10/01/2018
Ngày 19/12/2017, chính quyền Trung Quốc đã công bố kế hoạch triển khai thị trường mua bán tín dụng khí thải, gọi tắt là thị trường khí thải, với quy mô lớn chưa từng có. Thị trường này là nơi các tổ chức, công ty mua bán quyền phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính làm Trái đất nóng lên.
Theo kế hoạch, bước đầu thị trường được triển khai trong khu vực các công ty phát điện thuộc sở hữu nhà nước. Đây là những đơn vị phát ra một nửa lượng khí thải cả nước do sử dụng nhiên liệu than để vận hành hệ thống máy phát điện. Giai đoạn đầu, thị trường khí thải quốc gia Trung Quốc có khối lượng giao dịch khoảng 26.000 tấn khí thải một năm - tương đương 10.000 tấn than đốt mỗi năm.
Nếu theo đúng kế hoạch, thị trường khí thải sẽ tạo động lực, khích lệ các công ty điện lực Trung Quốc thay đổi cách làm, sản xuất theo hướng sạch hơn. Bởi, quy tắc hoạt động của thị trường là các công ty phải trả một khoản tiền để mua quyền phát thải khí gây ô nhiễm vượt mức giới hạn được Chính phủ quy định. Những công ty nào cắt giảm lượng khí thải hiệu quả, đạt dưới mức giới hạn của Chính phủ thì có thể bán giấy phép (quyền) phát thải khí ô nhiễm cho công ty khác, có thể bán với giá cao hơn giá mua vào. Như vậy, công ty có thể mua bán giấy phép phát thải để thu lợi nhuận bù đắp vào khoản kinh phí đầu tư cho việc sản xuất sạch hơn. Cái lợi này rõ ràng là khá hấp dẫn đối với giới doanh nghiệp.
Trung Quốc dự định sau một thời gian vận hành thử nghiệm, thị trường sẽ tiếp tục được triển khai đại trà tại 5 thành phố và 2 tỉnh, ở nhiều ngành công nghiệp khác nhau, như phát điện, luyện thép, các nhà máy xi măng, các khu phức hợp hóa chất và các ngành công nghiệp tiêu tốn nhiều năng lượng khác.
Trung Quốc hiện là quốc gia gây ô nhiễm môi trường nhất thê giới. Quốc gia này đốt một lượng than nhiều bằng cả thế giới cộng lại, thải ra ¼ lượng khí nhà kính toàn thế giới, bằng Mỹ và EU cộng lại. Mức phát thải khí gây ô nhiễm của nước này do hoạt động đốt nhiên liệu hóa thạch như than, dầu và khí thiên nhiên đã tăng gần gấp 3 lần so với năm 2000. Khối lượng phát thải lớn, nhưng do dân số quá đông nên lượng khí thải trên đầu người của Trung Quốc vẫn thấp hơn EU và Mỹ.
Vì vậy, việc Trung Quốc công bố thị trường khí thải được đón nhận với thái độ khác nhau. Với các nhà hoạt động bảo vệ môi trường, thì đây là một tin vui, là một tín hiệu tốt đẹp phát ra từ quốc gia gây ô nhiễm nhiều nhất thế giới. Việc triển khai thị trường khí thải của Trung Quốc tuy có chậm nhưng vẫn rất cần thiết, góp phần tạo thêm xung lực cho các nỗ lực toàn cầu ứng phó với biến đổi khí hậu.
Vũ Hồng
