04/05/2016
Lào Cai là tỉnh vùng cao biên giới, nằm chính giữa vùng Đông Bắc và Tây Bắc của Việt Nam. Tính đến năm 2013, dân số toàn tỉnh là 659.731 người (nông thôn là 511.708 người, chiếm gần 80% dân số toàn tỉnh với 25 dân tộc). Để triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Lào Cai xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm nhằm xóa đói giảm nghèo, rút ngắn khoảng cách giàu nghèo giữa đô thị và nông thôn, đảm bảo công bằng xã hội. Theo đó, ngành TN&MT được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh giao nhiệm vụ phụ trách hướng dẫn lập quy hoạch sử dụng đất; hướng dẫn thẩm định tiêu chí 17 về môi trường và giúp đỡ trực tiếp 3 xã tại 3 huyện; nghiên cứu tham mưu UBND tỉnh huy động nguồn lực xã hội hóa xây dựng tiêu chí cơ sở hạ tầng...
 |
|
Hội nghị đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới tại Lào Cai, ngày 22/5/2012 |
Xác định đây là nhiệm vụ khó khăn, đặc biệt là tiêu chí môi trường đối với các tỉnh miền núi nơi có đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 64%, các thôn bản không tập trung, với nhiều hủ tục lạc hậu, nhận thức của cộng đồng còn hạn chế, Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh và các huyện, TP triển khai thực hiện có hiệu quả tiêu chí môi trường. Trước mắt, triển khai đồng bộ, tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho chính quyền cấp xã. Cùng với đó, tổ chức xây dựng quy hoạch sử dụng đất, xây dựng tài liệu hướng dẫn và cụ thể hóa tiêu chí môi trường giúp cho các địa phương dễ thực hiện.
Ngoài ra, Sở đã lồng ghép công tác tuyên truyền với hành động thực tiễn, huy động lực lượng làm đường giao thông, cải tạo vệ sinh môi trường chuồng trại chăn nuôi…; tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới; Tuần lễ Quốc gia về Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; Chiến dịch Làm cho thế giới sạch hơn…
Đối với 3 xã được giao giúp đỡ trực tiếp (xã Khánh Yên Thượng, huyện Văn Bàn; xã Tòng Sành, huyện Bát Xát và xã Sán Chải, huyện Si Ma Cai), thành lập Quỹ Nông thôn mới để kêu gọi cán bộ, công chức, người lao động trong ngành và các tổ chức, cá nhân đóng góp ủng hộ; phối hợp với chính quyền địa phương chỉ đạo và nắm bắt những khó khăn để kịp thời tham mưu giải quyết… Năm 2016, Sở TN&MT được phân công giúp đỡ các xã Làng Giàng - Văn Bàn; Mường Vi - Bát Xát; Cam Cọn - Bảo Yên; Nàn Sín - Si Ma Cai triển khai các nội dung xây dựng nông thôn mới.
Sau 5 năm thực hiện (từ năm 2010 đến nay), Sở TN&MT Lào Cai đã chủ động phối hợp với các ngành liên quan hướng dẫn, triển khai thực hiện nội dung Quy hoạch sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ. Đến hết quý I/2012, 100% các xã trên địa bàn tỉnh hoàn thiện đồ án quy hoạch xã nông thôn mới và được UBND các huyện phê duyệt theo Quyết định số 3563/QĐ-UBND ngày 6/12/2010 của UBND tỉnh Lào Cai ban hành Quy định trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới tỉnh Lào Cai. Đồng thời, tổ chức trên 20 đợt tuyên truyền, hướng dẫn thực hiện tiêu chí về môi trường.
Thông qua các hoạt động tuyên truyền gắn với những hoạt động giúp đỡ trực tiếp đã góp phần làm chuyển biến nhận thức và hành động của đội ngũ cán bộ lãnh đạo cơ sở đến các tổ chức, doanh nghiệp và đặc biệt là người dân nhận thức rõ hơn việc thực hiện chủ trương xây dựng nông thôn mới chính là địa phương, cộng đồng dân cư, trực tiếp hộ gia đình mình được hưởng lợi. Tại mỗi địa phương, cấp ủy, chính quyền, các tổ chức, đoàn thể, người dân đã quan tâm và đồng thuận thực hiện, các tổ chức, cộng đồng đã chú trọng đến vấn đề BVMT, tạo nên phong trào cải tạo vệ sinh môi trường nông thôn với nhiều hoạt động tích cực, góp phần giảm thiểu ô nhiễm, cải thiện môi trường. Nhiều hủ tục lạc hậu về vệ sinh môi trường đã từng bước được thay đổi, không còn tình trạng nuôi nhốt gia súc cùng với nơi ở, việc người dân xây dựng và sử dụng nhà vệ sinh đã trở thành thói quen. Thông qua đó, đã đóng góp tích cực vào kết quả chung của tỉnh trong việc thực hiện xây dựng nông thôn mới.
 |
|
Đoàn khối các cơ quan tỉnh Lào Cai chung tay xây dựng nông thôn mới |
Với những kết quả đạt được, Sở TN&MT đã góp phần quan trọng trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Đến nay, toàn tỉnh có 27/144 xã đạt nông thôn mới trên 19/19 tiêu chí và hầu hết các xã cơ bản đạt từ 40 - 50% mức tiêu chí về môi trường theo quy định. Nông thôn Lào Cai đã có nhiều đổi thay với các tuyến đường giao thông liên thôn, liên xã được nâng cấp, mở rộng; số hộ sử dụng nước sạch hợp vệ sinh tăng cao; các địa phương đã có địa điểm tập kết rác thải sinh hoạt... và đặc biệt là nhận thức của người dân đang dần thay đổi tích cực sau một thời gian đẩy mạnh xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư, trọng tâm là vận động nhân dân cải tạo tập quán lạc hậu.
Mặc dù, việc tổ chức triển khai thực hiện tiêu chí nông thôn mới nói chung và tiêu chí môi trường nói riêng bước đầu đã đạt được những kết quả đáng khích lệ nhưng Sở TN&MT luôn xác định việc thực hiện tiêu chí xây dựng nông thôn mới còn nhiều khó khăn, đặc biệt đối với các xã vùng cao của tỉnh... Qua quá trình triển khai thực hiện, Sở TN&MT rút ra một số bài học kinh nghiệm:
Một là, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong lãnh đạo, chỉ đạo và tăng cường công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức, cộng đồng tham gia. Việc tuyên truyền phải được thực hiện thường xuyên, liên tục với nhiều hình thức phong phú, kết hợp giữa tuyên truyền và hành động, qua đó tạo lòng tin, sự đồng thuận trong quá trình thực hiện.
Hai là, bám sát cơ sở và có kế hoạch cụ thể, phân định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong cơ quan đơn vị.
Ba là, để đạt tiêu chí môi trường cần phải thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, lồng ghép trong quá trình thực hiện với các tiêu chí về xây dựng cơ sở hạ tầng, văn hóa.
Bốn là, thường xuyên trao đổi, nắm bắt những khó khăn của địa phương và đề xuất phương án giải quyết kịp thời. Đối với trách nhiệm của chính quyền, nhất là đối với chính quyền cơ sở phải nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của nhân dân.
Nguyễn Thành Sinh
Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Lào Cai
(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường số 4/2016)
