15/11/2025
Nhằm thực hiện hiệu quả Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, ngày 14/11/2025, tại Hà Nội, Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (ISPAE), Bộ NN&MT đã tổ chức Hội thảo “Nông dân chuyên nghiệp: Nội hàm, tiêu chí và đề xuất chính sách”. Tham dự Hội thảo có đại diện một số Bộ, ngành liên quan; các đơn trực thuộc Bộ NN&MT; các chuyên gia, nhà khoa học và Sở NN&MT một số địa phương.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Trần Công Thắng, Viện trưởng ISPAE cho biết, trong những năm qua, thực hiện chủ trương phát triển nông nghiệp, nông thôn theo hướng hiện đại, bền vững, người nông dân ngày càng có vai trò trung tâm trong quá trình chuyển đổi ngành nông nghiệp và môi trường. Nhằm phát triển đội ngũ nông dân chuyên nghiệp của Việt Nam trong giai đoạn mới, yêu cầu đặt ra là cần cõ những nghiên cứu sâu hơn về nội hàm khái niệm nông dân trong bối cảnh mới; làm rõ các yếu tố và điều kiện thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ nông dân truyền thống đến nông dân chuyên nghiệp, thông minh và tiến tới nông dân văn minh.
Hội thảo “Nông dân chuyên nghiệp: Nội hàm, tiêu chí và đề xuất chính sách” diễn ra tại Hà Nội ngày 14/11/2025
Trong bối cảnh đó, thực hiện nhiệm vụ do Lãnh đạo Bộ NN&MT giao, Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn đã chủ trì, phối hợp với ISPAE, Trường Chính sách công và phát triển nông thôn tham mưu, xây dựng Bộ tiêu chí nông dân chuyên nghiệp để làm cơ sở cho hoạch định chính sách và đào tạo đội ngũ nông dân chuyên nghiệp. Hội thảo “Nông dân chuyên nghiệp: Nội hàm, tiêu chí và đề xuất chính sách” được tổ chức nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ, đồng thời tạo diễn đàn để các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý và đại diện địa phương cùng trao đổi, chia sẻ, thảo luận một cách toàn diện về khái niệm, tiêu chí và những định hướng chính sách phát triển đội ngũ nông dân chuyên nghiệp của Việt Nam trong giai đoạn mới.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã lắng nghe tham luận về: Nông dân chuyên nghiệp - Nội hàm, tiêu chí và giải pháp; định hướng xây dựng lực lượng nông dân chuyên nghiệp; chuyển đổi số, tri thức hóa nông dân và tiêu chí nông dân chuyên nghiệp; Định hướng đào tạo nông dân chuyên nghiệp… Theo đó, suốt chiều dài lịch sử phát triển của Việt Nam, nông dân luôn là trụ cột của quốc gia, là lực lượng quyết định sự thịnh suy của nông nghiệp, nông thôn và rộng hơn là sự bền vững của đất nước. Bước vào thế kỷ XXI - kỷ nguyên của kinh tế tri thức, công nghệ số và hội nhập toàn cầu sâu rộng, vai trò ấy càng được khẳng định trong một hình hài mới: Người nông dân không chỉ là người sản xuất, mà còn là người kiến tạo giá trị, người học suốt đời và là công dân số của xã hội hiện đại. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số trong nông nghiệp không còn là một xu hướng tùy chọn, mà đã trở thành con đường tất yếu để nâng cao năng suất, tối ưu hóa nguồn lực, thích ứng với biến đổi khí hậu và mở rộng cánh cửa hội nhập. Tuy nhiên, mọi tiến bộ công nghệ - dù hiện đại đến đâu - đều sẽ trở nên vô nghĩa nếu người nông dân không thể tiếp cận, làm chủ và sáng tạo cùng nó. Chính vì vậy, “tri thức hóa nông dân” được xem là trụ cột chiến lược, là điều kiện tiên quyết để biến “chuyển đổi số” từ khẩu hiệu thành sức mạnh thực tiễn. Một nền nông nghiệp thông minh chỉ có thể hình thành khi người nông dân trở thành người nông dân chuyên nghiệp, tức là người có nghề, có tri thức, có kỹ năng số, có tư duy kinh tế và có năng lực đổi mới sáng tạo.
Tiến sĩ Trần Công Thắng, Viện trưởng ISPAE Phát biểu khai mạc Hội thảo
Theo các đại biểu, chuyển đổi số trong nông nghiệp không chỉ là việc đưa công nghệ vào ruộng đồng, mà là một quá trình chuyển đổi toàn diện tư duy, mô hình tổ chức và phương thức sản xuất. Đó là sự tích hợp giữa khoa học dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), chuỗi khối (Blockchain) và hệ thống thông tin quản lý, nhằm tối ưu hóa mọi khâu trong chuỗi giá trị nông nghiệp, từ quy hoạch sản xuất, canh tác, thu hoạch, chế biến đến tiêu thụ và truy xuất nguồn gốc. Ở cấp độ quốc gia, chuyển đổi số là động lực chiến lược giúp Việt Nam chuyển từ nền nông nghiệp dựa vào kinh nghiệm, lao động thủ công sang nền nông nghiệp dựa trên tri thức, dữ liệu và đổi mới sáng tạo. Ở cấp độ người nông dân, đó là cuộc cách mạng trong nhận thức và năng lực làm chủ công nghệ, giúp họ không chỉ sản xuất hiệu quả hơn mà còn tham gia trực tiếp vào thị trường, kết nối với người tiêu dùng và chuỗi cung ứng toàn cầu.
Với những lý do trên, bước vào giai đoạn phát triển mới, Việt Nam cần chuyển từ tư duy “nông dân là đối tượng hỗ trợ” sang “nông dân là chủ thể của phát triển”. Mọi chính sách nông nghiệp, chuyển đổi số hay đổi mới sáng tạo phải bắt đầu từ con người nông dân, vì họ chính là người trực tiếp kiến tạo giá trị và văn hóa của nông thôn Việt Nam. Chiến lược phát triển “nông dân chuyên nghiệp” không chỉ nhằm nâng cao năng lực sản xuất, mà sâu xa hơn là tái cấu trúc nguồn nhân lực nông nghiệp, biến nông dân thành lực lượng lao động có tri thức, có nghề nghiệp và bản lĩnh làm chủ sự thay đổi.
Hoàng Đàn (Theo congnghiepmoitruong.vn)
