10/09/2020
Năm 2020, thế giới bước sang năm thứ 35 năm trên hành trình phục hồi tầng ô-dôn trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn đang diễn ra phức tạp trên toàn cầu, mang đến những khó khăn về kinh tế - xã hội. Thông điệp “Bảo vệ tầng ô-dôn vì sự sống” nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của tầng ô-dôn đối với sự sống trên Trái đất cũng như việc phải tiếp tục bảo vệ tầng ô-dôn cho các thế hệ tương lai.
Trong điều kiện của một nước đang phát triển, chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu, Việt Nam đã và đang thể hiện nỗ lực cao của quốc gia trong các hoạt động bảo vệ tầng ô-dôn, góp phần giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu. Việt Nam đã triển khai kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC thông qua việc hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi công nghệ (giai đoạn I từ 2012 - 2017, giai đoạn II từ 2018 - 2023). Ở giai đoạn I, có 11 doanh nghiệp hoàn thành chuyển đổi công nghệ, giúp loại trừ 1.300 tấn HCFC-141b nguyên chất và HCFC-141b trộn sẵn trong polyol sử dụng trong sản xuất xốp cách nhiệt. Trong giai đoạn II, Kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam (HPMP II) tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất điều hòa không khí, làm lạnh và sản xuất xốp thực hiện chuyển đổi công nghệ nhằm đạt mục tiêu loại trừ tiêu thụ 1.000 tấn HCFC-22 và loại trừ hoàn toàn HCFC-141b trộn sẵn trong polyol trong sản xuất xốp cách nhiệt.
Theo cam kết với Ban Chấp hành Quỹ Đa phương thi hành Nghị định thư Montreal, Việt Nam cần ban hành chính sách cấm sản xuất và nhập khẩu điều hòa không khí gia dụng sử dụng môi chất lạnh HCFC-22 và cấm nhập khẩu HCFC-141b trộn sẵn trong polyol vào năm 2022. Do vậy, Bộ TN&MT khuyến khích các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất điều hòa không khí, sản xuất thiết bị lạnh và xốp cách nhiệt có đủ điều kiện tham gia Dự án HPMP II, liên hệ với Ban Quản lý dự án HPMP II, Cục Biến đổi khí hậu, Bộ TN&MT để tham gia và nhận hỗ trợ chuyển đổi công nghệ, loại trừ HCFC-22 và HCFC-141b trộn sẵn trong polyol.
Bên cạnh những nỗ lực loại trừ thành công các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chúng ta đang phải đối mặt với thách thức mới gắn liền với xu hướng gia tăng sử dụng các chất có tiềm năng làm nóng lên toàn cầu cao - các chất hydrofluorocarbon (HFC), là những chất được sử dụng để thay thế cho các chất làm suy giảm tầng ô-dôn trong lĩnh vực sản xuất thiết bị lạnh, điều hòa không khí ô tô, dập cháy... Theo lộ trình đã được thông qua, các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam, cần xây dựng kế hoạch quản lý, loại trừ các chất HFC, nhằm mục tiêu không gia tăng lượng tiêu thụ các chất HFC từ năm 2024 và loại trừ 80% lượng tiêu thụ các chất HFC vào năm 2045. Để thực hiện cam kết này, sự hợp tác chặt chẽ hơn nữa giữa các Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương, sự tham gia hỗ trợ của đối tác quốc tế là rất quan trọng, đặc biệt là sự tham gia thực hiện của doanh nghiệp trong lĩnh vực liên quan.
Hưởng ứng Ngày quốc tế bảo vệ tầng ô dôn 16/9 năm nay, Bộ TN&MT đã triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền như treo băng rôn trên các tuyến phố, tổ chức tọa đàm, phát tờ rơi nhằm nâng cao nhận thức về quản lý các chất HCFC, HFC tại Việt Nam…
Đức Anh
