30/12/2021
Ngày 29/12/2021, tại Hà Nội, Tổng cục Môi trường phối hợp với Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) tổ chức Hội thảo “Đánh giá nhu cầu và giải pháp chia sẻ thông tin, dữ liệu môi trường” thuộc hoạt động hợp tác với UNEP tại Việt Nam. Tham dự Hội thảo trực tuyến có các đại biểu, đại diện Tổng cục Môi trường, Vụ Thống kê - Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Điều phối viên của UNEP; các Sở TN&MT, tại 47 điểm cầu.
Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường Nguyễn Văn Thùy phát biểu tại Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Văn Thùy - Giám đốc Trung tâm TT&DLMT cho biết, hiện nay tại nhiều nước châu Á - Thái Bình Dương, dữ liệu và thông tin môi trường chưa có chất lượng cao do mức độ liên quan, độ chính xác, tính kịp thời, khả năng truy cập, tính mạch lạc và khả năng diễn giải. Bên cạnh đó, trách nhiệm xây dựng dữ liệu môi trường do nhiều tổ chức, đơn vị thực hiện, ít có sự phối hợp cũng như quản trị còn yếu. Do đó, những dữ liệu và thông tin không đầy đủ khi đưa ra các quyết định dựa trên bằng chứng hoặc để theo dõi và đánh giá tiến độ so với các cam kết môi trường quốc gia và quốc tế, bao gồm theo dõi tiến độ quốc gia đối với các mục tiêu phát triển bền vững quốc gia (SDGs) toàn cầu cũng như báo cáo theo các Hiệp định/Thỏa thuận môi trường đa phương (MEAs).
Nhằm tăng cường năng lực chia sẻ thông tin và dữ liệu môi trường, UNEP đã hợp tác với Bộ TN&MT xây dựng Dự án “Xây dựng năng lực quốc gia để tăng cường vai trò khoa học và chính sách thông qua việc cải thiện khả năng tiếp cận dữ liệu môi trường và xây dựng các chỉ số để đáp ứng nghĩa vụ báo cáo - dựa trên nguyên tắc của Hệ thống thông tin môi trường dùng chung (SEIS)”, thời gian thực hiện từ năm 2021 -2022. Nguyên tắc SEIS được xây dựng dựa trên Dự án “Tăng cường năng lực chia sẻ và báo cáo dữ liệu môi trường nhằm hỗ trợ SEIS ”, do Ủy ban châu Âu (EC) và UNEP hợp tác thực hiện trong giai đoạn 2016 - 2019 tại 19 quốc gia trên 3 khu vực: Châu Phi, châu Á - Thái Bình Dương và Trung Á.
Triển khai Dự án, Tổng cục Môi trường giao Trung tâm TT&DLMT là đơn vị phối hợp với UNEP thực hiện hoạt động năm 2021, tập trung vào các nội dung: Xây dựng các Báo cáo Đánh giá nhu cầu dữ liệu và chỉ số; đánh giá nhu cầu năng lực và những thách thức liên quan đến chia sẻ và báo cáo dữ liệu, đồng thời đề xuất cập nhật các chỉ số SDGs quốc gia về khía cạnh môi trường do Bộ TNMT thực hiện, bao gồm: Mục tiêu 3.8a (Thực hiện các biện pháp kiểm soát ô nhiễm tại nguồn; giám sát chặt chẽ và đảm bảo tuân thủ các quy chuẩn, tiêu chuẩn môi trường quốc gia và các quy định pháp luật về xử lý chất thải gây ô nhiễm không khí, nước và đất…); Mục tiêu 12.4b (Rà soát khuôn khổ pháp lý hiện hành về hoạt động xả thải, đặc biệt là xả thải hóa chất độc hại ra môi trường để ban hành các quy định pháp luật đầy đủ, phù hợp nhằm ngăn ngừa và kiểm soát ô nhiễm môi trường…).
Đại biểu tham dự Hội thảo trực tuyến tại các điểm cầu
Tại Hội thảo, Trung tâm TT&DLMT và các chuyên gia đã trao đổi về hiện trạng quản lý và chia sẻ thông tin dữ liệu môi trường; Hiện trạng triển khai chỉ tiêu thống kê môi trường ở Việt Nam; Kết quả triển khai thực hiện các mục tiêu SDGs 30 và Công ước Stockholm tại Việt Nam.
Thông qua Hội thảo các chuyên gia đã chia sẻ về căn cứ pháp lý thực hiện công tác quản lý và chia sẻ dữ liệu môi trường, theo đó, Luật BVMT năm 2020, Điều 114, Khoản 1,2,3 đã quy định về quản lý thông tin môi trường; thu nhận, lưu trữ, quản lý, cung cấp, công khai thông tin môi trường. Đây là những căn cứ pháp lý quan trọng để triển khai xây dựng và quản lý thống nhất hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về môi trường từ cấp quốc gia đến cấp Bộ, ngành và địa phương, bảo đảm tính đồng bộ, khả năng tích hợp, kết nối, chia sẻ giữa các hệ thống, đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn đẩy mạnh chuyển đổi số của Chính phủ. Với các quy định này, hoạt động quản lý, cung cấp thông tin dữ liệu môi trường cũng sẽ từng bước đáp ứng được các yêu cầu về tiếp cận, khai thác thông tin của các đối tượng trong cộng đồng.
Đối với hoạt động thống kê môi trường, theo danh sách các chỉ tiêu thống kê quốc gia do Quốc hội phê duyệt năm 2015, có 20 lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường thực hiện thống kê, trong đó có 8 chỉ tiêu về BVMT… Tuy nhiên, hoạt động thống kê chưa được công bố đầy đủ theo quy định; nguồn lực cho lĩnh vực này còn hạn chế…
Các đại biểu đề xuất, trong thời gian tới cần triển khai theo lộ trình một số hình thức công bố, công khai dữ liệu, trong đó có dữ liệu mở về môi trường; về các chỉ tiêu thống kê môi trường cần tiếp tục ban hành bộ chỉ số thống kê môi trường, tăng cường công tác tập huấn, hướng dẫn thực hiện thống kê môi trường…
Toàn cảnh Hội thảo
Phát biểu kết luận Hội thảo, ông Nguyễn Văn Thùy - Giám đốc Trung tâm TT&DLMT trân trọng cảm ơn và ghi nhận những ý kiến đóng góp của các đại biểu về giải pháp chia sẻ thông tin, dữ liệu môi trường. Đặc biệt, trong bối cảnh thực hiện chủ trương chuyển đổi số của Chính phủ, việc xây dựng hệ thống thông tin, dữ liệu môi trường dùng chung là cần thiết, góp phần thực hiện hiệu quả các mục tiêu phát triển bền vững.
Châu Loan
