23/08/2025
Trong khuôn khổ Diễn đàn Doanh nghiệp (DN) phát triển bền vững (PTBV) Việt Nam lần thứ 12 (VCSF 2025) do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) với hạt nhân là Hội đồng DN vì sự PTBV Việt Nam (VBCSD) tổ chức, chiều ngày 22/8/2025, tại Hà Nội đã diễn ra hai Hội thảo chuyên đề song song với chủ đề “Đổi mới sáng tạo trong xây dựng, triển khai Chiến lược ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) ứng phó với giai đoạn biến động” và “Nâng cao năng lực cạnh tranh của DN từ chuyển đổi xanh (CĐX)”, thu hút sự quan tâm của đông đảo cộng đồng DN, chuyên gia và các nhà hoạch định chính sách.
Đổi mới sáng tạo - Chìa khóa giúp doanh nghiệp thực hiện thành công bản đồ định hướng ESG
Phát biểu khai mạc Hội thảo chuyên đề 1 “Đổi mới sáng tạo trong xây dựng, triển khai Chiến lược ESG ứng phó với giai đoạn biến động”, ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng DN vì sự PTBV nhấn mạnh, trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động với biến đổi khí hậu, khủng hoảng năng lượng, đứt gãy chuỗi cung ứng và căng thẳng địa chính trị, ESG không chỉ là xu thế mà đã trở thành yêu cầu tất yếu để DN duy trì sức cạnh tranh và phát triển dài hạn. Nếu ESG là bản đồ định hướng cho hành trình PTBV, thì đổi mới sáng tạo chính là động lực giúp con tàu DN đi nhanh hơn, xa hơn và vững vàng hơn.
Theo ông Nguyễn Tiến Huy, ESG hiện đang được đánh giá là điều kiện quan trọng để DN tiếp cận khách hàng, tiếp cận nguồn vốn vay từ các tổ chức tài chính PTBV cũng như các khoản vay quốc tế. Minh chứng rõ nét cho xu hướng này là sự tăng trưởng ấn tượng của các quỹ đầu tư ESG, với tổng giá trị tài sản quản lý toàn cầu đạt hơn 35.000 tỷ USD vào năm 2023, chiếm 36% tổng tài sản đầu tư. Các DN đạt chuẩn ESG ghi nhận mức tăng giá cổ phiếu trung bình từ 5 - 10% trong vòng 3 năm sau khi được chứng nhận. Thực tế cũng đã cho thấy, các DN áp dụng toàn diện ESG có thể tăng trưởng doanh thu nhanh hơn 10 - 15% chi phí vận hành (McKinsey, 2024). Thực hành ESG hiệu quả sẽ tạo ra những sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường, phù hợp với xu thế tiêu dùng hiện nay, từ đó, giúp DN giữ chân khách hàng hiện tại, tiếp cận khách hàng tiềm năng, thu hút nguồn vốn của nhà đầu tư hiệu quả. Tại Việt Nam, dù hơn 70% DN niêm yết đã bước đầu tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh nhưng mới chỉ khoảng 30% xây dựng hệ thống đo lường hiệu quả rõ ràng (kết quả khảo sát năm 2023 của PwC - một trong 4 công ty kiểm toán hàng đầu thế giới). Điều này cho thấy, nhu cầu cấp thiết về sự đầu tư nghiêm túc và đổi mới mạnh mẽ trong cách tiếp cận ESG.
Quang cảnh Hội thảo chuyên đề 1 với chủ đề “Đổi mới sáng tạo trong xây dựng và triển khai Chiến lược ESG”
Nhận định ESG không chỉ là trách nhiệm mà là nền tảng giá trị tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu, trong phần thảo luận, đa số ý kiến các đại biểu đều cho rằng, PTBV đòi hỏi sự liên kết chặt chẽ giữa DN, cơ quan quản lý, viện nghiên cứu, trường đại học và nhà đầu tư. Đổi mới sáng tạo cần được đặt vào trung tâm của hệ sinh thái, từ áp dụng công nghệ sinh học trong nông nghiệp, công nghệ tái chế trong công nghiệp, đến mô hình hợp tác công-tư trong triển khai các dự án CĐX quy mô lớn. Đặc biệt, cần sớm có chính sách và nghị quyết quốc gia thúc đẩy phát triển ESG, tạo bệ đỡ cho DN vừa và nhỏ-nhóm đang gặp nhiều hạn chế về nguồn lực cho nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo… qua đó, đóng góp vào sự PTBV của kinh tế Việt Nam, vào mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn 2026 - 2030 mà Chính phủ đang đặt ra và khẳng định vị thế kinh tế Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Khẳng định vai trò quan trọng của ESG đối với sự phát triển của DN và nền kinh tế, bà Lương Thị Mai Phương - Trưởng phòng ESG Công ty CP Tập đoàn Thiên Long chia sẻ, nhận thức được thực hành ESG sẽ giúp DN đáp ứng được hành vi tiêu dùng đang thay đổi, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước và quốc tế, Tập đoàn Thiên Long đã điều chỉnh mô hình sản xuất, kinh doanh bằng thay đổi vật liệu, đầu tư vào tăng trưởng xanh. Tuy nhiên, là một DN đã thực hành và “gặt” được những thành công nhờ ứng dụng ESG, bà Lương Thị Mai Phương cho rằng, nếu chỉ đặt gánh nặng chi phí thì thực hành ESG sẽ trở thành gánh nặng cho DN. Vì vậy, DN cần thay đổi quan điểm, coi ESG là khoản đầu tư cho tương lai để tận dụng được nhiều lợi ích từ ESG mang lại, chẳng hạn như xây dựng thương hiệu, uy tín lâu dài với đối tác và khách hàng.
Ông Đỗ Tiến Thịnh - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) - Bộ Tài chính cho rằng, ESG là con đường tất yếu giúp DN PTBV và tiếp cận thị trường quốc tế. Do đó, để thực hành ESG thành công, cần phải có những “nỗi sợ tích cực”, đó là sợ môi trường bị ô nhiễm, bị hủy hoại; sợ con cháu không được PTBV; sợ mất đi khả năng cạnh tranh trong dài hạn... “Nỗi sợ tích cực” này được ví như người Việt sợ đói, sợ dốt, là “giặc đói”, “giặc dốt”, từ đó sẽ tạo ra “hứng khởi”, áp lực để DN vượt qua nỗi sợ và đạt được mọi mục tiêu đề ra.
Doanh nghiệp cần chủ động thực hiện chuyển đổi xanh để nâng cao năng lực cạnh tranh
Hiện nay, tình trạng biến đổi khí hậu đang diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường, để lại những hậu quả lâu dài cho môi trường và phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh đó, CĐX đã trở thành xu hướng tất yếu toàn cầu và được Đảng, Nhà nước thể chế hóa trong nhiều văn bản pháp lý quan trọng như Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 với mục tiêu tổng quát: “Bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia; cung cấp đầy đủ năng lượng ổn định, có chất lượng cao với giá cả hợp lý cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, bảo đảm quốc phòng, an ninh, nâng cao đời sống của nhân dân, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái... Những chủ trương lớn này vừa khẳng định cam kết PTBV của Việt Nam, vừa tạo động lực mạnh mẽ để DN đổi mới mô hình sản xuất, nâng cao hiệu quả và hội nhập sâu hơn vào các chuỗi giá trị quốc tế.
Hội thảo chuyên đề 2 “Nâng cao năng lực cạnh tranh của DN từ CĐX
Chia sẻ tại Hội thảo, ông Khuất Quang Hưng, thành viên Ban Thường trực VBCSD nhấn mạnh, CĐX giúp DN nâng cao năng lực cạnh tranh bằng cách cải thiện hiệu quả hoạt động, giảm chi phí sản xuất thông qua tối ưu hóa quy trình và ứng dụng công nghệ mới, đồng thời nâng cao uy tín thương hiệu và mở rộng thị trường xuất khẩu. Ngoài ra, CĐX còn giúp DN giảm thiểu rủi ro pháp lý, thu hút đầu tư và tiếp cận dễ dàng hơn với các tiêu chuẩn quốc tế, góp phần vào sự PTBV; tạo ra giá trị tích cực cho xã hội thông qua việc thúc đẩy việc làm xanh và phát triển các giá trị bền vững. Có thể nói, CĐX chính là cơ hội để tạo ra những ngành nghề mới, những việc làm xanh, bền vững, mang tính bao trùm. Điều đó cho thấy, CĐX không chỉ mang lại lợi ích về mặt môi trường, kinh tế, mà còn tạo ra những tác động xã hội tích cực khác. CĐX là lộ trình tất yếu, mang tính quyết định cho tương lai kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Dù còn nhiều thách thức, song đây cũng là cơ hội lớn để DN nâng cao sức cạnh tranh, khẳng định vị thế và đóng góp vào sự PTBV của quốc gia. Điều đáng mừng là trước yêu cầu của thực tế đặt ra, nhiều DN trong nước đã chủ động triển khai các giải pháp xanh đa dạng, từ tối ưu hóa quy trình sản xuất, áp dụng năng lượng sạch, công nghệ số và điện hóa, đến quản lý hiệu quả tài nguyên, giảm phát thải, tích hợp PTBV vào chiến lược quản trị.
Các ý kiến đóng góp của đại biểu tham dự Hội thảo cũng khẳng định, PTBV không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc để DN tồn tại và phát triển trong dài hạn. Để quá trình CĐX mang lại hiệu quả thực chất, cần tiếp tục hoàn thiện khung khổ chính sách, bảo đảm tính đồng bộ, ổn định, tạo điều kiện cho DN yên tâm đầu tư dài hạn. Đồng thời, cần thúc đẩy cơ chế hỗ trợ về tài chính xanh, tín dụng ưu đãi, chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực quản trị ESG cho khối DN vừa và nhỏ, vốn chiếm tới 97% tổng số DN cả nước. Về phía DN, để sản xuất xanh, yêu cầu đặt ra là phải đổi mới công nghệ, chú trọng đầu tư vào công nghệ sản xuất sạch hơn, chuyển đổi sử dụng năng lượng hoá thạch sang năng lượng tái tạo. Mặt khác, cần tối ưu hoá quy trình sản xuất để giảm lãng phí và phát thải, giúp giảm chi phí vận hành, tăng hiệu quả kinh tế; xây dựng chiến lược kinh doanh bền vững, thể hiện trách nhiệm xã hội trong mỗi DN.
Gia Linh
