30/06/2025
Ngày 30/6/2025, tại Hà Nội, Trường Quản trị và Kinh Doanh Hà Nội đã tổ chức họp tham vấn chuyên gia về khả năng huy động tài chính khí hậu cho canh tác lúa phát thải thấp thông qua Cơ chế Tín chỉ chung (JCM) trong khuôn khổ hợp tác khí hậu giữa Việt Nam và Nhật Bản.
Cơ chế JCM là nền tảng hợp tác do Nhật Bản khởi xướng. Cơ chế JCM cho phép các quốc gia đối tác cùng ghi nhận lượng phát thải được giảm từ các dự án cụ thể. Việt Nam và Nhật Bản đã triển khai 14 Dự án JCM giai đoạn 2013-2020, tạo ra hơn 35.000 tín chỉ các-bon. Việt Nam sở hữu gần một nửa số tín chỉ JCM theo thỏa thuận giữa Việt Nam và Nhật Bản. Các dự án JCM áp dụng công nghệ thấp carbon của Nhật Bản với mức hỗ trợ tài chính khoảng 35 triệu USD từ phía Nhật Bản. Trong giai đoạn mới, AWD là lĩnh vực được ưu tiên hợp tác, góp phần cụ thể hóa cam kết khí hậu giữa hai nước.
Điều 6 của Thỏa thuận Paris tạo điều kiện cho các quốc gia thực hiện trao đổi kết quả giảm phát thải (ITMO) nhằm thực hiện NDC. Việt Nam đặt mục tiêu giảm 15,8% phát thải vào năm 2030 nếu sử dụng nguồn lực trong nước, tương đương 146 triệu tấn CO₂ tương đương. Khi nhận được hỗ trợ quốc tế, mức giảm có thể đạt 43,5%, tương đương hơn 400 triệu tấn CO₂ tương đương. ITMO chỉ được công nhận đối với các kết quả đạt được từ năm 2021 trở đi. Khi chuyển giao tín chỉ, quốc gia bán phải trừ lượng tín chỉ khỏi NDC của mình.
Việt Nam đang tích cực triển khai đàm phán hợp tác theo Điều 6 với nhiều quốc gia, trong đó có Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc và Thụy Sĩ. Cơ chế JCM giữa Việt Nam và Nhật Bản là mô hình hợp tác tiên phong. Triển khai AWD nằm trong chiến lược phát triển nông nghiệp phát thải thấp, có khả năng nhân rộng trên toàn quốc. Đây là mô hình phù hợp để kết nối nông dân với thị trường các-bon, góp phần cải thiện sinh kế và phát triển nông nghiệp theo hướng xanh.
Các đại biểu tham dự Cuộc họp
Canh tác lúa nước tại Việt Nam phát thải khí mê-tan với mức cao do điều kiện ngập nước kéo dài, tạo môi trường yếm khí. Giảm phát thải trong canh tác lúa mang lại cơ hội để tham gia thị trường tín chỉ các-bon quốc tế. Kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ (AWD) được chứng minh có hiệu quả trong việc giảm phát thải khí mê-tan. Đây là giải pháp đã được triển khai thành công tại nhiều địa phương ở Việt Nam, điển hình như Nghệ An và An Giang. Mô hình AWD tại An Giang đạt quy mô hơn 100.000 ha, với tiềm năng cắt giảm hàng trăm nghìn tấn CO₂ tương đương mỗi năm.
AWD giúp gián đoạn điều kiện yếm khí trên ruộng lúa, từ đó làm giảm quá trình hình thành khí mê-tan. Kết quả đo lường cho thấy kỹ thuật này có thể giảm phát thải hơn 60% trong điều kiện lúa gieo sạ và hơn 50% trong điều kiện lúa cấy. Green Carbon là đơn vị tiên phong trong việc triển khai mô hình AWD kết hợp với hệ thống đo lường, báo cáo và xác minh (MRV) đạt chuẩn quốc tế. Hệ thống sử dụng công nghệ kỹ thuật số, vệ tinh và cảm biến để đảm bảo tính chính xác và minh bạch. Các tín chỉ các-bon tạo ra có thể được chứng nhận theo tiêu chuẩn Verra hoặc JCM để giao dịch trên thị trường carbon toàn cầu.
Mô hình AWD không chỉ tạo ra lợi ích môi trường mà còn mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp Việt Nam thông qua cơ chế tín chỉ các-bon. Dragon Capital đóng vai trò nhà đầu tư chiến lược, hỗ trợ kỹ thuật, tài chính và xây dựng hệ sinh thái tín chỉ các-bon nông nghiệp. Dragon Capital phối hợp với các viện nghiên cứu để đánh giá giá trị sinh thái và phát triển công cụ tài chính bền vững. Hướng tiếp cận này giúp thúc đẩy công bằng xã hội, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và nâng cao năng lực chống chịu của hệ thống sản xuất nông nghiệp trước tác động của biến đổi khí hậu.
Green Carbon đang mở rộng quy mô dự án AWD tại đồng bằng sông Cửu Long, phối hợp với hợp tác xã, nông dân và chính quyền địa phương. Green Carbon đóng vai trò trung tâm trong triển khai kỹ thuật AWD, tổ chức hệ thống MRV, đăng ký tín chỉ các-bon và kết nối thị trường. Dragon Capital tiếp tục cam kết đầu tư vào các sáng kiến khí hậu trong nông nghiệp, đồng hành cùng Green Carbon trong xây dựng nền nông nghiệp các-bon thấp tại Việt Nam. Sự kết hợp giữa công nghệ, tài chính và chính sách công mở đường cho quá trình chuyển đổi nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.
Châu Loan
