14/04/2021
Tỉnh Long An thuộc vùng phát triển kinh tế trọng điểm phía Nam, là cửa ngõ từ TP. Hồ Chí Minh về vùng đồng bằng sông Cửu Long rộng lớn và nhiều tiềm năng, những năm qua, tỉnh Long An đã phát huy tốt lợi thế này để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, ngành TN&MT tỉnh luôn tăng cường công tác phối hợp các Sở, ban, ngành, địa phương theo dõi, kiểm tra, giám sát các hoạt động liên quan đến lĩnh vực môi trường, nhất là việc xử lý cũng như xả thải tại các khu, cụm công nghiệp (KCN/CCN) đang hoạt động trên địa bàn, góp phần nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của các đơn vị trong việc BVMT
Quan tâm đầu tư BVMT
Hiện nay, toàn tỉnh có 35 khu công nghiệp (KCN) , trong đó 16 KCN đang hoạt động với diện tích 2.323,03 ha, tỷ lệ lấp đầy khoảng 87,6%. Các KCN đã thu hút được 1.622 dự án đầu tư, trong đó có 793 dự án đầu tư nước ngoài với tổng vốn đầu tư 4.543,6 triệu USD và 829 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đầu tư 92.219 tỷ đồng. Đối với khu kinh tế cửa khẩu có 2 dự án đầu tư nước ngoài với tổng vốn đầu tư 75 triệu USD, diện tích 21,2 ha và 2 dự án đầu tư trong nước với diện tích thuê đất là 0,66 ha. Hầu hết, các KCN được cấp Giấy xác nhận hoàn thành các công trình, biện pháp BVMT phục vụ giai đoạn vận hành theo báo cáo tác động môi trường (ĐTM) được phê duyệt bao gồm: Long Hậu, Thịnh Phát, Hải Sơn, Nhựt Chánh, Cầu Tràm, Thái Hòa, Tân Đức, Đức Hòa 1, Phúc Long, Tân Kim, Thuận Đạo. Qua kiểm tra, hầu hết hệ thống XLNT của các KCN đều xử lý đạt quy chuẩn cho phép xả thải theo quy định và hiện tại, các công trình xử lý chất thải tại các KCN vận hành ổn định và công suất vận hành đều thấp hơn công suất thiết kế nên chưa có hiện tượng quá tải và còn thừa công suất để xử lý tổng lượng nước thải của KCN (ước tính tổng lưu lượng nước thải phát sinh thực tế khoảng 50.000 m3 /ngày, đêm). Tất cả các khu công nghiệp đều đã lắp đặt và vận hành hệ thống quan trắc tự động nước thải và truyền dữ liệu về Sở TN&MT để theo dõi.
Về thu gom, xử lý rác tại các KCN trên địa bàn tỉnh đều chưa bố trí trạm trung chuyển, rác sinh hoạt phát sinh của các đơn vị thứ cấp trong KCN do Công ty tự hợp đồng thu gom xử lý (đa số là Công ty Công trình đô thị của huyện). Công tác thu gom, xử lý rác thải công nghiệp được các Doanh nghiệp thực hiện khá tốt, tỷ lệ thu gom chất thải rắn công nghiệp ước tính đạt khoảng 90% (khoảng 10% chất thải rắn công nghiệp còn lại Doanh nghiệp tái sử dụng hoặc lưu kho).Về xử lý chất thải nguy hại ngoài Công ty TNHH Ngọc Tân Kiên là đơn vị đầu tiên trên địa bàn tỉnh được cấp giấy phép đang hoạt động tại KCN Đức Hòa 1 còn có 4 doanh nghiệp khác cũng được cấp giấy phép xử lý chất thải công nghiệp nguy hại là Công ty Cổ phần Công nghệ Môi trường Trái Đất Xanh và Công ty TNHH Nguyệt Minh 2 tại KCN Xuyên Á, Công ty TNHH môi trường Chân Lý tại CCN Hoàng Gia và Công ty TNHH MTV SX TM DV XLCTNH Tùng Nguyên H.S tại KCN Hải Sơn nên chất thải nguy hại phát sinh từ các doanh nghiệp trong các KCN đã đi vào hoạt động được mang đến xử lý tại 5 đơn vị này hoặc hợp đồng với Công ty có chức năng vận chuyển đưa đi xử lý tại nơi khác.Ngoài ra, các KCN như Đức Hòa 1, Xuyên Á, Tân Đức, Hải Sơn, Thuận Đạo, Phúc Long, Thịnh Phát, Long Hậu, Cầu Tràm đều có hệ thống xử lý nước thải tập trung hoạt động liên tục và lượng bùn thải trong quá trình xử lý được ép thành bùn khô cũng được thu gom, xử lý đúng theo quy định.
Toàn tỉnh hiện có 63 CCN theo quy hoạch, với tổng diện tích 3.367,5 ha, trong đó 22 CCN đang hoạt động với tỷ lệ lấp đầy đạt 77,6%; thu hút 622 dự án với diện tích đất đã cho thuê 756,4 ha. Trong 22 CCN đi vào hoạt động, có 19 CCN đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải theo quy định. Chất thải rắn sinh hoạt do các CCN phát sinh được các doanh nghiệpthu gom và hợp đồng với các Công ty công trình đô thị vận chuyển và xử lý. Công tác thu gom, xử lý rác thải công nghiệp được các doanh nghiệp thực hiện khá tốt, hiệu quả thu gom đạt khá cao, với biện pháp xử lý chủ yếu là tái chế, tái sử dụng và ký hợp đồng chuyển giao cho đơn vị có chức năng xử lý.
Chú trọng công tác quản lý về môi trường
Để nâng cao hiệu quản công tác quản lý về BVMT tại các KCN/CCN trên địa bàn tỉnh, SởTN&MTthường xuyên tổ chức thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về BVMTđối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, KCN/CCN đang hoạt động trên địa bàn tỉnh; triển khai và theo dõi chặt chẽ tiến độ thực hiện các nội dung theo Kế hoạch số 104/KH-UBND của UBND tỉnh ngày 16/5/2019 về quản lý thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh từ năm 2019 đến năm 2025; đôn đốc các KCN/CCN, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ nằm ngoài KCN thuộc đối tượng phải lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải, khí thải tự động liên tục và truyền số liệu trực tiếp về Sở TN&MTđể theo dõi, quản lý.
Nhà máy xử lý nước thải Long Hậu, KCN Long Hậu
Cùng với đó, Sở TN&MTcũng thường xuyên phối hợp với các tổ chức đoàn thể xã hội tăng cường công tác truyền thông, tuyên truyền về BVMTcho cộng đồng, nhất là chủ đầu tư hạ tầng các KCN/CCN và các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh để gọi cộng đồng doanh nghiệp, người dân nâng cao ý thức, cùng chung tay góp sức BVMTsạch, đẹp vì mục tiêu phát triển bền vững.
Nhìn chung, mặc dù vẫn còn một vài KCN/CCN có các điều kiện hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ, một một số doanh nghiệp đi vào hoạt động sản xuất chưa thực hiện tốt các công trình, giải pháp giảm thiểu ô nhiễm gây ảnh hưởng tới công tác BVMT chung. Tuy nhiên hầu hết các KCN/CCN có nhiều chuyển biến tích cực, đã đẩy nhanh tiến độ lắp đặt hệ thống quan trắc tự động và truyền số liệu trực tiếp về Sở TN&MTđể theo dõi, giám sát; các chủ đầu tư hạ tầng, các Doanh nghiệp hoạt động trong KCN/CCN ngày càng nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm BVMT trong quá trình hoạt động sản xuất.
Tăng cường kiểm tra, giám sát
Trong thời gian tới, Sở TN&MT sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát công tác BVMT tại các KCN/CCN và các cơ sở đang hoạt động ngoài KCN/CCN. Trong đó, tập trung kiểm soát chặt chẽ các hoạt động phát thải gây ô nhiễm môi trường nước và không khí, tăng cường quản lý rác thải công nghiệp, rác thải nguy hại, rác thải sinh hoạt, tập trung giải quyết ô nhiễm tại KCN/CCN chưa hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật. Trong công tác tiếp nhận đầu tư, Sở TN&MTkiên trì quan điểm tham mưu UBND tỉnh chỉ tiếp nhận các dự án có thiết bị, công nghệ sản xuất tiên tiến, hiện đại và thân thiện với môi trường, vị trí dự án phù hợp bảo đảm đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương; hạn chế việc tiếp nhận các dự án đầu tư ngoài KCN/CCN, ngoại trừ các ngành nghề dịch vụ, mang tính chất đặc thù; kiên quyết không cho đầu tư mở rộng, nâng công suất đối với các dự án đầu tư không thực hiện tốt công tác BVMT.
Bên cạnh đó, SởTN&MTtăng cường công tác hậu kiểm sau khi phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, xác nhận kế hoạch BVMT; thực hiện nghiêm các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn việc nhập khẩu, đưa các công nghệ lạc hậu, thiết bị cũ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường vào sử dụng; thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện công tác BVMT sẽ chú trọng các cơ sở sản xuất phát sinh các nguồn thải lớn. Đồng thời, đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về môi trường; tiếp tục đầu tư hệ thống trạm quan trắc môi trường tự động và trang thiết bị quan trắc trên địa bàn tỉnh; vận hành, bảo trì hệ thống giám sát các trạm xử lý nước thải tập trung.
Trong tương lai không xa, với hàng loạt các KCN/CCN mới và sẽ đi vào hoạt động; tuyến đường 830 - tuyến đường động lực của tỉnh kết nối hầu hết KCN trong tỉnh với Cảng quốc tế Long An (mới đưa vào hoạt động); tuyến đường động lực của vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam (đường 827E, song song với Quốc lộ 1) kết nối TP. Hồ Chí Minh - Long An - Tiền Giang sắp được xây dựng, tỉnh Long An đang không ngừng tiếp tục tăng tốc, bứt phá. Những động thái tích cực đã, đang triển khai trong phát triển hạ tầng giao thông, phát triển kinh tế song song với BVMTchặt chẽ hứa hẹn sẽ mang lại kết quả khả quan, hiện thực hóa mục tiêu thúc đẩy phát triển công nghiệp gắn liền với BVMT vì sự phát triển bền vững.
Nguyễn Tân Thuấn
Phó Giám đốc Sở TN&MT Long An
(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số 3/2021)
