10/04/2020
Vừa qua, Tổ chức nghiên cứu tài chính Carbon Tracker đã đưa ra báo cáo công bố, các nhà đầu tư nhiệt điện than có nguy cơ lãng phí hơn 600 tỷ USD, vì việc sản xuất điện từ năng lượng tái tạo mới rẻ hơn so với từ các nhà máy điện than ở tất cả các thị trường lớn. Báo cáo cũng cho thấy, hơn 60% các nhà máy điện than toàn cầu đang sản xuất điện với chi phí cao hơn giá điện từ các nhà máy năng lượng tái tạo mới. Muộn nhất là đến năm 2030, việc xây dựng nhà máy năng lượng gió hoặc năng lượng mặt trời sẽ rẻ hơn so với việc tiếp tục vận hành nhiệt điện than ở tất cả các thị trường.
Hạn chế sự nóng lên toàn cầu đến 1,5°C sẽ yêu cầu giảm 80% việc sử dụng than toàn cầu trong sản xuất điện từ năm 2010 đến 2030. Điều này có nghĩa là cho đến năm 2040 mỗi ngày cần đóng cửa một nhà máy điện than.
Trên toàn thế giới, 499 GW nhiệt điện than mới đã được lên kế hoạch hoặc đang được xây dựng với chi phí 638 tỷ bảng Anh, nhưng Carbon Tracker cảnh báo rằng Chính phủ và các nhà đầu tư có thể không bao giờ thu hồi được vốn đầu tư vì các nhà máy nhiệt điện than thường phải mất 15 - 20 năm để hoàn vốn.
Báo cáo nêu rõ, việc hạ thấp chi phí điện gió, điện mặt trời và đầu tư cần thiết để tuân thủ các quy định về ô nhiễm không khí và các bon hiện nay, có nghĩa là điện than không còn là dạng năng lượng rẻ nhất trong bất kỳ thị trường lớn nào.
Ý nghĩa kinh tế của giá năng lượng tái tạo giảm đối với đầu tư điện than đánh giá tính kinh tế của 95% các nhà máy điện than đang hoạt động, đang được xây dựng hoặc lên kế hoạch trên toàn thế giới: 6.696 tổ máy đang vận hành (2.045 GW) và 1.046 tổ máy đang được lên kế hoạch (499 GW).
Tháng 2/2020, Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cũng chia sẻ, khí thải gây hiệu ứng nhà kính thải ra từ các nhà máy sản xuất điện không tăng trong năm 2019, chủ yếu là do việc sử dụng than đá đã giảm tại Bắc Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, việc sử dụng than đá ở châu Á tăng 3%/năm do nhu cầu năng lượng tăng. Theo báo cáo của Carbon Tracker, riêng Trung Quốc có thể lãng phí 158 tỷ USD với 100 GW điện đang được sản xuất tại các nhà máy sử dụng than đá và con số này còn lớn hơn đối với các dự án sản xuất điện đã được lên kế hoạch. Phân tích của Carbon Tracker cho biết các nhà máy điện sử dụng than đá ở Trung Quốc hiện có công suất 982 GW, và việc vận hành 71% số nhà máy này tốn kém nhiều hơn là xây các nhà máy mới phát điện từ các nguồn năng lượng tái tạo.
Giới chuyên gia của Ủy ban liên Chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (IPCC) lưu ý việc sản xuất điện từ than đá sẽ phải giảm mạnh nếu thế giới muốn giữ mức tăng nhiệt toàn cầu không quá 1,50C như mục tiêu đề ra trong Hiệp định Pari về biến đổi khí hậu.
Phương Tâm
