21/09/2022
Với dân số gần 1,36 tỷ người, Ấn Độ là một trong những quốc gia ô nhiễm nhất trên thế giới và các thành phố của Ấn Độ nằm trong số những nơi có chất lượng không khí kém nhất trên toàn cầu. Ô nhiễm không khí là một trong những nguy cơ làm ảnh hưởng tới sức khỏe lớn nhất ở Ấn Độ và gây ra gánh nặng sức khỏe cộng đồng đáng kể. Theo nghiên cứu mới nhất của Viện Chính sách Năng lượng tại Đại học Chicago (EPIC), người dân Ấn Độ mất hơn 5,2 năm cuộc đời vì ô nhiễm không khí, trong đó người dân thành thị phải đối mặt với mức độ phơi nhiễm đặc biệt cao với chất lượng không khí kém. Trước thực trạng đó, Chính phủ Ấn Độ đang có những bước đi để hướng tới một tương lai carbon thấp, trong đó giảm phát thải đô thị là một lĩnh vực ưu tiên trong các chính sách và chương trình môi trường của Ấn Độ.
Giám sát chất lượng không khí ở Bangalore
Bangalore là một trong những thành phố phát triển của Ấn Độ và đang trong quá trình đô thị hóa nhanh chóng. Chất lượng không khí ở Bangalore đang xấu đi trong vài năm trở lại đây do tình trạng giao thông quá tải. Mặc dù thành phố có hệ thống mạng lưới xe buýt và đường sắt ngoại ô tốt, nhưng các lựa chọn giao thông công cộng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng, dẫn đến sự bùng nổ sử dụng phương tiện cá nhân. Sự gia tăng trong việc sử dụng ô tô, xe máy và xe ga đã dẫn đến mức tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch tăng đáng kể. Bên cạnh đó là quá trình công nghiệp, điều kiện đường xá bụi bặm, đốt chất thải và sử dụng máy phát điện chạy dầu diesel... cũng góp phần gây ô nhiễm không khí ở Bangalore. Mức độ ô nhiễm không khí gia tăng tác động tiêu cực đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống, tạo ra những thách thức to lớn ở Bangalore.
Để đảm bảo sức khỏe cho người dân, chính quyền thành phố Bangalore đã lắp đặt 40 máy theo dõi chất lượng không khí chỉ định trên toàn thành phố vào năm 2019. Mạng lưới này đã được triển khai tại các địa điểm chiến lược mà các nhóm dân cư dễ bị tổn thương thường xuyên lui tới, chú trọng vào các trường học và các bệnh viện. Kể từ khi được triển khai vào năm 2019, mạng lưới giám sát chất lượng không khí Clarity đã giúp cho cộng đồng ở thành phố Bangalore được tiếp cận với dữ liệu chi tiết hơn về chất lượng không khí trong thành phố, nắm được khoảng thời gian ô nhiễm cao điểm trong ngày và lập kế hoạch của họ. Qua đó nâng cao mức độ nhận thức của người dân về các tiêu chuẩn liên quan đến mức chất lượng không khí như tiêu chuẩn quốc gia của WHO và Ấn Độ.
Tình trạng tắc nghẽn giao thông là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm không khí tại Bangalore
Cốt lõi của giải pháp Clarity là Node Clarity. Mỗi thiết bị chứa các cảm biến nitơ điôxít (NO2) và bụi (PM) trong một lớp vỏ nhỏ, chịu được thời tiết và có thể được triển khai trong vòng chưa đầy 5 phút. Mỗi Node tải dữ liệu lên Clarity Cloud theo thời gian thực, nơi hiệu chuẩn từ xa áp dụng các thuật toán dành riêng cho khu vực để đảm bảo chất lượng dữ liệu. Người dùng có thể truy xuất dữ liệu chất lượng không khí từ xa trong thời gian thực thông qua API hoặc bằng cách đăng nhập vào Bảng điều khiển rõ ràng, một cổng web an toàn cung cấp trực quan hóa dữ liệu và công cụ tải xuống.
Các thiết bị này rất chắc chắn và phù hợp với điều kiện nóng, ẩm và bụi ở Bangalore. Một tính năng độc đáo khác của màn hình Clarity là bảng điều khiển năng lượng mặt trời riêng, cho phép màn hình tự cung cấp năng lượng và hoạt động độc lập với lưới điện. Các thiết bị cảm biến chất lượng không khí của Clarity đã có tác động to lớn bằng cách cung cấp cho cộng đồng với nhiều thông tin hơn về tình trạng không khí xung quanh họ và giúp bảo vệ những nhóm dễ bị tổn thương nhất như trẻ em, phụ nữ và người cao tuổi.
Bên cạnh đó, dữ liệu đến từ Clarity Nodes đã giúp người dân có cơ sở để yêu cầu chính phủ có những hành động kịp thời và phù hợp trong việc giảm mức độ phơi nhiễm. Với khả năng tiếp cận tốt hơn với các dữ liệu chất lượng không khí, các thành viên cộng đồng đang đặt ra những câu hỏi và gây sức ép với chính phủ để có các chính sách nhằm giải quyết vấn đề chất lượng không khí trong thành phố. Trong một số trường hợp, người dân thành phố đang tiếp cận và sử dụng dữ liệu chất lượng không khí từ mạng Clarity làm bằng chứng để đệ đơn lên Tòa án tối cao chống lại một nhà máy than chì gây ô nhiễm. Thông qua những nỗ lực này, họ đã đi đầu trong hành động chống ô nhiễm không khí, thúc đẩy các cơ quan thành phố địa phương triển khai các xe quét để giảm thiểu bụi đường.
Ngoài việc lắp đặt máy theo dõi chất lượng không khí ở các khu vực công cộng trên toàn thành phố, thì hầu hết trên các tòa nhà của khoa sản trong bệnh viện cũng như trong trường học cũng được chọn để lắp đặt Clarity Nodes. Trẻ em và bà mẹ đã được xác định là một số nhóm dễ bị tổn thương nhất bởi chất lượng không khí xấu, do đó việc truy tìm các nguồn ô nhiễm và xác định các điểm nóng ô nhiễm đặc biệt quan trọng để định lượng và giảm phơi nhiễm cá nhân, cũng như dự báo tốt hơn các hiện tượng ô nhiễm xung quanh các cơ sở này. Cách tiếp cận này có ý nghĩa quan trọng với việc xác định rõ chất lượng không khí xấu có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng lớn. Do đó cần đưa ra các chính sách để khuyến khích các trung tâm y tế và bệnh viện đô thị thiết lập các quy trình và thực hành tốt nhất hướng đến chất lượng không khí.
Cùng hành động chống ô nhiễm không khí
Với khả năng hiển thị về chất lượng không khí, mạng lưới Clarity đã giúp cộng đồng ở Bangalore làm việc với chính quyền địa phương để đánh giá hiệu quả của chính sách không khí và thiết kế các biện pháp can thiệp có mục tiêu. Các thành viên trong cộng đồng đã sử dụng dữ liệu cho các biện pháp can thiệp chất lượng không khí như xác định các điểm nóng ô nhiễm, dự báo các hiện tượng ô nhiễm và truy tìm các nguồn gây ô nhiễm.
Dự án đã hợp tác chặt chẽ với một số thành viên cộng đồng ở Bangalore để thiết kế một tương lai với không khí sạch và đảm bảo tính bền vững của đô thị. Giờ đây, cộng đồng đã hiểu rõ hơn về các công nghệ cảm biến không khí, thiết bị IoT và phân tích dữ liệu, điều này đã truyền cảm hứng cho họ suy nghĩ nhiều về các giải pháp hữu ích để cải thiện chất lượng không khí.
Dự án đã triển khai cơ sở hạ tầng giám sát chất lượng không khí tốt hơn nhằm thúc đẩy một cuộc cách mạng ở Bangalore trong suy nghĩ và hành động về các vấn đề ô nhiễm không khí. Được hỗ trợ bởi dữ liệu từ mạng, các nhóm cộng đồng ở địa phương đang làm việc để vận động cho chất lượng không khí tốt hơn và gây áp lực cho chính phủ ưu tiên giải quyết các vấn đề ô nhiễm không khí. Đây là một trong những mối đe dọa lớn đối với chất lượng cuộc sống đô thị và sức khỏe cộng đồng nói chung.
Đỗ Tuấn Đạt
Trung tâm Hành động, Liên kết vì sự phát triển bền vững
(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số Chuyên đề Môi trường không khí năm 2022)
