25/05/2023
Ngày 25/5/2023, tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội họp Phiên toàn thể tại hội trường nghe tờ trình, báo cáo thẩm tra về dự án Luật Tài nguyên nước (TNN) (sửa đổi).
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày tờ trình về Dự án Luật TNN (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh cho biết, bên cạnh kết quả đạt được, một số quy định của Luật TNN năm 2012 còn giao thoa, chồng chéo với các luật khác, dẫn đến khó thực hiện hoặc lãng phí nguồn lực. Đồng thời, thiếu khung pháp lý cho an ninh nguồn nước, đặc biệt là vấn đề bảo đảm an ninh nước cho sinh hoạt; thiếu quy định cụ thể liên quan đến điều hòa, phân bổ nguồn nước, giám sát chặt chẽ các hoạt động khai thác, sử dụng TNN... Bên cạnh đó, việc thi hành pháp luật về TNN ở một số nơi chưa nghiêm; công tác phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm chưa được thực hiện tốt; các cơ chế tài chính, chế tài, công cụ kiểm soát, giám sát chưa hiệu quả; các cơ chế hợp tác, giải quyết các vấn đề nước xuyên biên giới chưa đồng bộ…
Vì vậy, Dự án Luật TNN (sửa đổi) được xây dựng nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý đồng bộ, thống nhất, bảo đảm minh bạch để có khả năng khai thác tối đa nguồn lực tài nguyên, phân bổ hợp lý và sử dụng hiệu quả; bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia; chú trọng phòng ngừa, kiểm soát và phục hồi các nguồn nước bị suy thoái, cạn kiệt và ô nhiễm; phân định rõ trách nhiệm quản lý nguồn nước và trách nhiệm quản lý công trình khai thác nước cả Trung ương và địa phương, khắc phục các chồng chéo, xung đột pháp luật… Đồng thời, Dự án Luật hướng tới quản lý TNN trên nền tảng công nghệ số, thống nhất về cơ sở dữ liệu, xây dựng bộ công cụ hỗ trợ ra quyết định theo thời gian thực, giảm thiểu nhân lực quản lý, vận hành, chi phí đầu tư của nhà nước; giảm điều kiện kinh doanh cho tổ chức, cá nhân.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh trình bày tờ trình về Dự án Luật TNN (sửa đổi)
Liên quan đến phạm vi điều chỉnh, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho hay, Luật quy định về quản lý, bảo vệ khai thác, sử dụng TNN, phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra thuộc lãnh thổ của nước ta “Nước dưới đất và nước biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam và nước khoáng, nước nóng thiên nhiên không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật. Về cơ bản, phạm vi điều chỉnh được giữ nguyên như Luật năm 2012” - Bộ trưởng nhấn mạnh. Về đối tượng áp dụng, theo Bộ trưởng, Luật áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân quản lý, khai thác và sử dụng TNN.
Trình bày Báo cáo thẩm tra Dự án Luật TNN (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết cơ bản nhất trí với các nội dung về nguyên tắc quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng TNN, phòng, chống và khắc phục hậu quả do nước gây ra như dự thảo Luật. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra của Quốc hội đề nghị thể hiện rõ ràng hơn các nguyên tắc quản lý cho từng hoạt động cụ thể (từ quản lý tài nguyên; quản lý hoạt động khai thác, sử dụng TNN; hoạt động bảo vệ TNN; hoạt động hạn chế tác hại do nước gây ra...) và tối ưu hóa trong khai thác, sử dụng nước.
Tán thành sự cần thiết quy định về điều tra cơ bản, chiến lược, quy hoạch TNN trong Dự thảo Luật, nhưng Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ cơ chế, điều kiện sử dụng ngân sách nhà nước để các tổ chức, cá nhân thực hiện dự án điều tra cơ bản TNN, cập nhật thông tin, kết quả điều tra vào hệ thống thông tin TNN; trách nhiệm của các Bộ, ngành liên quan trong cập nhật, chia sẻ thông tin về điều tra cơ bản TNN…
Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng thống nhất với việc xác định chức năng nguồn nước, phân vùng chức năng nguồn nước để bảo vệ TNN; tán thành sự cần thiết quy định về điều hòa, phân phối và khai thác, sử dụng TNN trong Dự thảo Luật cũng như bổ sung quy định liên quan đến cơ chế tài chính nhằm làm rõ giá trị kinh tế của TNN trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo theo nguyên tắc kinh tế thị trường.
Về trách nhiệm quản lý nhà nước đối với TNN, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cơ bản tán thành quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước về TNN của Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các cấp tại các Điều 76 và 77 của Dự thảo Luật. Tuy nhiên, cần phân định rõ trách nhiệm quản lý TNN với quản lý công trình khai thác, sử dụng nước của các Bộ, ngành; bổ sung quy định về cơ chế phối hợp giữa Bộ TN&MT với các Bộ khác có liên quan.
Hoàng Đàn
