11/09/2024
Ngày 11/9/2024, trong buổi hội đàm với Ủy viên châu Âu phụ trách nông nghiệp và phát triển nông thôn Januz Wojciechowski bên lề Hội nghị Bộ trưởng Nông nghiệp Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) đang diễn ra tại Thành phố Cuiabá, Bộ trưởng Nông nghiệp Brazil Carlos Fávaro đã gửi thư yêu cầu Liên minh châu Âu (EU) hủy bỏ lệnh cấm nhập khẩu hàng hóa có xuất xứ từ phá rừng, dự kiến sẽ có hiệu lực vào cuối năm 2024.
Thông cáo của Bộ Nông nghiệp Brazil cho biết, trong bức thư do Bộ trưởng Fávaro và Ngoại trưởng Mauro Vieira ký, Brazil yêu cầu EU “hủy bỏ Quy định chống phá rừng (EUDR) và xem xét lại cách tiếp cận trừng phạt đối với các nhà sản xuất.” Bức thư cũng được gửi đồng thời tới các cơ quan có thẩm quyền của EU tại Bỉ. Bức thư nêu rõ: “Để tránh ảnh hưởng đến quan hệ thương mại của hai bên, chúng tôi yêu cầu EU không thực hiện các quy định này vào cuối năm 2024 và EU xem xét lại khẩn cấp cách tiếp cận vấn đề của mình”.
Ngày 23/6/2023, EU đã ban hành Quy định chống mất rừng (EUDR), quy định này được áp dụng vào tháng 1/2025, theo đó sẽ cấm nhập khẩu 7 nhóm mặt hàng (cà phê, dầu cọ, gỗ, cao su, thịt bò, ca cao và đậu) vào EU nếu quá trình sản xuất các mặt hàng này gây mất rừng. Để bán những sản phẩm đó ở châu Âu, các công ty lớn sẽ phải cung cấp bằng chứng cho thấy sản phẩm được sản xuất trên những vùng đất không bị ảnh hưởng bởi nạn phá rừng tính từ thời điểm 2020. Với các công ty nhỏ, tính hiệu lực của quy định EUDR được lùi lại tới tháng 7/2025. Thêm vào đó, EUDR nêu rõ sẽ phân loại quốc gia hoặc vùng sản xuất cung cấp sản phẩm cho EU theo các nhóm “rủi ro cao”, “rủi ro trung bình” hay “rủi ro thấp” dựa trên các tiêu chí và bằng chứng mà EU thu thập được. Thống kê cho thấy phá rừng là nguồn phát thải các-bon lớn thứ hai thế giới sau nhiên liệu hóa thạch.
Chính phủ Brazil cho rằng, EU áp đặt các yêu cầu không thực tế, hạn chế thương mại một cách không cần thiết, đặc biệt là hàng hóa của các nhà sản xuất vừa và nhỏ. Các quy định trong EUDR là “đơn phương” và mang tính “trừng phạt,” có thể ảnh hưởng tới 1/3 lượng hàng hóa xuất khẩu của Brazil. Bức thư nêu rõ Brazil là một trong những nhà cung cấp chính những mặt hàng quy định trong EUDR và những mặt hàng này chiếm hơn 30% tổng lượng hàng hóa xuất khẩu của Brazil sang thị trường châu Âu. Ngoài ra, EUDR cũng sẽ trở thành rào cản lớn cho việc kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa EU và Khối Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur).
Từ năm 2012, Brazil đã ban hành Bộ luật Lâm nghiệp, được coi là một trong những bộ luật nghiêm ngặt nhất thế giới. Tổng thống Lula da Silva cũng đã cam kết loại bỏ nạn phá rừng bất hợp pháp ở lưu vực sông Amazon vào năm 2030. Hiện, Brazil có 40 triệu ha đồng cỏ cho năng suất thấp, phù hợp chuyển đổi sản xuất để tăng gấp đôi sản lượng nông nghiệp mà không cần phá rừng. Với những nỗ lực và thực tế trên, Brazil hoàn toàn tin tưởng có thể thực hiện cam kết không phá rừng cho đến năm 2030, với sự giúp đỡ của EU.
Theo thống kê, trong 8 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu của Brazil sang EU đạt gần 32 tỷ USD, chiếm 14,1% kim ngạch xuất khẩu. Các mặt hàng xuất khẩu chính là dầu khí (tăng 23%), cà phê nguyên liệu (10%), bột đậu nành (8,6%) và đậu nành (8,2%).
Vũ Hồng
