19/01/2017
Trong nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nature ngày 11/1/2017, các nhà khoa học cho biết, những đầm lầy bùn tại khu vực Trung Phi (Lưu vực Congo nằm giữa Cộng hòa Congo và Cộng hòa Dân chủ Congo) có diện tích lên đến 145.000 km2 (xấp xỉ bằng diện tích của xứ England - Vương quốc Anh) được bao phủ bằng lớp than bùn với độ dày trung bình 2 m, trữ lượng lên đến 30 tỷ tấn.
GS. Simon Lewis, trường Đại học Tổng hợp Leeds (Anh), thành viên nhóm tác giả của nghiên cứu trên cảnh báo, việc rút cạn nước khỏi những đầm than bùn thuộc khu vực này để lấy đất canh tác hoặc do lượng mưa giảm vì biến đổi khí hậucó thể giải phóng hàng tỷ tấn CO2 gây hiệu ứng nhà kính vào bầu khí quyển.
Thực tế, vào giữa thế kỷ 20, các đầm lầy than bùn vẫn được khai thác như một nguồn nhiên liệu đốt khá phổ biến trên thế giới và phải đến gần đây, các nhà khoa học mới phát hiện ra những đầm than bùn cũng là nơi lưu trữ các loại khí gây hiệu ứng nhà kính với khối lượng rất lớn, là nguyên nhân thúc đẩy tình trạng nóng lên toàn cầu.
Các đầm lầy than bùn vẫn được khai thác như một nguồn nhiên liệu đốt khá phổ biến trên thế giới
Các đầm than bùn chỉ bao phủ khoảng 3% diện tích bề mặt Trái Đất nhưng lại lưu trữ khoảng 1/3 tổng trữ lượng các bon trong đất.
Việc tiêu thụ các loại nhiên liệu hóa thạch như dầu lửa, khí đốt và than đá, được xác định là nguyên nhân chủ yếu của tình trạng biến đổi khí hậu hiện nay.
Tuy nhiên, khoảng 10% lượng khí gây hiệu ứng hàng năm xả vào bầu khí quyển lại xuất phát từ các hoạt động sử dụng đất đai, chủ yếu là phá rừng và làm nông nghiệp.
Do nằm lọt giữa những rừng nhiệt đới rậm rạp và không ở gần những con sông vốn là mạch giao thông chủ yếu tại khu vực Trung Phi, diện tích đầm than bùn khổng lồ mang tên Cuvette Centrale của lưu vực Congo chỉ được phát hiện gần đây bằng công nghệ ảnh vệ tinh.
Hiện tại khu vực này còn khá nguyên vẹn và chưa có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi các hoạt động của con người. Một phần nhỏ của đầm than bùn (khoảng 4.500 km2) hiện nằm trong Khu Bảo tồn Cộng đồng Lac Tele của Cộng hòa Congo dành cho loài khỉ đột với mật độ cá thể thuộc loại cao nhất trong khu vực và trên thế giới.
Đây cũng là nơi trú ẩn của một loài thú lớn bị đe dọa khác của châu Phi là voi rừng cùng rất nhiều loài chim nước đặc hữu.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lo ngại về lâu dài xu hướng mở rộng diện tích trồng cọ dầu tại châu Phi có thể khiến những diện tích lớn của đầm than bùn nói trên bị rút cạn nước để biến thành các đồn điền.
Đây là những gì đã xảy ra trong quá khứ với những khu đầm lầy của Đông Nam Á, đặc biệt là tại Inđônêxia. Tại nước này, những diện tích lớn đầm lầy phủ than bùn đã bị rút cạn nước và phát quang rừng để lấy đất trồng cọ dầu.
Quá trình này không chỉ giải phóng CO2 và N2O - Những loại khí gây hiệu ứng nhà kính vào bầu khí quyển, mà còn gây ra tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng, đe dọa sức khỏe vì tro bụi.
Giáng Hương (Theo vietnamplus.vn)
