02/06/2025
Với vị trí địa lý thuận lợi, Long An đã và đang trở thành một trong những trung tâm phát triển công nghiệp mạnh ở Việt Nam, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp chế biến, sản xuất và logistics. Tuy nhiên, cùng với quá trình phát triển, tỉnh cũng đối mặt với những thách thức tác động tiêu cực đến môi trường, nhất là ô nhiễm không khí. Chất lượng môi trường không khí tại địa phương chịu áp lực lớn từ quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa và giao thông. Các khu công nghiệp (KCN), cụm công nghiệp, phương tiện tham gia giao thông - vận tải, hoạt động xây dựng và thi công cùng với đốt rơm rạ và chất thải rắn sinh hoạt làm gia tăng ô nhiễm bụi và khí thải...
Theo ông Nguyễn Tân Thuấn Phó Giám đốc Sở NN&MT tỉnh Long An, trước nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, hiện số lượng nhà máy, cơ sở sản xuất công nghiệp ngày càng gia tăng. Cùng với phát triển cơ sở sản xuất là phát triển kết cấu hạ tầng, mật độ dân cư gia tăng làm cho mật độ giao thông gia tăng theo. Vì vậy, việc kiểm soát và đánh giá chất lượng môi trường không khí luôn được tỉnh quan tâm thực hiện. Trong đó, việc quan trắc môi trường không khí được kiểm tra, đánh giá thường xuyên ở các vùng, địa bàn khác nhau, nhất là các địa điểm, khu vực tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường cao. Đặc biệt, xác định kiểm soát ô nhiễm không khí là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển bền vững của tỉnh nên địa phương triển khai nhiều giải pháp kiểm soát và BVMT không khí. Hàng năm, UBND tỉnh chỉ đạo triển khai các biện pháp tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BVMT nhằm nâng cao ý thức cộng đồng và doanh nghiệp (DN) về BVMT không khí. Cùng với đó, tỉnh còn tăng cường công tác thanh, kiểm tra, xử lý nghiêm cơ sở gây ô nhiễm; yêu cầu các nhà máy trước khi đầu tư sản xuất phải thực hiện hồ sơ môi trường, trong đó phải đề xuất cụ thể biện pháp, công trình giảm thiểu ô nhiễm không khí ngay từ nguồn phát sinh.
Chất lượng môi trường không khí của tỉnh thời gian qua chưa có dấu hiệu ô nhiễm. Tỉnh đã triển khai lắp đặt và vận hành 3 trạm quan trắc môi trường không khí tự động liên tục: 1 trạm tại xã Đức Lập Hạ, huyện Đức Hòa; 1 trạm tại thị trấn Bến Lức, huyện Bến Lức; 1 trạm tại thị trấn Cần Giuộc, huyện Cần Giuộc. Số liệu từ 3 trạm quan trắc môi trường không khí từ năm 2021 - 2024 cơ bản phản ánh đúng hiện trạng môi trường tại khu vực và cho thấy các khu vực này vẫn chưa bị ô nhiễm. Các nguồn phát sinh khí thải có lưu lượng lớn của các cơ sở sản xuất cũng lắp đặt thiết bị quan trắc khí thải tự động liên tục, từ đó góp phần kiểm soát ô nhiễm không khí từ các nguồn này. Đối với quan trắc thủ công, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1435/QĐ-UBND ngày 23/2/2021 phê duyệt Kế hoạch quan trắc chất lượng môi trường tỉnh Long An giai đoạn 2021 - 2025. Tần suất quan trắc không khí trong các năm được thực hiện 6 đợt, thời gian 2 tháng/lần; mỗi đợt quan trắc tại 70 điểm và được chia thành 5 nhóm khu vực: Các khu, cụm công nghiệp 37 vị trí; khu dân cư 18 vị trí; giao thông 8 vị trí; bãi rác 3 vị trí; môi trường nền 4 vị trí.
Sự phát triển của kinh tế, kéo theo mật độ dân số tập trung ngày càng tăng, tạo áp lực
cho công tác bảo vệ, duy trì chất lượng môi trường không khí tại Long An
Kết quả các đợt quan trắc từ năm 2022 - 2024 cho thấy hiện trạng chất lượng môi trường không khí ổn định, các vị trí quan trắc có biến động tăng giảm không đáng kể và đều đạt quy chuẩn quy định. Đồng thời, UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 06/CT-UBND, ngày 13/2/2020 về việc triển khai, thực hiện kiểm soát ô nhiễm môi trường. Trong đó, yêu cầu tăng cường rà soát, đánh giá tình hình chấp hành pháp luật về kiểm soát ô nhiễm bụi, khí thải tại các KCN, cụm công nghiệp, khu dân cư, dự án nông nghiệp và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật; cấm đốt rơm rạ, chất thải rắn; khuyến khích DN đổi mới công nghệ giảm phát thải.
Bên cạnh đó, Sở TN&MT cũng tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai thực hiện việc cải thiện, nâng cao Chỉ số xanh cấp tỉnh nhằm hướng tới định hướng tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Trong đó, công tác trồng rừng, trồng cây xanh được quan tâm triển khai thực hiện đồng loạt tại các địa phương nhằm từng bước tạo không gian xanh, môi trường xanh, giảm phát thải khí nhà kính, giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thúc đẩy tăng trưởng xanh và thích ứng bền vững. Đồng thời, xây dựng và triển khai hiệu quả kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí nhằm tăng cường công tác quản lý thông qua kiểm soát nguồn thải, giám sát chất lượng không khí xung quanh; đánh giá, dự báo xu hướng thay đổi chất lượng môi trường không khí, những nguy cơ gây ô nhiễm; xác định mục tiêu và lộ trình giảm xả thải vào môi trường làm cơ sở đề xuất các giải pháp, biện pháp cải thiện chất lượng môi trường không khí trên địa bàn. Ngoài ra, thực hiện điều tra, khảo sát hiện trạng công nghệ sản xuất của các doanh nghiệp, từ đó thống kê danh mục những doanh nghiệp hoạt động phát thải nhiều khí nhà kính để tạo điều kiện và yêu cầu doanh nghiệp có lộ trình cụ thể thực hiện chuyển đổi hoặc thay thế sang công nghệ thân thiện với môi trường. Khuyến khích những doanh nghiệp đang hoạt động, các chủ dự án đầu tư thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường áp dụng kỹ thuật hiện đại tốt nhất đối với ít nhất một hoạt động hoặc công đoạn sản xuất sớm hơn lộ trình quy định tại Luật BVMT. Địa phương cũng đặc biệt chú trọng tiếp cận nguồn vốn tín dụng xanh để thực hiện các dự án về giảm phát thải khí nhà kính, điều tra tín chỉ các-bon, đẩy tăng trưởng xanh... góp phần tạo chuyển biến mạnh mẽ về định hướng phát triển bền vững trên cơ sở đảm bảo hài hòa lợi ích về môi trường trên địa bàn tỉnh Long An trong thời gian tới.
Ông Lê Thành Phong, Chủ tịch UBND huyện Đức Hòa chia sẻ, BVMT, trong đó có môi trường không khí được địa phương tập trung phối hợp thực hiện chặt chẽ. Công tác kiểm tra, giám sát và tăng cường tuyên truyền, phổ biến quy định của pháp luật liên quan BVMT đến các DN, người dân được huyện thực hiện thường xuyên, nghiêm túc. Song song đó, huyện triển khai một số mô hình liên quan, góp phần lan tỏa thông điệp vì không khí trong lành, môi trường sạch đẹp.
Để kiểm soát chất lượng môi trường không khí trong phát triển công nghiệp, tỉnh duy trì thực hiện quan trắc nhằm kịp thời đánh giá ảnh hưởng của phát triển KT-XH đến chất lượng môi trường không khí; theo dõi diễn biến chất lượng môi trường không khí trên địa bàn, kịp thời phát hiện những thay đổi bất thường về chất lượng môi trường không khí khi quan trắc. Tỉnh thông báo kịp thời và dự báo về tình hình ô nhiễm không khí trên các phương tiện thông tin đại chúng cho người dân biết để có những biện pháp phòng, chống và giảm thiểu phù hợp.
Ông Dương Văn Nam, đại diện KCN Thuận Đạo (huyện Bến Lức) cũng chia sẻ, DN luôn tuân thủ nghiêm túc, đầy đủ quy định về BVMT như hoàn thành khu xử lý nước thải đạt chuẩn; lắp đặt trạm quan trắc tự động và truyền dữ liệu 24/24 giờ để theo dõi; bố trí đầy đủ mảng xanh; có khu xử lý chất thải nguy hại riêng biệt... Đối với môi trường không khí, KCN phối hợp chặt chẽ các đơn vị liên quan xây dựng kịch bản, kế hoạch để kiểm soát ô nhiễm không khí, thực hiện quan trắc, kiểm soát định kỳ theo đúng quy định... Ngoài ra, KCN cũng tổ chức tập huấn tuyên truyền về BVMT, lồng ghép chương trình, kế hoạch về giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh đến các DN thứ cấp, người lao động trong khu nắm biết.
Thời gian tới, tỉnh tiếp tục mở rộng mạng lưới quan trắc tự động, nâng cao năng lực dự báo chất lượng không khí; đẩy mạnh chuyển đổi công nghệ xanh trong sản xuất và giao thông; tăng cường quản lý chất thải và tái chế, nhất là hạn chế đốt rơm rạ và phụ phẩm nông nghiệp; khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời thay thế các nguồn năng lượng hóa thạch; phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn, hướng tới tăng trưởng xanh, phát triển xanh gắn với giảm thiểu phát thải khí nhà kính và hướng đến phát triển bền vững. Ngoài ra, Long An còn kiến nghị, đề xuất Trung ương hỗ trợ kinh phí đầu tư thêm trạm quan trắc không khí tự động tại các khu vực trọng điểm; ban hành cơ chế khuyến khích DN áp dụng công nghệ sạch, giảm phát thải và tăng cường hợp tác để kiểm soát ô nhiễm không khí liên vùng...
Hoàng Đàn
