05/08/2022
Ngày 5/8/2022, tại Hà Nội, Bộ TN&MT trang trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 20 năm ngày thành lập (5/8/2002 - 5/8/2022). Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đến dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi Lễ. Cùng tham dự có Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải; các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, các tỉnh/thành phố; đại diện các Đại sứ, tổ chức quốc tế tại Việt Nam cùng đông đảo phóng viên các cơ quan thông tấn, báo chí... Nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập Bộ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gửi thư chúc mừng; Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gửi hoa chúc mừng, đây là những tình cảm thân ái, sự quan tâm đặc biệt, nguồn cổ vũ, động viên lớn của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước dành cho Bộ TN&MT.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại buổi Lễ
Khẳng định vị trí, vai trò trong dòng chảy đổi mới, hội nhập
Trình bày Diễn văn tại Lễ kỷ niệm, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho biết, ngày này cách đây đúng 20 năm, tại kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khoá XI đã ban hành Nghị quyết số 02/2002/QH11 về việc quy định danh sách các Bộ và cơ quan ngang Bộ của Chính Phủ, theo đó, Bộ TN&MT chính thức được thành lập trên cơ sở hợp nhất các Tổng cục: Địa chính, Khí tượng Thủy văn và các tổ chức thực hiện chức năng quản lý nhà nước về khoáng sản, tài nguyên nước, môi trường thuộc các Bộ: Công nghiệp, NN&PTNT, Khoa học, Công nghệ và Môi trường, đây cũng là thời điểm Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất năm 2002 thông qua Tuyên bố Johannesburg về phát triển bền vững. Trải qua chặng đường 20 năm xây dựng và phát triển, đến nay, Bộ TN&MT - Bộ đa ngành đầu tiên của Việt Nam đã thực hiện thành công việc thống nhất quản lý tổng hợp các tài nguyên đặc biệt, nguồn lực quý giá của quốc gia (đất đai, nước, khoáng sản…), không gian sinh tồn và môi trường sống của các thế hệ, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững, ngày càng khẳng định được vị trí, vai trò quan trọng trong dòng chảy đổi mới, hội nhập và phát triển của đất nước.
Với phương châm hướng về địa phương, cơ sở, người dân, doanh nghiệp, Bộ TN&MT đã tập trung hoàn thiện chủ trương, chính sách, pháp luật quan trọng về TN&MT; chủ trì, phối hợp tham mưu ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW về đất đai, Luật Đất đai năm 2003, Luật BVMT năm 2005, Luật sửa đổi một số điều của Luật Khoáng sản, tạo lập hành lang pháp lý cho công tác quản lý tài nguyên, BVMT; tăng cường phân cấp cho địa phương; hoàn thiện quy định về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất, của công dân trong BVMT phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; cải cách một bước thủ tục hành chính, cắt giảm thủ tục cho người dân và doanh nghiệp. Bên cạnh việc thí điểm cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”, Bộ thường xuyên tổ chức giao lưu trực tuyến nhằm hướng dẫn, giải đáp vướng mắc trong quá trình thực hiện cơ chế, chính sách. Việc thắt chặt kỷ cương hành chính, đổi mới lề lối làm việc đã góp phần tạo ra sự chuyển biến tích cực trong từng lĩnh vực, được nhân dân, doanh nghiệp tin tưởng, đánh giá cao.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà trình bày Diễn văn tại Lễ kỷ niệm
Đặc biệt, trong giai đoạn đất nước phải đương đầu với khó khăn do tác động của khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu, Bộ đã thực hiện chủ trương đẩy mạnh kinh tế hóa để phát huy nguồn lực tài nguyên, từng bước nâng cao giá trị đóng góp cho ngân sách, tạo thêm xung lực cho đầu tư phát triển kinh tế - xã hội; nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật, quy hoạch, chiến lược ngày càng được hoàn thiện, đưa TN&MT trở thành ngành kinh tế quan trọng của đất nước. Trong đó, thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược khoáng sản và công nghiệp khai thác khoáng sản đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, Luật Khoáng sản năm 2010 và các văn bản dưới Luật do Bộ xây dựng được ban hành kịp thời đã góp phần giải phóng nguồn lực tài nguyên cho phát triển. Bên cạnh đó, công tác BVMT ngày càng được chú trọng, gắn với phát triển kinh tế - xã hội và lồng ghép vào trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển, chương trình, dự án. Cũng chính từ thời điểm này, mô hình phát triển bền vững đã được quan tâm, thúc đẩy, làm tiền đề cho con đường phát triển tiếp theo của đất nước. Trong giai đoạn này, lần đầu tiên, nước ta có Luật Đa dạng sinh học, Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu với những quan điểm mới được tiếp thu từ quốc tế, vừa đáp ứng được tính thời sự, hội nhập, vừa đảm bảo yêu cầu thực tiễn trong nước về phát triển bền vững, sử dụng khôn khéo các hệ sinh thái; ứng phó kịp thời với tác động của biến đổi khí hậu. Qua đó, đánh dấu bước hội nhập mới của Việt Nam với quốc tế.
Khi thế giới bước vào thời kỳ tăng cường ứng phó với thách thức lớn nhất của nhân loại trong thế kỷ 21 là biến đổi khí hậu, thúc đẩy phát triển kinh tế biển xanh, phục hồi hệ sinh thái tự nhiên, nước ta cũng đẩy mạnh thực hiện quá trình chuyển dịch mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh”, phát triển bền vững kinh tế biển, Bộ đã tham mưu cho Đảng, Nhà nước ban hành Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và BVMT. Mặt khác, Bộ đã đổi mới tư duy, chuyển từ thắt chặt quản lý bằng công cụ hành chính sang áp dụng các công cụ kinh tế, tạo lập môi trường thuận lợi, dẫn dắt và thúc đẩy doanh nghiệp, người dân thực hiện. Chuyển đổi số cũng được đẩy mạnh trên nền tảng tài nguyên số, hướng tới phát triển kinh tế số ngành TN&MT. Đồng thời, Bộ chủ động hội nhập, đóng góp nhiều sáng kiến toàn cầu, khu vực về môi trường, khí hậu; tham gia Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu tại COP21 và đưa ra cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050; tham gia Liên minh toàn cầu về thích ứng với biến đổi khí hậu tại COP26; tham gia 100 khuôn khổ hợp tác đa phương và có 90 đối tác hợp tác song phương về tài nguyên, môi trường, khí hậu, trong đó có nhiều khuôn khổ hợp tác đóng vai trò chủ động, dẫn dắt. Đây là những điểm nhấn trong bức tranh hội nhập của đất nước với quốc tế về môi trường và khí hậu, qua đó khẳng định vị thế, mang lại cho Việt Nam những lợi ích “kép” từ cơ hội tiếp cận tri thức, công nghệ, tài chính xanh, thực hiện tái cơ cấu lại nền kinh tế cũng như chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phục hồi hệ sinh thái tự nhiên.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, để có những thành tựu to lớn như trên là do Bộ đã luôn nhận được sự quan tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước; sự phối hợp chặt chẽ của các Ban, Bộ, ngành, địa phương, mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội; sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân, sự đồng hành của bạn bè cũng như đối tác quốc tế. Đặc biệt, đây chính là nền tảng được tạo dựng từ tinh thần đoàn kết, tận tâm, trách nhiệm, lao động tâm huyết của các thế hệ lãnh đạo Bộ, lãnh đạo lĩnh vực; sự nỗ lực phấn đấu, lao động sáng tạo, không ngừng vượt khó, thậm chí hy sinh xương máu của nhiều thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong ngành trên khắp mọi miền Tổ quốc; là sự kết hợp hài hòa giữa bản lĩnh đổi mới, tinh thần sáng tạo với tri thức thời đại.
Để tuổi 20 mãi nhiệt huyết, sáng tạo và không ngừng phát triển
Phát biểu tại buổi Lễ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao và biểu dương, chúc mừng kết quả mà Bộ TN&MT đã đạt được trong hành trình 20 năm xây dựng và trưởng thành, thử thách và phát triển. Thủ tướng chia sẻ, quản lý tài nguyên, BVMT, phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu luôn là vấn đề được Đảng, Nhà nước và nhân dân ta quan tâm. Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu từng nói: “Việt Nam ta có hai tiếng Tổ quốc, ta cũng gọi Tổ quốc là đất nước; có đất và có nước thì mới thành Tổ quốc, có đất lại có nước thì dân giàu, nước mạnh…”. Người dạy: “Vì lợi ích mười năm phải trồng cây”, theo đó, trồng cây không chỉ là công việc nông lâm đơn thuần, mà lấy việc trồng, bảo vệ cây xanh để cải thiện môi trường, giáo dục đạo đức lao động, đặc biệt là nâng cao ý thức, trách nhiệm của nhân dân trong việc BVMT sinh thái. Trong những năm qua, nhiều chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tài nguyên, môi trường đã được ban hành với những đổi mới cả về nội dung và tổ chức thực hiện, trong đó, ngày 5/8/2002 là dấu mốc quan trọng với việc Quốc hội khóa XI thông qua Nghị quyết số 02/2002/QH11 về việc thành lập Bộ TN&MT. Trên nền tảng được tạo dựng từ các vực lĩnh vực có bề dày truyền thống, 20 năm qua, ngành TN&MT đã vượt qua khó khăn, thách thức, không ngừng trưởng thành và phát triển, chủ động nắm bắt thuận lợi, thời cơ, bám sát thực tiễn phát triển của đất nước cũng như xu hướng quốc tế, qua đó củng cố vững chắc nền tảng, khẳng định vị thế, vai trò đặc biệt quan trọng của ngành đối với sự phát triển bền vững của đất nước.
Toàn cảnh Lễ kỷ niệm
Trong mỗi giai đoạn, căn cứ vào yêu cầu thực tiễn phát triển của đất nước, phân tích, dự báo xu thế của thời đại, ngành TN&MT đã làm tốt công tác tham mưu cho Đảng, Nhà nước về đổi mới chủ trương, chính sách, pháp luật trong quản lý tài nguyên, BVMT và ứng phó với biến đổi khí hậu. Hệ thống chính sách, pháp luật, quy hoạch, chiến lược được cơ bản hoàn thiện đồng bộ trên tất cả 9 lĩnh vực quản lý với tư duy chuyển từ thắt chặt quản lý sang kiến tạo môi trường thuận lợi, dẫn dắt và thúc đẩy phát triển, tạo dư địa, động lực mới để giải phóng các nguồn lực tài nguyên cho phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy chuyển đổi mô hình phát triển bền vững, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu. Công tác BVMT tạo được chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, hành động của toàn xã hội, chuyển từ tư duy bị động ứng phó, khắc phục sang chủ động phòng ngừa, kiểm soát, phục hồi môi trường, các hệ sinh thái. Công tác xử lý rác thải được triển khai hiệu quả với các dự án, mô hình công nghệ tái chế, tái sử dụng, biến rác thải thành tài nguyên. Nhiều dự án thu gom, xử lý nước thải để phục hồi, xanh hóa các dòng sông đã và đang được triển khai, nổi bật là thành công của việc hồi sinh kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè. Trong xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nhất là tác động mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Bộ TN&MT đã chủ động đóng góp nhiều sáng kiến quy mô khu vực và toàn cầu liên quan đến giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa đại dương, ứng phó biến đổi khí hậu, phòng ngừa ô nhiễm môi trường xuyên biên giới, quản lý, sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên… Các chỉ số về môi trường có sự chuyển biến, góp phần đưa chỉ số phát triển bền vững của Việt Nam lên vị trí 51/165 quốc gia, vùng lãnh thổ, tăng 37 bậc so với năm 2016.
Nhận định sau 20 năm xây dựng, phát triển, trưởng thành, ngành TN&MT đang ở độ tuổi rất đẹp, có sung lực và độ chín, đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi mới nhưng cũng không ít khó khăn, thách thức. Trên thế giới, an ninh phi truyền thống, biến đổi khí hậu, đại dịch Covid-19, suy giảm hệ sinh thái, ô nhiễm môi trường… đang là những vấn đề lớn đối với nhân loại. Ở trong nước thì quá trình đô thị hóa đã và đang tạo sức ép lớn về nhu cầu tài nguyên, xử lý ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng nhanh, khốc liệt, khó lường, ảnh hưởng lớn đến sản xuất cũng như cuộc sống người dân. Đặc biệt, yêu cầu chuyển đổi mô hình kinh tế dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, giảm phụ thuộc vào tài nguyên đòi hỏi ngành TN&MT phải đi tiên phong trong thực hiện các giải pháp, xu thế phát triển mới như phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, các bon thấp để sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã đề ra nhiệm vụ quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên; tăng cường BVMT, ứng phó với biến đổi khí hậu; phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai và xác định mục tiêu đến năm 2030, cơ bản đạt các mục tiêu phát triển bền vững về tài nguyên, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, vì vậy, để triển khai hiệu quả nhiệm vụ nêu trên, Thủ tướng Chính phủ đề nghị toàn ngành TN&MT tập trung triển khai thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp sau:
Một là, lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành TN&MT phải tăng cường đoàn kết, phối hợp chặt chẽ, chấp hành và thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Xây dựng Đảng bộ Bộ TN&MT thực sự trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, đảng viên, càng khó khăn bao nhiêu, càng phải đoàn kết, thống nhất, phát huy tinh thần dân chủ, sức mạnh và trí tuệ tập thể.
Lãnh đạo, chỉ đạo triển khai công tác có trọng tâm, trọng điểm, xác định những việc quan trọng, cấp bách, cần giải quyết ngay; bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ công việc thường xuyên và ứng phó hiệu quả với những vấn đề mới phát sinh; có lộ trình, kế hoạch, phân công trách nhiệm cụ thể đối với công việc trong trung hạn và dài hạn.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Bộ TN&MT và Bộ trưởng Trần Hồng Hà
Hai là, tập trung kiện toàn tổ chức bộ máy trong nhiệm kỳ Chính phủ mới, đảm bảo tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả gắn với xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trách nhiệm, chuyên nghiệp, trình độ chuyên môn cao, có bản lĩnh và tầm nhìn dài hạn. Đẩy mạnh phân cấp gắn với đảm bảo các điều kiện nguồn lực thực hiện và thường xuyên kiểm tra, thanh tra, giám sát, kiểm soát quyền lực; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, rõ người, rõ việc, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm, rõ hiệu quả, đề cao vai trò người đứng đầu; thúc đẩy bộ máy hành chính vận hành tiến về phía trước với phương châm sáng tạo, hành động, hiệu quả phục vụ người dân, phục vụ doanh nghiệp.
Ba là, rà soát, hoàn thiện hệ thống chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và các Hiệp định, thỏa thuận quốc tế có liên quan đến quản lý tài nguyên, BVMT, ứng phó với biến đổi khí hậu, đảm bảo đồng bộ, minh bạch, phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, khơi thông, giải phóng tối đa các nguồn lực tài nguyên cho phát triển và BVMT sống an toàn cho nhân dân.
Bốn là, tập trung hoàn thành việc lập, phê duyệt các quy hoạch, chiến lược, đảm bảo khả thi, định hình không gian phát triển của đất nước với tầm nhìn dài hạn để phân bổ, khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn lực tài nguyên, đáp ứng yêu cầu thực hiện chiến lược phát triển nhanh, bền vững. Đưa yêu cầu về BVMT, quản lý tài nguyên, ứng phó với biến đổi khí hậu thành một nội dung, nhiệm vụ trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân trao Huân chương cho các tập thể, cá nhân thuộc Bộ
Năm là, đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng tài nguyên số trên nền tảng dữ liệu lớn. Chậm nhất trong năm 2025 phải hoàn thành đưa vào vận hành hệ thống thông tin cơ sơ sở dữ liệu về đất đai quốc gia tập trung, thống nhất, đa mục tiêu, tích hợp, liên thông. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính tiếp cận quản lý theo mục tiêu, đánh giá dựa trên kết quả, cải cách triệt để, rút gọn, lồng ghép, thực hiện đồng thời các thủ tục hành chính, khuyến khích đổi mới sáng tạo.
Sáu là, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên, khắc phục tồn tại, hạn chế trong lĩnh vực đất đai, khoáng sản; có giải pháp ứng phó hiệu quả với nguy cơ suy giảm, suy thoái nguồn nước, đảm bảo an ninh nguồn nước quốc gia. Mặt khác, nghiên cứu cơ chế chia sẻ, giải quyết tranh chấp, xung đột trong quản lý, sử dụng tài nguyên nước xuyên biên giới, nhất là sông Mê Công, sông Hồng; khai thác tiềm năng, lợi thế của các vùng biển, ven biển, thiết lập hệ thống quản trị biển và đại dương, quản lý vùng bờ theo chuẩn mực quốc tế. Phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam cơ bản có nền kinh tế biển xanh, bảo đảm các tiêu chí về phát triển bền vững kinh tế biển, cải thiện chất lượng môi trường biển, phục hồi và bảo tồn các hệ sinh thái biển quan trọng.
Bảy là, triển khai đưa Luật BVMT năm 2020 đi vào cuộc sống; xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường, thực hiện di dời các cơ sở sản xuất kinh doanh có nguy cơ gây ô nhiễm ra khỏi đô thị, khu dân cư; cải thiện rõ rệt tình trạng ô nhiễm môi trường ở các cụm công nghiệp, làng nghề, lưu vực sông... Phát triển các ngành công nghiệp môi trường, tái chế, tái sử dụng tuần hoàn, biến rác thải thành tài nguyên. Cải tạo, phục hồi chất lượng nguồn nước sông, hồ đã bị ô nhiễm, suy thoái; cải thiện chất lượng không khí trong các đô thị, khu dân cư.
Tám là, tăng cường huy động các nguồn lực xã hội hiện đại hóa hệ thống mạng lưới khí tượng thủy văn. Ứng dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong dự báo, cảnh báo thiên tai, thời tiết và giám sát biến đổi khí hậu. Thể chế hóa, lồng ghép yêu cầu giảm phát thải vào các quy hoạch, chiến lược, chuyển dịch mô hình phát triển nhằm đạt mục tiêu phát thải bằng “0” vào năm 2050. Đầu tư nguồn lực ưu tiên thích ứng với biến đổi khí hậu bằng các giải pháp công trình và phi công trình; chuẩn bị nội lực để từng bước chủ động thực hiện những đóng góp đã cam kết với quốc tế cũng như các hành động cấp bách “không hối tiếc” trong ứng phó với biến đổi khí hậu.
Chín là, đẩy mạnh hợp tác, hội nhập, phân tích, dự báo xu thế, dòng chảy của thời đại để tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước các chủ trương, chính sách nhằm đi trước đón đầu, bắt kịp xu hướng phát triển chung của thế giới, nắm bắt và tận dụng thời cơ, thúc đẩy chuyển dịch mô hình phát triển, góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ.
Mười là, tăng cường hiệu quả công tác truyền thông, đổi mới nội dung, phương thức để nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, thói quen của người dân cũng như ý thức trách nhiệm của doanh nghiệp.
Các đồng chí Lãnh đạo Đảng và Nhà nước thăm Triển lãm giới thiệu ứng dụng công nghệ bảo vệ tài nguyên và môi trường
Nhân dịp này, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cho Bộ TN&MT và Bộ trưởng Trần Hồng Hà; Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân trao tặng Huân chương cho các tập thể, cá nhân thuộc Bộ. Các đại biểu cũng thực hiện nghi thức phát động mục tiêu phát triển ngành TN&MT đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Bùi Hằng - Vũ Nhung
