30/05/2019
Trên cơ sở tìm hiểu khái quát về tình hình tuyển sinh đại học, cao đẳng, tuyển sinh học nghề của cả nước, của thành phố Hải Phòng và khảo sát thực trạng công tác tuyển sinh nói chung, tuyển sinh học nghề nói riêng ở trường Cao đẳng VMU, tác giả đã đề xuất một số giải pháp nhằm thu hút, làm tăng số lượng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở đến học nghề tại trường Cao đẳng VMU.
Đặt vấn đề
Công tác tuyển sinh là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là yếu tố quyết định đến sự tồn tại và phát triển của mỗi nhà trường, của nền giáo dục Việt Nam.
Công tác tuyển sinh là một trong những vấn đề rất khó khăn hiện nay tại các trường Đại học, Cao đẳng trong cả nước nói chung, đặc biệt là các trường dạy nghề nói riêng. Với quan niệm cũ, học sinh sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở (lớp 9) phải tiếp tục học lên trung học phổ thông để thi vào một trường đại học, cao đẳng nào đó trong tương lai. Phần lớn học sinh, cha mẹ học sinh thiếu những hiểu biết về nghề nghiệp để định hướng phát triển, lựa chọn ngành nghề phù hợp sở thích cá nhân, cũng như năng lực bản thân và nhu cầu xã hội. Đứng trước thực trạng thừa thầy, thiếu thợ như hiện nay thì việc thu hút được học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở đi học nghề là một vấn đề rất cấp bách và cần thiết ở mỗi cơ sở đào tạo nghề.
Trường Cao đẳng VMU là một đơn vị trực thuộc trường Đại học Hàng hải Việt Nam hiện đã, đang và còn tiếp tục tuyển sinh mô hình đào tạo song song hai văn bằng vừa học nghề, vừa học văn hóa, đối tượng tuyển sinh là học sinh tốt nghiệp Trung học cơ sở. Tuy nhiên, mô hình này đang được áp dụng rộng rãi tại các trường đào tạo nghề trong cả nước nói riêng, các trường đào tạo nghề trên địa bàn Hải phòng nói chung nên cạnh tranh tuyển sinh là rất lớn.
Chính vì vậy, việc nghiên cứu để tìm ra những giải pháp mới, có hiệu quả nhằm thu hút ngày càng nhiều học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở đi học nghề mang tính cấp thiết và có ý nghĩa khoa học, thực tiễn cao.
Tình hình tuyển sinh đại học, cao đẳng, tuyển sinh học nghề của cả nước hiện nay
Hiện nay công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng trong cả nước đang gặp rất nhiều khó khăn. Trên thực tế rất nhiều trường có những chuyên ngành không tuyển sinh được, có nhiều trường thiếu số lượng sinh viên đầu vào so với chỉ tiêu đề ra. Đặc biệt là các trường dạy nghề, các trường này khó khăn hơn khi không kết nối được với dữ liệu tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nhà trường phải “tự thân vận động”, tự tổ chức tư vấn tuyển sinh tại các trường phổ thông, các trường trung học cơ sở, tuy nhiên cũng không dễ thu hút được học sinh. Vậy tình trạng tuyển sinh khó khăn như vậy là do đâu?
Thứ nhất, hiện tại trong cả nước có quá nhiều trường đại học, cao đẳng, trung cấp nghề, trung tâm dạy nghề và giáo dục thường xuyên...
Thứ hai, do tư tưởng, cách nhìn nhận từ phía học sinh và phụ huynh học sinh...
Thứ ba, một trong những rào cản khi các trường dạy nghề đi tư vấn tuyển sinh là không nhận được sự hợp tác của các trường trung học phổ thông, trung học cơ sở, thậm chí có trường còn từ chối không muốn các trường nghề đến hướng nghiệp, tư vấn tuyển sinh do tâm lý của các trường vẫn muốn học sinh của mình thi vào đại học để lấy thành tích, lấy thương hiệu…
Một góc Trường Cao đẳng VMU
Thứ tư, các trường nghề rất khó khăn trong vấn đề tuyển sinh một phần là do các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Giáo Dục nghề nghiệp của chúng ta chưa cụ thể, rõ ràng, điều này dẫn đến việc cung cấp thông tin cho các học sinh và phụ huynh học sinh còn chậm. Từ đó cản trở mong muốn tiếp cận của các thí sinh bởi thí sinh có nguyện vọng đăng ký xét tuyển vào một số trường cao đẳng, trung cấp phải tự tìm kiếm thông tin về chỉ tiêu tuyển sinh, mã ngành, mã trường…
Các giải pháp thu hút học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở đi học nghề
Một trường học muốn tồn tại lâu dài và ngày càng phát triển thì không có gì khác ngoài việc ngày càng có nhiều học sinh, sinh viên. Học sinh, sinh viên của mỗi nhà trường hiện nay là khách hàng, nguồn khách hàng bền vững và ổn định. Vậy mỗi nhà trường phải bán hàng thế nào, PR thế nào để lượng khách đến với mình ngày càng đông hơn trước thị trường cạnh tranh khá khốc liệt như hiện nay. Khâu quảng bá tuyển sinh để thu hút học sinh đến với nhà trường là rất quan trọng và cần được đầu tư sớm.
Xuất phát từ cơ sở lý luận, thực trạng công tác tuyển sinh tác giả đề xuất 7 giải pháp nhằm thu hút lượng học sinh tốt nghiệp THCS đến học nghề.
Giải pháp 1. Nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên, nhân viên toàn trường về tầm quan trọng của khâu PR quảng cáo tuyển sinh
Biện pháp 2: Thành lập ban tuyển sinh chuyên biệt, tổ chức bồi dưỡng nhân sự chuyên làm công tác tuyển sinh
Biện pháp 3: Nâng cao vai trò của Đoàn thanh niên trong công tác phối hợp quảng bá tuyển sinh của nhà trường
Biện pháp 4: Tạo động lực cho công tác tuyển sinh
Biện pháp 5: Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị máy móc phục vụ dạy học
Biện pháp 6: Tăng cường công tác quản lý việc dạy và học
Biện pháp 7: Phát triển dịch vụ trong nhà trường
Kết luận
Các giải pháp nhằm thu hút học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở đến học nghề tại trường Cao đẳng VMU được đề xuất ở trên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau tạo thành một hệ thống. Giải pháp này là tiền đề, là cơ sở cho giải pháp kia, chúng bổ sung hỗ trợ cho nhau và thúc đẩy nhau cùng hoàn thiện, cùng góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác tuyển sinh của nhà trường, làm tăng số lượng học sinh đến học nghề tại trường Cao đẳng VMU. Do đó nếu nhà trường sử dụng phối hợp đồng bộ, khai thác triệt để thế mạnh của các giải pháp thì sẽ phát huy được sức mạnh tối ưu của các giải pháp, mới đảm bảo sự thành công trong công tác tuyển sinh của nhà trường trong tương lai.
Thực hiện được các giải pháp này đòi hỏi Ban lãnh đạo nhà trường, đặc biệt là bộ phận Phòng tuyển sinh không chỉ là nhà sư phạm giỏi mà còn là nhà hoạt động xã hội, nhà kinh doanh... có tư duy sáng tạo và hành động có hiệu quả, biết kết hợp hài hòa công việc trước mắt với công việc mang tính lâu dài, có cung cách xử lý công việc không cứng nhắc và không theo đường mòn... Những phẩm chất đó giúp nhà trường có đủ khả năng phát hiện và giải quyết các vấn đề đặt ra trong công tác tuyển sinh ngày càng khó khăn của toàn ngành giáo dục nói chung, đào tạo dạy nghề nói riêng, đáp ứng với một xã hội tri thức, hiện đại, công nghệ 4.0.
Tất cả các giải pháp ở trên nếu được thực hiện đồng bộ và triệt để sẽ nâng cao hiệu quả công tác tuyển sinh hệ trung cấp nghề, thu hút ngày càng đông lượng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở đến học nghề tại trường Cao đẳng VMU.
ThS. Nguyễn Thị Hồng Lê
Trường Cao đẳng VMU
TÀI LIỆU THAM KHẢO
