Lễ công bố Báo cáo môi trường quốc gia năm 2014
15/09/2015
Ngày 24/6/2015, tại Hà Nội, Bộ TN&MT đã tổ chức Lễ công bố Báo cáo môi trường quốc gia năm 2014 với chủ đề “Môi trường nông thôn”. Thứ trưởng Bộ TN&MT kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Bùi Cách Tuyến tham dự và chủ trì buổi Lễ.
Hiện nay, dân số tại khu vực nông thôn của Việt Nam chiếm khoảng 67% dân số cả nước và đây là nguồn lực đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới được triển khai đã mang lại những thay đổi đáng kể về đời sống, hạ tầng kỹ thuật cũng như cảnh quan môi trường nhiều vùng nông thôn. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội là những nguy cơ không nhỏ về ô nhiễm môi trường. Tình trạng ô nhiễm cục bộ môi trường không khí, nước, đất, đặc biệt là ô nhiễm do khí thải NH3, SO2, NO2 và ô nhiễm mùi tại một số khu sản xuất công nghiệp, làng nghề… ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Nguyên nhân chủ yếu là do các hoạt động sản xuất ở các vùng nông thôn còn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, công nghệ sản xuất lạc hậu, hiệu quả sử dụng nguyên/nhiên liệu thấp, mặt bằng sản xuất hạn chế cung với nhận thức và ý thức BVMT của người dân về BVMT chưa thực sự được phát huy. Vì vậy, việc đánh giá, phân tích nguyên nhân, hiện trạng, tác động và xu hướng các vấn đề có liên quan đến môi trường nông thôn tại Việt Nam sẽ hỗ trợ cho việc xem xét điều chỉnh, bổ sung các chính sách, kế hoạch và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, BVMT nông thôn.
Thứ trưởng Bộ TN&MT Bùi Cách Tuyến phát biểu tại buổi Lễ
Thực thi Luật BVMT, Bộ TN&MT lập báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia 5 năm/lần và hàng năm lập báo cáo chuyên đề về môi trường quốc gia. Năm 2014, Bộ TN&MT xây dựng Báo cáo môi trường quốc gia chuyên đề về Môi trường nông thôn, nhằm đánh giá tổng quan môi trường nông thôn Việt Nam giai đoạn 2010 - 2014. Báo cáo gồm 6 chương, cụ thể: Chương 1, đặc trưng, các lĩnh vực sản xuất chính và quá trình đổi mới ở nông thôn; Chương 2, phân tích các sức ép đối với môi trường nông thôn; Chương 3, đánh giá hiện trạng môi trường nông thôn giai đoạn từ năm 2010 - 2014; Chương 4, những tác động tiêu cực của việc suy giảm chất lượng, ô nhiễm môi trường ở nông thôn đến sức khỏe người dân, sự phát triển kinh tế - xã hội, cảnh quan sinh thái và dẫn đến xung đột môi trường; Chương 5, phân tích, đánh giá về các kết quả đã đạt được, những tồn tại, bất cập trong công tác quản lý và BVMT nông thôn cũng như kết quả triển khai tiêu chí môi trường thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới; Chương 6, nhận định về một số vấn đề bức xúc về môi trường nông thôn và đề xuất các giải pháp đồng bộ (giải pháp chung về chính sách, pháp luật, kiện toàn bộ máy thực thi, huy động tài chính, tăng cường kiểm tra, giám sát cũng như các giải pháp ưu tiên để giải quyết những bức xúc, có xem xét đến yếu tố vùng, miền) trong định hướng quản lý môi trường nông thôn.
Thông qua những đánh giá về hiện trạng môi trường và công tác quản lý, Báo cáo nhận định một số vấn đề bức xúc, nổi cộm về môi trường nông thôn như: Phát triển sản xuất chưa quan tâm đúng mức đến công tác BVMT; Công tác thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt nông thôn còn hạn chế, chưa kiểm soát được chất thải bao bì, hóa chất bảo vệ thực vật; Khó khăn trong kiểm soát chất thải tạ các làng nghề; Công tác quản lý môi trường nông thôn còn đan xen, thiếu đơn vị đầu mối quản lý; Tỷ lệ dân cư nông thôn được cấp nước sạch và điều kiện vệ sinh môi trường chưa cao.
Toàn cảnh buổi Lễ
Trên cơ sở đó, Báo cáo đưa ra một số kiến nghị: Đối với Quốc hội và Chính phủ, Tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật về BVMT nông thôn một cách hệ thống và đồng bộ; Kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý môi trường nông thôn theo hướng tập trung và toàn diện; Tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm các vấn đề bức xúc về môi trường nông thôn; Rà soát, điều chỉnh bộ tiêu chí, đặc biệt là nhóm tiêu chí về môi trường trong chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, đảm bảo tính khả thi, phù hợp với điều kiện nông thôn Việt Nam. Bên cạnh đó, đẩy mạnh các chính sách khuyến khích, hỗ trợ công tác quản lý chất thải, hỗ trợ phát triển các tổ chức dịch vụ môi trường nông thôn; Tăng cường nguồn đầu tư tài chính từ ngân sách nhà nước và huy động từ các nguồn khác cho hoạt động BVMT nông thôn, đặc biệt là vấn đề xử lý chất thải rắn và nước thải…
Đối với các địa phương, kiện toàn bộ máy thực thi công tác BVMT các cấp, nhất là cấp xã; Triển khai hiệu quả các chính sách, quy định pháp luật về BVMT nông thôn; Tiếp tục thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020 và Chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn giai đoạn 2012 - 2015; Tăng cường các hoạt động quản lý, kiểm soát chất thải rắn sinh hoạt, vỏ bao bì đựng phân bón, hóa chất thuốc bảo vệ thực vật và chất thải từ các làng nghề. Ngoài ra, đầu tư nâng cao hệ thống cơ sở hạ tầng nghiên cứu khoa học công nghệ, ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất nông nghiệp theo hướng khuyến khích áp dụng công nghệ sạch, sản xuất sạch hơn, phát triển bền vững, hài hòa giữa phát triển kinh tế và BVMT; Xây dựng và nhân rộng các mô hình điểm về quản lý, BVMT nông thôn…
Phát biểu tại buổi Lễ, Thứ trưởng Bộ TN&MT Bùi Cách Tuyến hy vọng, Báo cáo Môi trường quốc gia sẽ trở thành tài liệu hữu ích đối với các đại biểu Quốc hội, các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách, nhà khoa học, nghiên cứu và tất cả những người đã, đang, sẽ góp sức mình vào công cuộc bảo vệ, cải thiện chất lượng môi trường nói chung, môi trường nông thôn nói riêng.
Gia Linh