24/12/2013
Trong giai đoạn 2011 - 2020, thực hiện Chương trình “Toàn dân tham gia BVMT” Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (UBMTTQ) tỉnh Thái Nguyên đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức vận động các tầng lớp nhân dân tham gia giữ gìn môi trường “Xanh - Sạch - Đẹp” và xây dựng, duy trì, nhân rộng mô hình điểm Khu dân cư (KDC) tự quản BVMT trên địa bàn tỉnh.
Ban Thường trực UBMTTQ tỉnh Thái Nguyên đã chọn 2 khu dân cư (KDC) xây dựng mô hình điểm tự quản BVMT là: KDC xóm Kiều Chính, xã Xuân Phương (Phú Bình) và KDC xóm Cộng Hòa, xã Động Đạt (Phú Lương). Sau 2 năm tại các KDC thực hiện các mô hình điểm, tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch hợp vệ sinh đạt trên 95%. Các KDC đã có xe chở rác hàng ngày đến địa điểm tập kết rác của huyện. Nhiều hộ chăn nuôi quy mô lớn đã xây dựng hệ thống xử lý chất thải, nước thải trước khi thải ra môi trường. Các địa phương đã tạo quỹ đất để xây dựng nơi thu gom rác thải, đầu tư mua sắm dụng cụ cho việc thu gom rác thải trong KDC… Công tác tuyên truyền của các cấp Mặt trận được thường xuyên, nhận thức của mỗi người dân về tác hại của môi trường được nâng lên, nhờ vậy, môi trường nông thôn được cải thiện rõ rệt.
Từ năm 2010 - 2012, UBMTTQ tỉnh phối hợp với Sở TN&MT tổ chức 10 hội nghị truyền thông, tập huấn công tác chuyên đề về BVMT cho trên 800 lượt cán bộ Mặt trận, các đoàn thể thành viên ở cơ sở tại huyện Phú Lương, Phú Bình, Định Hóa, Đồng Hỷ và thị xã Sông Công; Phát trên 3.000 tờ rơi, áp phích tuyên truyền về BVMT và hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới đến MTTQ các huyện, thành phố, thị xã; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, đồng thời vận động các tầng lớp nhân dân, các tổ chức thành viên và mỗi người dân có hành động cụ thể tham gia BVMT; Tích cực, chủ động trong việc thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng, tham gia giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn liên quan đến BVMT ở cộng đồng dân cư.
Ngoài ra, UBMTTQ tỉnh triển khai lồng ghép công tác BVMT vào cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở KDC". Điển hình như: Thực hiện xóa lò gạch thủ công đất sét nung trân địa bàn xã Xuân Phương (Phú Bình); Tuyên truyền về Bảo vệ tài nguyên môi trường tại thị trấn Chùa Hang (Đồng Hỷ), thị trấn Chợ Chu (Định Hóa); “Xây dựng KDC có môi trường Xanh - Sạch - Đẹp” tại xã Vô Tranh (Phú Lương), phường Phố Cò (thị xã Sông Công)… Năm 2013, UBMTTQ tiếp tục duy trì và nhân rộng các mô hình điểm tự quản BVMT tại các KDC xóm Hồng Thái I, Hồng Thái II, xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên.
Đoàn thanh niên Thái Nguyên tham gia giữ gìn môi trường "Xanh - Sạch - Đẹp"
Đánh giá kết quả chung cho thấy, công tác BVMT trong thời gian qua luôn được các cấp ủy Đảng, chính quyền quan tâm chỉ đạo và có sự phối hợp của MTTQ với các đoàn thể nhân dân, công tác BVMT mang tính xã hội hóa được đông đảo các tầng lớp nhân dân đồng tình hưởng ứng. Các hiện tượng ô nhiễm môi trường đã giảm thiểu, sức khỏe của nhân dân được đảm bảo, sản xuất phát triển.
Qua công tác xây dựng các mô hình điểm về tự quản BVMT, người dân có ý thức hơn trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường chung của cộng đồng; Nhân dân tham gia trồng và chăm sóc cây xanh, sử dụng nguồn nước sạch, xây bể chứa nước, công trình vệ sinh đạt tiêu chuẩn môi trường, thu gom và xử lý rác thải, nước thải đúng quy định, đóng góp đầy đủ các loại phí BVMT; Công tác vệ sinh môi trường được cải thiện, đường làng, ngõ xóm được khai quang, sạch sẽ; Các hộ gia đình đã ký cam kết thực hiện nhiệm vụ BVMT và chấp hành các quy định trong quy ước, hương ước của xóm, làng, tổ dân phố về BVMT; Trồng cây xanh tại nhà văn hóa, các điểm di tích lịch sử của xóm, phố; Cam kết không lấn chiếm lòng đường, vỉa hè để bày bán hàng, quảng cáo, để nguyên vật liệu ảnh hưởng đến mỹ quan và trật tự an toàn giao thông.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được thì còn tồn tại một số hạn chế như: Các hoạt động BVMT chưa được đơn vị, tổ chức, xã, phường, thị trấn tổ chức thường xuyên. Nhiều thôn, xóm do việc quy hoạch nơi thu gom rác thải chưa hợp lý, do vậy các hố rác có hiện tượng mất vệ sinh. Việc thành lập tổ thu gom rác tự quản trong thôn xóm chưa nhiều và không đạt yêu cầu.Về mùa thu hoạch lúa một số hộ gia đình còn để rơm rạ xuống lòng mương làm ách tắc dòng chảy gây ô nhiễm nguồn nước hoặc đốt rơm rạ ở ngoài đồng gây khói, bụi trong không khí, ảnh hưởng sinh hoạt và môi trường. Các mô hình điểm BVMT chưa có nhiều hình thức thu hút các tầng lớp nhân dân tham gia BVMT, nhất là giám sát thực hiện pháp luật về BVMT.
Trong thời gian tới, để khắc phục những hạn chế nêu trên cần phải thực hiện một số giải pháp sau:
Tiếp tục phát huy và nâng cao trách nhiệm của hệ thống Mặt trận, các đoàn thể thành viên các cấp, nhất là vai trò, trách nhiệm của Mặt trận cơ sở trong công tác phối hợp với chính quyền và các cơ quan chức năng tổ chức các hoạt động BVMT.
Đẩy mạnh công tác phối hợp tuyên truyền, vận động phổ biến pháp luật đối với các tầng lớp nhân dân, các dân tộc, các tôn giáo, các cơ quan, đơn vị góp phần nâng cao nhận thức, tự giác tham gia chấp hành pháp luật, quy ước, hương ước và tạo thành phong trào với những hoạt động cụ thể, thường xuyên thành lập các mô hình tự quản BVMT trong các cộng đồng dân cư.
Phối hợp tuyên truyền, vận động các KDC duy trì hoạt động của Tổ tự quản BVMT. Tổ chức 100% các hộ gia đình ở KDC ký cam kết thực hiện BVMT nhằm góp phần giữ gìn, không gây ô nhiễm môi trường ở KDC.
UBMTTQ và các tổ chức thành viên phối hợp với ngành TN&MT có kế hoạch đồng bộ, hệ thống trong việc triển khai thực hiện các chương trình công tác BVMT.
Chú trọng phát huy, nâng cao chất lượng và nhân rộng các mô hình điểm BVMT, tổ chức nhiều hình thức thu hút các tầng lớp nhân dân tham gia BVMT, nhất là giám sát việc thực hiện pháp luật về BVMT, xã hội hóa công tác BVMT.
Nguyễn Thanh Tùng
Phó Chủ tịch thường trực UBMTTQ tỉnh Thái Nguyên
Chuyên đề Cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường
