17/05/2018
Ngày 11/5/2018, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà đã chủ trì phiên họp Hội đồng giám sát liên ngành để đánh giá kết quả khắc phục các lỗi vi phạm của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) và xem xét việc cho phép FHS vận hành thử nghiệm Lò cao số 2. Phiên họp có sự tham dự của Bí thư Tỉnh uỷ tỉnh Hà Tĩnh. Bộ TN&MT xin cung cấp một số kết quả chính của phiên họp:
Kết quả thực hiện các hạng mục cải thiện, bổ sung công trình BVMT nhằm đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế của FHS
Tính đến cuối tháng 7/2017, FHS đã hoàn thành 7 hạng mục cải thiện, bổ sung công trình xử lý chất thải để đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế theo tiến độ yêu cầu tại Quyết định số 2604/QĐ-BTNMT ngày 9/11/2016 của Bộ TN&MT, gồm: Lắp đặt bổ sung hệ thống quan trắc khí thải, nước thải tự động, liên tục; Bổ sung 2 bể sự cố tại trạm xử lý nước thải (XLNT) sinh hoạt; Bổ sung công đoạn tiền xử lý, khử màu và lọc áp lực tại trạm XLNT sinh hoá; Bổ sung 4 bồn lọc cao tải tại trạm XLNT công nghiệp; Xây lắp bổ sung 2 hệ thống xử lý nước tuần hoàn dập cốc; Xây dựng 2 hệ thống xử lý nước mưa chảy tràn cho bãi chứa phế liệu; Xây dựng và đưa vào vận hành ổn định hệ thống hồ sự cố kết hợp hồ sinh học trên diện tích khoảng 10 ha. Hiện nay, các dòng nước thải sinh hoá, công nghiệp đã được xử lý đạt QCVN ở các trạm XLNT cục bộ của FHS sau khi qua hệ thống hồ sinh học tiếp tục được xử lý, cải thiện tốt hơn đối với một số thông số (gồm: độ màu giảm 75%, Mn giảm 90%, TSS giảm 55,8%, COD giảm 46% và BOD5 giảm 52,1%) trước khi xả ra biển, đảm bảo an toàn về môi trường, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế theo cam kết.
Đối với việc thay đổi phương pháp làm nguội than cốc từ ướt sang khô, FHS đã hoàn thành đánh giá kỹ thuật và lựa chọn công nghệ làm nguội cốc khô (Coke Dry Quenching - CDQ) của Nhật Bản, tính đến ngày 10/1/2018 đã hoàn thành 36,1% công việc theo kế hoạch; FHS cam kết, tháng 3/2019 sẽ hoàn thành hệ thống CDQ số 1 và đến tháng 6/2019 sẽ hoàn thành hệ thống CDQ số 2. Ngoài ra, để kiểm soát khí thải tại Xưởng thiêu kết theo tiêu chuẩn quốc tế, Bộ TN&MT đã phê duyệt nguyên tắc kế hoạch lắp đặt bổ sung thiết bị xử lý khí thải cho Xưởng thiêu kết (thiết bị khử Dioxin, lưu huỳnh và NOx) với yêu cầu FHS phải hoàn thành việc lắp đặt chậm nhất là tháng 6/2019 (Quyết định số 1221/QĐ-BTNMT ngày 18/4/2018). Theo báo cáo của FHS, tổng kinh phí đầu tư cho toàn bộ các hạng mục cải thiện, bổ sung công trình BVMT nêu trên là trên 400 triệu USD, đảm bảo sau khi hoàn thành, chất thải của FHS sẽ được kiểm soát theo tiêu chuẩn môi trường của Nhật Bản và Hàn Quốc.
Kết quả vận hành các hạng mục công trình đồng thời với Lò cao số 1
Lò cao số 1 được FHS vận hành thử nghiệm từ ngày 29/5/2017. Trước thời điểm nêu trên, Bộ TN&MT đã kiểm tra, xác nhận hoàn thành đối với 12 hạng mục công trình, có chức năng cung cấp một số loại nguyên, nhiên vật liệu, điện năng và nước công nghiệp đã được FHS vận hành thử nghiệm đáp ứng yêu cầu kỹ thuật để vận hành chính thức theo quy định (Giấy xác nhận số 49/GXN-TCMT ngày 9/5/2017).
Tính đến cuối tháng 4/2018, FHS đã sản xuất được 2,67 triệu tấn gang lỏng để sản xuất
2,41 triệu tấn thép thành phẩm xuất khẩu hoặc bán trên thị trường trong nước
Từ tháng 7/2017, Bộ TN&MT tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan, chuyên gia, nhà khoa học kiểm tra, đánh giá 11 hạng mục công trình được FHS vận hành đồng thời với Lò cao số 1. Quá trình kiểm tra đã trưng cầu Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn đo lường chất lượng 1 thuộc Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Bộ KH&CN); Trung tâm Quan trắc môi trường thuộc Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) thực hiện lấy, phân tích các mẫu chất thải để đánh giá hiệu quả xử lý của các công trình BVMT. Kết quả, đến tháng 12/2017 (khi Lò cao số 1 hoạt động đạt công suất thiết kế), các công trình BVMT đối với 11 hạng mục đáp ứng yêu cầu thu gom, xử lý các loại chất thải phát sinh đạt QCVN theo quy định. Trên cơ sở đó, Bộ TN&MT đã xác nhận hoàn thành 11 hạng mục này để FHS đưa vào vận hành chính thức theo quy định (Giấy xác nhận số 32/GXN-TCMT ngày 12/2/2018).
Đến thời điểm hiện nay, FHS đang vận hành ổn định Lò cao số 1 đạt 95% công suất thiết kế, mỗi ngày sản xuất ra khoảng 9.135 tấn gang lỏng để chuyển sang luyện, cán thép. Tính đến cuối tháng 4/2018, FHS đã sản xuất được 2,67 triệu tấn gang lỏng; từ lượng gang lỏng này đã sản xuất được 2,41 triệu tấn thép thành phẩm để xuất khẩu hoặc bán trên thị trường trong nước. Dự kiến, khi Lò cao số 2 được vận hành thử nghiệm từ tháng 5/2018m, tổng sản lượng thép của FHS trong năm 2018 có thể đạt khoảng 5 triệu tấn thép thành phẩm (gấp 3 lần sản lượng năm 2017).
Về công tác chuẩn bị vận hành thử nghiệm Lò cao số 2
Hiện nay, FHS chỉ còn Lò cao số 2 chưa vận hành thử nghiệm. Theo quy trình sản xuất, trước khi vận hành thử nghiệm Lò cao số 2, FHS phải đưa Xưởng luyện cốc số 2 (lò cốc số 3&4); Máy thiêu kết số 1 và Lò vôi số 2 vào vận hành thử nghiệm, đảm bảo đạt công suất thiết kế để cung cấp đủ nguyên liệu cho Lò cao vận hành thử nghiệm. Đến thời điểm hiện tại, FHS đã đưa các hạng mục phụ trợ nêu trên vào vận hành ổn định.
Việc sấy Lò cao số 2 đã được FHS thực hiện từ ngày 20/3/2018 và ngày 11/4/2018 đã hoàn thành, dự kiến thời điểm vận hành thử nghiệm từ ngày 15 - 25/5/2018.
Ngày 22/3/2018, Bộ TN&MT tiếp tục phối hợp với các cơ quan của tỉnh Hà Tĩnh và các chuyên gia, nhà khoa học tổ chức Đoàn kiểm tra, đánh giá việc hoàn thành các hạng mục công trình BVMT phục vụ vận hành thử nghiệm Lò cao số 2, kết quả đã xác nhận: FHS đã hoàn thành và vận hành ổn định các công trình thu gom, quản lý, xử lý các loại nước thải, khí thải, chất thải rắn phát sinh từ quá trình vận hành của Lò cao số 2 theo quy định; FHS đã lắp đặt đầy đủ hệ thống quan trắc khí thải tự động, liên tục 8 thông số và truyền dữ liệu trực tuyến về Sở TN&MT tỉnh Hà Tĩnh, Tổng cục Môi trường để kiểm tra, giám sát; Lượng nước thải phát sinh khi Lò cao số 2 và các hạng mục khác của Dự án vận hành đạt công suất thiết kế được đưa về các công trình xử lý nước thải được Bộ TN&MT xác nhận hoàn thành (Giấy xác nhận số 49/GXN-TCMT ngày 9/5/2017; số 32/GXN-TCMT ngày 12/2/2018) với công suất được thiết kế và xây dựng của công trình xử lý nước thải hiện hữu, hoàn toàn đảm bảo xử lý an toàn lượng nước thải phát sinh của Lò cao số 2 trước khi xả vào hồ sự cố kết hợp hồ sinh học và xả ra biển. Về chất thải rắn phát sinh, tiếp tục được FHS quản lý, xử lý theo quy định của pháp luật: xỉ hạt lò cao đã được FHS hợp chuẩn, hợp quy theo tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng sử dụng làm phụ gia xi măng được xuất khẩu hoặc bán tiêu thụ trong nước; Xỉ lò thép được FHS hợp chuẩn, hợp quy làm vật liệu xây dựng trải đường giao thông.
Kết quả giám sát chất lượng môi trường
Tổng hợp kết quả kiểm tra, giám sát của Bộ TN&MT cho thấy, từ tháng 7/2016 đến nay, nước thải, khí thải của FHS trước khi xả ra ngoài môi trường đều đạt quy chuẩn cho phép. Kết quả đo đạc mẫu nước biển ven bờ, nước mặt tại kênh thoát nước mưa, nước ngầm, trầm tích đáy và không khí xung quanh khu vực hoạt động của Dự án đảm bảo quy chuẩn quy định và phù hợp với giai đoạn trước khi FHS vận hành thử nghiệm Dự án; FHS đã thực hiện phân định các loại chất thải rắn phát sinh, tiến hành hợp chuẩn, hợp quy một số loại với khối lượng lớn để làm vật liệu xây dựng theo quy định của Bộ xây dựng và yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 (gồm: xỉ hạt lò cao; xỉ thép; tro bay, xỉ đáy lò và thạch cao của Nhà máy nhiệt điện). Đối với các loại chất thải rắn không có khả năng tái chế và các loại chất thải nguy hại đã được FHS chuyển giao cho các đơn vị chức năng xử lý theo quy định.
Hội đồng giám sát liên ngành đánh giá, đến thời điểm hiện tại, Lò cao số 2 đã đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về BVMT để FHS vận hành thử nghiệm theo quy định của pháp luật.
Bộ TN&MT theo chức năng, nhiệm vụ được giao tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, UBND tỉnh Hà Tĩnh và các cơ quan khoa học trong nước, quốc tế kiểm tra, giám sát nghiêm ngặt, liên tục, định kỳ và đột xuất đối với FHS trong quá trình vận hành thử nghiệm Lò cao số 2 cũng như toàn bộ hoạt động của Dự án; Đôn đốc FHS đẩy nhanh tiến độ hoàn thành lắp đặt các hệ thống CDQ, thiết bị xử lý khí thải bổ sung cho Xưởng thiêu kết, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về môi trường, đảm bảo hoàn thành theo đúng tiến độ đã cam kết với Chính phủ Việt Nam.
Hồng Cẩm
