ quan hành chính công là đơn vị đầu tiên triển khai Kế hoạch với mục tiêu “Công sở không rác thải nhựa”. Tại các cuộc họp và phòng làm việc của các cơ quan, đơn vị hành chính trên địa bàn TP không còn sự xuất hiện của chai nhựa, thay vào đó là sự hiện diện của những chai nước thủy tinh được khắc tên riêng. Mục tiêu tiếp theo của Kế hoạch là thay thế toàn bộ thiết bị văn phòng phẩm nơi công sở bằng những sản phẩm sinh thái, thân thiện với môi trường. Cũng trong năm 2017, TP. Hội An tiến hành Chiến dịch “Nói không với chai nhựa và các sản phẩm làm từ nhựa”, nhằm tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên, nhân dân thay đổi dần thói quen sử dụng sản phẩm làm từ nhựa, góp phần nâng cao ý thức BVMT trong cộng đồng. Ngoài ra, UBND TP. Hội An còn triển khai thực hiện Chương trình "Giảm thiểu sử dụng và giảm phát thải túi ni lông" tại các khu chợ, doanh nghiệp trên địa bàn TP, hướng tới xây dựng Hội An trở thành TP sinh thái, văn minh. Lấy tuyên truyền giáo dục là chính, tăng cường quản lý làm hạt nhân, nâng cao nhận thức của mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là đối tượng tiểu thương buôn bán tại các khu chợ, người nội trợ và doanh nghiệp về tác hại của việc sử dụng túi ni lông trong sinh hoạt hàng ngày. Trong Chương trình này, TP. Hội An thực hiện kêu gọi người nội trợ mang giỏ nhựa đi chợ, sử dụng cạp lồng, hộp thủy tinh đựng thức ăn, từ nhận thức biến thành hành động, từ hạn chế đến nói không với túi ni lông…; tổ chức cho các tiểu thương ký cam kết không cấp phát miễn phí túi ni lông cho khách hàng, sử dụng túi thân thiện với môi trường; đổi túi ni lông lấy túi sinh thái, giỏ nhựa tại các khu chợ... Đối với doanh nghiệp nằm trong khu phố cổ thì thực hiện "Cửa hàng nói không với túi ni lông". Từ khi thực hiện Chương trình đến nay, lượng rác thải từ túi ni lông đã giảm đáng kể. Không chỉ từ công sở đến các khu chợ, nhiều khách sạn, cửa hàng bán đồ ăn, thức uống trên địa bàn TP. Hội An cũng dần vắng bóng các chai nhựa, cốc nhựa, hộp nhựa, ống hút nhựa, thay vào đó là những sản phẩm thủ công mỹ nghệ thân thiện với môi trường như cốc giấy, bao giấy, ống hút tre, inox, tiêu biểu như khách sạn Hội An Royal, khách sạn Anatara, quán chay Đạm, Vegan Beets Hội An, The Deck house, Cocobana cà phê, Chuchu cà phê, Mango cà phê, Chuỗi nhà hàng Phố Trăng, Cánh đồng của Công ty Emic Hospitality… Một vài địa điểm trên TP cũng thử nghiệm việc đặt các trạm “Đổ đầy”, cung cấp nước uống miễn phí cho khách có mang theo bình nước, giúp hạn chế mua chai nước lọc như Hub and Coffee, quán chay Đạm.
Hội An đang phấn đấu trở thành TP sinh thái - văn hóa - du lịch, vẫn còn đó rất nhiều thách thức, khó khăn, nhưng những tín hiệu tốt gần đây cho chúng ta niềm tin rằng, nếu có sự chung tay, góp sức của tất cả người dân và chính quyền địa phương thì vấn đề rác thải của TP sẽ sớm được giải quyết triệt để và Hội An sẽ trở thành TP kiểu mẫu, không chỉ trong nước mà trên toàn khu vực.
Lê Thị Ngọc
(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số 5/2019)
