15/03/2024
Lai Châu là một tỉnh miền núi, hơn 80% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Nước sinh hoạt tại các xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn, đồng bào chủ yếu sử dụng nguồn nước dẫn từ suối, khe núi, giếng đào và nước mưa, chất lượng nước không đảm bảo. Bên cạnh đó, do phụ thuộc hoàn toàn vào thiên nhiên nên nguồn nước của bà con không ổn định. Về mùa khô, lượng mưa ít nên các dòng chảy thường xuyên cạn, dẫn đến người dân thiếu nước sinh hoạt.
Trước đây, người dân vùng đồng bào DTTS tại các xã vùng cao trên địa bàn tỉnh Lai Châu thường phải sử dụng nước suối để tắm giặt, ăn, uống. Hàng ngày người dân phải ra suối để cõng nước về sử dụng trong sinh hoạt, vào mùa khô nguồn nước thường bị thiếu hụt và ô nhiễm do thói quen thả rông gia súc… Vì vậy, mọi nguồn lực và các chương trình mục tiêu quốc gia đã được các cấp chính quyền tỉnh Lai Châu đầu tư để mạnh phát triển cơ sở hạ tầng, trong đó có việc xây dựng, sửa chữa các công trình nước sạch, góp phần từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, đảm bảo an ninh nguồn nước, nâng cao tỷ lệ người dân là đồng bào DTTTS được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.
Đến nay, toàn tỉnh đã có gần 1.100 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung (trong đó cấp nước sạch cho 99,6% dân số khu vực thành thị và cấp nước hợp vệ sinh cho 84,92% dân số khu vực nông thôn). Lai Châu đặt mục tiêu đến năm 2025 có 100% dân số khu vực thành thị được sử dụng nước sạch sinh hoạt và 85% dân số nông thôn được cấp nước hợp vệ sinh. Công trình cấp nước sinh hoạt tập trung đã góp phần quan trọng cải thiện và nâng cao chất lượng đời sống cho người dân, đặc biệt là đồng bào vùng DTTS trên địa bàn tỉnh.
Tiêu biểu, tại huyện Phong Thổ, những năm gần đây, nhờ các chính sách từ chương trình nước sạch nông thôn, chương trình 30a, 135, chương trình giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, chương trình mục tiêu quốc gia… các bản đều có bể chứa nước để người dân sử dụng. Toàn huyện hiện có 152 công trình cấp nước sinh hoạt, phục vụ cho trên 11.600 hộ dân với 55.924 nhân khẩu. Nhờ người dân đồng thuận lắp đồng hồ công tơ, trả tiền nước sử dụng từ đó có thêm kinh phí để đội tự quản vận hành sửa chữa bảo dưỡng. Đến nay, các công trình cấp nước sinh hoạt tại huyện Phong Thổ đều phát huy hiệu quả sau đầu tư, tỷ lệ người dân sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh tăng lên 89%. Trong năm 2023, huyện đầu tư thêm 5 công trình cấp nước sinh hoạt với kinh phí gần 4,5 tỷ đồng, phục vụ cho 274 hộ ở các xã Ma Ly Pho, Nậm Xe, Bản Lang, Hoang Thèn.
Đáng chú ý, để quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả và bền vững các công trình nước sinh hoạt, các xã đã xây dựng quy chế hoạt động, đôn đốc các tổ quản lý, vận hành tu sửa, bảo dưỡng đường cấp nước về bản cho dân. Đồng thời, tuyên truyền, phổ biến kỹ thuật tu sửa, bảo vệ các công trình nước sinh hoạt đã được Nhà nước đầu tư tránh việc người dân thả rông trâu bò, gia súc phá hủy làm hư hỏng đường ống dẫn nước và làm nguồn nước đầu nguồn mất vệ sinh.
Tại huyện Mường Tè, số lượng hệ thống công trình nước sạch cũng tăng lên qua từng năm, toàn huyện đã đầu tư xây dựng 114 công trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh tới địa bàn các xã, bản, số hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt tỷ lệ 95,9%. Các công trình cấp nước sinh hoạt khi được đầu tư xây dựng sẽ được lắp đặt đồng hồ tới từng hộ gia đình để thuận tiện cho việc quản lý vận hành. Để quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả công trình nước sinh hoạt, UBND các xã, thị trấn thành lập các tổ quản lý tại các bản. Đồng thời, xây dựng quy chế hoạt động, đôn đốc các tổ quản lý, vận hành, duy tu, sửa chữa công trình hàng tháng, quý... để đảm bảo việc cấp nước sinh hoạt cho người dân.
Thu Hằng
