22/08/2025
Ngày 21/8/2025, tại Hà Nội, Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường phối hợp với Viện nghiên cứu kinh tế Đông Á và Đông Nam Á (ERIA) tổ chức Tọa đàm “Quản lý chất thải điện tử theo hướng kinh tế tuần hoàn (KTTH)” nhằm trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp thúc đẩy quản lý chất thải điện tử theo hướng KTTH. Tham dự buổi Tọa đàm có Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường TS. Mai Thanh Dung; Giám đốc Chính sách môi trường ERIA Reo Kawamura; Các chuyên gia, nhà khoa học đến từ các trường đại học, cơ quan, đơn vị liên quan…
Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường TS. Mai Thanh Dung phát biểu khai mạc Tọa đàm
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường TS. Mai Thanh Dung cho biết, trong bối cảnh toàn cầu đang phải đối mặt với lượng chất thải điện tử ngày càng gia tăng, việc xây dựng các mô hình quản lý bền vững, hiệu quả, dựa trên nguyên tắc KTTH là xu hướng tất yếu. Điều này không chỉ giúp giảm áp lực lên môi trường, mà còn mở ra cơ hội tận dụng, tái chế, và tái sử dụng nguồn vật liệu quý giá trong các thiết bị điện - điện tử.
Đối với Việt Nam, đây là lĩnh vực còn nhiều tiềm năng và thách thức. Trong khi đó, Nhật Bản là quốc gia đi đầu trong việc xây dựng hệ thống quản lý, thu hồi và tái chế chất thải điện tử hiệu quả, với nhiều kinh nghiệm quý báu. Những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp tại buổi Tọa đàm hôm nay chính là cơ hội để trao đổi, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, đồng thời thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ giữa Việt Nam và Nhật Bản trong lĩnh vực quản lý chất thải điện tử và phát triển nền KTTH.
Giới thiệu về ERIA, Giám đốc Chính sách môi trường ERIA Reo Kawamura cho biết, ERIA là một tổ chức quốc tế, thực hiện các hoạt động nghiên cứu, phân tích và khuyến nghị về chính sách nhằm góp phần xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN, thúc đẩy hội nhập kinh tế sâu rộng và phát triển bền vững ở Đông Á. Đối với Việt Nam, ERIA sẽ đồng hành và hỗ trợ nhiều hoạt động nghiên cứu trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường nói chung cũng như nghiên cứu về quản lý chất thải điện tử nói riêng. Theo đó, Nhật Bản có nhiều kinh nghiệm về quản lý chất thải điện tử hiệu quả, sẽ đưa ra các khuyến nghị phù hợp với thực tiễn của Việt Nam.
Nghiên cứu về sự lưu thông dòng vật liệu của thiết bị điện và điện tử (EEE) giữa Việt Nam và Nhật Bản, ThS. Nguyễn Thế Thông, Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường cho biết, thương mại EEE giữa Việt Nam và Nhật Bản từ năm 2020 đến năm 2023 cho thấy, xu hướng rõ rệt về dòng chảy nguyên liệu. Xuất khẩu EEE của Việt Nam sang Nhật Bản vẫn tăng trưởng ổn định, từ khoảng 7,5 tỷ USD mỗi năm lên 8,9 tỷ USD mỗi năm. Trong khi đó, nhập khẩu từ Nhật Bản tăng trưởng đều đặn, từ 10,8 tỷ USD năm 2020 lên 12,3 tỷ USD năm 2022, do nhu cầu về EEE chất lượng cao của Nhật Bản.
Báo cáo về mô hình dòng rác thải điện tử tại Việt Nam, đại diện Công ty TNHH Quy hoạch chất thải Việt Nam Hideki Wada khuyến nghị, lượng rác thải điện tử ở Việt Nam rất cao, mức độ tái sử dụng lớn, vì vậy, cần thiết phải thực hiện mô hình thu gom mới, tăng cường thực hiện chính sách Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR); cải thiện hiệu suất phục hồi tài nguyên; giảm thiểu ô nhiễm ở các làng nghề tái chế; hiện đại hóa các cơ sở tái chế truyền thống cũng như cơ sở thu gom phế liệu…
Chia sẻ về triển vọng thúc đẩy quản lý rác thải điện tử, đại diện trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Nguyễn Thi cho biết, ở Việt Nam, hiện nay áp dụng 2 công cụ để triển khai EPR: (1) Trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì của nhà sản xuất, nhập khẩu; (2) Trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải của nhà sản xuất, nhập khẩu (quy định tại Điều 54, 55 Luật BVMT năm 2020). Cùng với đó, nhiều chính sách ưu đãi hỗ trợ hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì, trong đó có sản phẩm điện, điện tử từ EPR cũng được triển khai. Hiện mức tăng trưởng tái chế dự kiến năm 2025 đạt 1,68 tỷ USD, tăng trưởng 6,85% mỗi năm; tái chế rác thải điện tử tăng 6,36% năm 2025; Tái chế pin ắc quy đạt 0,1 triệu USD năm 2022, dự kiến đạt 1,5 triệu USD vào năm 2030; Tái chế nhựa điện tử đạt 173,5 nghìn USD năm 2023, dự kiến tăng lên 420,3 nghìn USD vào năm 2033.
Các đại biểu tham dự Tọa đàm
Khuyến nghị chính sách cho Việt Nam trong quản lý chất thải điện tử theo hướng KTTH, TS. Lại Văn Mạnh, Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường cho biết, Việt Nam cần đa dạng hóa sản xuất và xuất khẩu thiết bị điện tử; thực hiện EPR toàn diện như: Yêu cầu nhà sản xuất chịu trách nhiệm toàn bộ vòng đời sản phẩm; Thu gom, tái chế và xử lý thiết bị hết hạn sử dụng; Hỗ trợ cho thiết kế bền vững; Hợp tác kỹ thuật và chuyển giao công nghệ; Xây dựng năng lực trong xử lý chất thải điện tử; Đảm bảo xử lý đúng quy cách và thu hồi tài nguyên; Đổi mới trong tái chế và ứng dụng KTTH; tăng cường khung pháp lý và cơ chế giám sát…
Châu Loan
