11/09/2025
Ngày 11/9/20125, tại Hà Nội, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (Bộ Nông nghiệp và môi trường) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) Việt Nam và Đại sứ quán Na Uy tổ chức Hội thảo “Đổi mới sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa đại dương”.
Thế kỷ XXI là thế kỷ của đại dương và Việt Nam xác định phát triển kinh tế biển xanh là một trong những động lực chiến lược. Trong bối cảnh đó, quản lý tổng hợp biển và đại dương không chỉ tạo sự thống nhất, mà còn là trụ cột chiến lược, giúp Việt Nam khai thác bền vững tiềm năng kinh tế biển, đổi mới sáng tạo về giảm thiểu nhựa, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ môi trường và khẳng định vị thế quốc gia biển có trách nhiệm.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn này, Dự án Thách thức đổi mới sáng tạo chấm dứt ô nhiễm nhựa (EPPIC) được UNDP triển khai từ 2020 đến nay nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa đại dương tại khu vực ASEAN, trong đó có Việt Nam và đã thu được nhiều kết quả tích cực.
Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam Nguyễn Đức Toàn phát biểu tại Hội thảo
Trong 5 năm triển khai, Dự án EPPIC đã thu hút 350 ý tưởng đổi mới sáng tạo từ các nước ASEAN, chọn lọc và đưa vào ứng dụng nhiều mô hình thực tiễn. Gần 3.500 tấn nhựa được ngăn chặn không phát thải ra môi trường. Những sáng kiến tiêu biểu gồm ống hút cỏ GreenJoy (Việt Nam), công nghệ tái chế không dung môi CIRAC (Thái Lan), trạm nạp lại sản phẩm tiêu dùng Siklus (Indonesia) hay nền tảng tái chế kỹ thuật số TrashCash (Philippines).
Tại Việt Nam, EPPIC đã triển khai nhiều thí điểm như ứng dụng di động “Săn rác” để cộng đồng tham gia thu gom rác thải; thử nghiệm cơ chế đặt cọc - hoàn trả (DRS); đồng xử lý 100 tấn rác nhựa khó tái chế. Dự án cũng huy động hơn 700.000 USD từ các quỹ hỗ trợ đổi mới và doanh nghiệp, bên cạnh khoản tài trợ ươm tạo 18.000 USD cho từng ý tưởng.
Đặc biệt, Việt Nam đã lồng ghép nội dung giảm nhựa trong các chiến lược lớn như Nghị quyết số 26/NQ-CP về phát triển kinh tế biển bền vững, hay Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây là định hướng quan trọng giúp địa phương, nhất là các tỉnh ven biển, gắn mục tiêu giảm nhựa với tái cơ cấu kinh tế và mở rộng không gian phát triển sau sáp nhập hành chính.
Bên cạnh đó, từ năm 2022 đến nay, Dự án EPPIC tiếp tục được Chính phủ Na Uy hỗ trợ, thông qua Cơ quan Hợp tác phát triển Na Uy, nhằm nhân rộng các giải pháp sáng tạo trong khu vực. Trong đó, UNDP phối hợp với Cục Biển và Hải đảo Việt Nam góp ý xây dựng và hoàn thiện Sách Đổi mới sáng tạo về nhựa, phục vụ triển khai các nhiệm vụ trong Kế hoạch Hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030.
Toàn cảnh Hội thảo
Phát biểu tại Hội thảo, Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam Nguyễn Đức Toàn nhấn mạnh, ô nhiễm nhựa đại dương là thách thức xuyên biên giới, đe dọa hệ sinh thái và sinh kế ven biển. Do vậy, giải quyết vấn đề này không thể chỉ dựa vào nỗ lực đơn lẻ của một quốc gia hay một cộng đồng, mà cần sự hợp tác của nhiều bên. Cục trưởng Nguyễn Đức Toàn cũng khẳng định, trong thời gian tới, cần có sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế, đồng hành của doanh nghiệp và tham gia của cộng đồng địa phương để đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông, nâng cao nhận thức về phát triển bền vững biển, tạo đồng thuận chiến lược giữa các bên; tích hợp chính sách - công nghệ - truyền thông trong một khung quản trị thống nhất, tạo nên mô hình hợp tác đa phương hiệu quả.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã cùng nhìn lại hành trình đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực nhựa giai đoạn 2020-2025, với những khuyến nghị quan trọng nhằm tăng cường đầu tư cho các cơ hội trong tương lai; trao đổi, chia sẻ cách thức giao dịch nhựa và dệt may thứ cấp qua các sàn giao dịch, mở ra cơ hội mới cho kinh tế tuần hoàn. Phần lớn các đại biểu cho rằng, để tiến tới một nền kinh tế biển xanh, Việt Nam cần tiếp tục tích hợp giải pháp công nghệ, chính sách và truyền thông trong một khung quản trị thống nhất. Sự đồng hành của quốc tế, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương là điều kiện tiên quyết để giảm áp lực môi trường, nâng cao sinh kế cho người dân ven biển...
Hồng Nhung
