08/01/2025
Hiện nay, các khu đô thị lớn đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm khí thải nghiêm trọng và quá tải hạ tầng giao thông. Khí thải từ hệ thống giao thông đô thị là vấn đề cần được chú trọng khi nó gây ảnh hưởng rất lớn đến các lĩnh vực kinh tế- xã hội, chất lượng môi trường sống…, đặc biệt là sức khỏe của người dân.
Theo các chuyên gia môi trường, để cải thiện chất lượng không khí một cách bền vững, việc phát triển giao thông xanh là vô cùng cần thiết, nhằm hạn chế thải khí CO2 và các loại khí thải độc hại khác ra môi trường. Bởi lẽ, giao thông xanh sử dụng sức người, năng lượng tái tạo, điện, khí thiên nhiên nén... Việc sử dụng xe đạp, xe máy, ô tô điện, xe chạy bằng khí nén CNG; xe sử dụng năng lượng mặt trời, năng lượng gió… chính là tham gia giao thông xanh, bảo đảm môi trường.
Do đó, ngày 8/1/2025, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 8/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp về chính sách phát triển phương tiện giao thông xanh. Thông báo nêu rõ, chuyển đổi xanh nền kinh tế, chuyển đổi xanh phương tiện giao thông trong bối cảnh ô nhiễm môi trường không khí do hoạt động giao thông đã trở nên bức xúc, gây ảnh hưởng đến sức khỏe Nhân dân tại một số đô thị; việc chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng xanh có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giảm phát thải khí các bon và khí methane.
Xe buýt điện được nhiều người sử dụng vì sự an toàn, tiện lợi, thân thiện với môi trường
Trong thời gian qua, các Bộ: Giao thông vận tải, Xây dựng, Kế hoạch và đầu tư, Tài chính, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, TN&MT và UBND các địa phương đã cơ bản triển khai các nhiệm vụ được giao, bước đầu góp phần tích cực tạo tiền đề để chuyển đổi phương tiện giao thông đường bộ sang sử dụng năng lượng xanh. Tuy nhiên, việc triển khai tại các Bộ, ngành, địa phương còn chậm, chưa có trọng tâm, chưa tạo được kết quả rõ nét.
Để đạt được mục tiêu phát triển hệ thống giao thông xanh, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan rà soát hành lang pháp lý về quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức kinh tế - kỹ thuật đối với phương tiện giao thông mới (phương tiện lần đầu đưa vào lưu hành), bảo đảm quản lý chặt chẽ về lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, rà soát quy hoạch của Hà Nội, TP.HCM và các địa phương, bảo đảm tích hợp với quy hoạch giao thông vận tải về hạ tầng liên quan đến chuyển đổi phương tiện giao thông xanh, trong đó có giao thông công cộng (nhất là trạm sạc cho xe ô tô điện), báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện trong Quý 1/2025…
Bộ Công Thương khẩn trương bảo đảm hoạt động sản xuất, nhập khẩu và cung ứng nhiên liệu sử dụng cho xe cơ giới có chất lượng theo đúng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng, nhiên liệu diesel, nhiên liệu sinh học đáp ứng lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải của xe cơ giới; đề xuất hoặc ban hành cơ chế chính sách ưu tiên sử dụng xăng nhiên liệu sinh học; phối hợp với Bộ GTVT trong việc kiểm tra, giám sát cơ sở sản xuất, lắp ráp xe cơ giới tuân thủ mức tiêu chuẩn khí thải quy định của pháp luật. Sớm xây dựng quy định danh mục giá điện cho sản xuất kinh doanh để áp dụng đối với các trạm sạc điện cho xe ô tô điện, xe máy điện; nghiên cứu, đề xuất việc công khai thông tin và áp dụng giá bán lẻ điện vào giờ cao điểm, thấp điểm của thị trường bán lẻ điện, trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 2/2025.
Bộ TN&MT khẩn trương trình Thủ tướng Chính phủ trước ngày 31/3/2025 quy định áp dụng mức khí thải của phương tiện đang lưu hành (trong đó lưu ý nâng mức tiêu chuẩn khí thải; có quy định về tiêu chí đối với từng khu vực, địa bàn ô nhiễm cao cần phải hạn chế tổ chức giao thông đối với phương tiện có phát thải cao làm cơ sở để các địa phương triển khai thực hiện); xác định và công khai thông tin hoặc hướng dẫn các địa phương xác định và công khai thông tin đối với vùng phát thải cao. Cùng với đó, rà soát chính sách thuế, phí bảo vệ môi trường, đề xuất sửa đổi, bổ sung nhằm kiểm soát và hạn chế phương tiện phát thải cao; rà soát chính sách đất đai phục vụ phát triển hạ tầng bến bãi, trạm sạc đối với phương tiện giao thông xanh; khẩn trương tham khảo kinh nghiệm của Thái Lan và một số quốc gia khác về mô hình chính sách tài chính xanh, phối hợp với các tổ chức quốc tế tiếp cận với nguồn tài chính trong và ngoài nước để hỗ trợ giảm phát thải khí nhà kính thông qua việc chuyển đổi phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng phương tiện xanh; nghiên cứu, đề xuất ban hành tiêu chí cho dự án sản xuất phương tiện xanh, hoàn thành trong tháng 1/2025…
Phạm Đình
