Quốc hội thông qua Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi)
15/09/2015
Ngày 23/6/2014, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật BVMT (sửa đổi) với đa số phiếu tán thành.
Luật BVMT (sửa đổi) gồm 20 chương, 170 Điều, trong đó làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước về BVMT theo nguyên tắc Nhà nước quản lý thống nhất về BVMT; Quyền và nghĩa vụ của các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng về BVMT; Xác định rõ nguồn lực tài chính cho BVMT và nhiệm vụ được chi từ kinh phí sự nghiệp môi trường. Bên cạnh đó, bổ sung thêm nội dung mới về BĐKH và BVMT; Gắn kết bảo vệ tài nguyên, môi trường với BĐKH; Nhấn mạnh tăng trưởng xanh, khuyến khích phát triển công nghiệp và đô thị sinh thái; Khuyến khích sản xuất và tiêu thụ thân thiện với môi trường.
Theo Luật BVMT (sửa đổi), BVMT là trách nhiệm và nghĩa vụ của mọi cơ quan, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân. BVMT gắn kết hài hòa với phát triển kinh tế, an sinh xã hội, bảo đảm quyền trẻ em, thúc đẩy giới và phát triển, bảo tồn ĐDSH, ứng phó với BĐKH. Do đó, BVMT phải dựa trên cơ sở sử dụng hợp lý tài nguyên, giảm thiểu chất thải; BVMT quốc gia gắn liền với BVMT khu vực và toàn cầu; BVMT bảo đảm không phương hại chủ quyền, an ninh quốc gia. Đồng thời, BVMT phải thường xuyên và ưu tiên phòng ngừa ô nhiễm, sự cố, suy thoái môi trường.
Tổ chức, cá nhân sử dụng thành phần môi trường, được hưởng lợi từ môi trường, phải có nghĩa vụ đóng góp tài chính cho BVMT. Tổ chức, cá nhân gây ô nhiễm, sự cố và suy thoái môi trường phải có trách nhiệm khắc phục, bồi thường thiệt hại và các trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật.
Về quy hoạch BVMT, hầu hết ý kiến của các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đều tán thành với quy định về quy hoạch BVMT như trong Dự thảo Luật. Tuy nhiên, có một số ý kiến đề nghị cần chỉnh sửa khái niệm quy hoạch BVMT cho chính xác hơn và nên bổ sung Chiến lược BVMT quốc gia vào căn cứ xây dựng quy hoạch BVMT; Thể hiện một cách mạch lạc giữa quy hoạch BVMT với một số quy hoạch khác để tránh chồng chéo; Bổ sung quy hoạch BVMT vùng kinh tế - xã hội và quy hoạch BVMT cấp huyện.
Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho rằng, các ý kiến nêu trên là xác đáng, khái niệm quy hoạch BVMT trong Dự thảo Luật đã được chỉnh sửa và làm rõ hơn, thể hiện tại khoản 21 Điều 3. Đồng thời, đã bổ sung thêm căn cứ để xây dựng quy hoạch BVMT là Chiến lược BVMT quốc gia quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 8 của Dự thảo Luật.
Để tránh chồng chéo giữa quy hoạch BVMT với các quy hoạch khác, Dự thảo Luật đã được tiếp thu theo hướng quy định rõ các nguyên tắc trong xây dựng quy hoạch BVMT. Theo đó, quy hoạch BVMT phải phù hợp với chiến lược, quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh và chiến lược BVMT quốc gia; Bảo đảm tính thống nhất với quy hoạch sử dụng đất; Hạ tầng kỹ thuật BVMT phải gắn với hệ thống các giải pháp BVMT liên quan với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội nhằm bảo đảm phát triển bền vững.
Về đề nghị bổ sung quy hoạch BVMT vùng kinh tế - xã hội và quy hoạch BVMT cấp huyện, UBTVQH cho rằng, nội dung quy hoạch BVMT cấp quốc gia đã bao hàm nội dung BVMT các vùng kinh tế - xã hội. Quy hoạch BVMT cấp tỉnh đã bao hàm BVMT các huyện thuộc tỉnh. Do đó, quy định như Dự thảo Luật là phù hợp.
Về yêu cầu làm rõ mức độ ô nhiễm, suy thoái môi trường, có ý kiến đề nghị phải quy định rõ các khái niệm về mức độ ô nhiễm, suy thoái môi trường nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng trong Luật để làm cơ sở xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường của tổ chức, cá nhân.
Ủy ban TVQH nhận thấy, việc quy định rõ các khái niệm về mức độ ô nhiễm, suy thoái môi trường “nghiêm trọng”, “đặc biệt nghiêm trọng” liên quan đến nhiều chỉ số hóa học, lý học, sinh học và phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Vì vậy, Dự thảo Luật đã giao Chính phủ quy định chi tiết là phù hợp và khả thi hơn.
Theo Monre