03/04/2017
Rạng sáng ngày 9/3/2017, đập chứa bùn thải khai thác thiếc trên đỉnh núi Lan Toong, xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An của Xí nghiệp thiếc Suối Bắc (thuộc Công ty Cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh) đã bị vỡ dẫn đến một lượng lớn bùn thải xả thẳng ra môi trường và chảy vào các ao hồ làm cá nuôi của một số hộ dân ở xã Châu Thành và cá tự nhiên ở các con suối thuộc các xã hạ du Châu Quang, Châu Cường (Quỳ Hợp) bị chết, nhiều diện tích đất nông nghiệp bị bồi lấp. Vụ việc làm cho người dân hoang mang, lo lắng và gây bức xúc trong dư luận.
Ngay sau khi sự cố xảy ra, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 2499/VPCP-KGVX truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng yêu cầu UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương xử lý vụ việc, khắc phục hậu quả xảy ra đối với môi trường; thực hiện kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường của doanh nghiệp khai thác thiếc để xảy ra sự cố vỡ đập bùn thải, xử lý nghiêm nếu có sai phạm.
Ngày 15/3/2017, Đoàn kiểm tra của Bộ TN&MT đã làm việc với Công ty Cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh với những nội dung: Kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BVMT và khoáng sản; kiểm tra việc khắc phục sự cố vỡ đập hồ chứa bùn thải từ hoạt động tuyển quặng của dự án khai thác, chế biến quặng thiếc phía Đông suối Bắc tại xã Châu Hồng và xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An. Qua kiểm tra hiện trường, Đoàn đã ghi nhận một số vấn đề như đơn vị không sử dụng nước tuần hoàn trong quá trình sản xuất như trong đánh giá tác động môi trường (ĐTM); một số hố chứa chất thải không nằm trong ĐTM mà đơn vị đã tự ý xây dựng; việc thoát nước mặt, nước mưa chưa thực hiện tốt, còn để nước tự nhiên chảy vào trong khu vực sản xuất và hố chứa thải… Đồng thời, Đoàn cũng tiến hành lấy mẫu ở nhiều điểm khác nhau để phân tích các chỉ số môi trường.
Liên quan sự việc này, Đoàn công tác của Bộ Công Thương đã làm việc với Công ty Cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh, UBND huyện Quỳ Hợp, Sở Công thương tỉnh Nghệ An để thu thập thông tin, xác minh nguyên nhân sự cố, đồng thời phối hợp với các đơn vị chức năng có biện pháp khắc phục sự cố triệt để trong thời gian tới, nhất là khi mùa mưa bão đang đến gần. Quá trình kiểm tra cho thấy, Công ty chưa được cấp giấy xác nhận hoàn thành các công trình BVMT; thiết kế kỹ thuật của đập thải do chủ doanh nghiệp tự thiết kế và chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt; Công ty vẫn chưa trình được cho Đoàn công tác hồ sơ thi công và vận hành hồ thải.
Căn cứ kết quả kiểm tra hồ sơ và kiểm tra hiện trường, Đoàn công tác Bộ Công Thương đã kết luận, một trong những nguyên nhân gây nên sự cố vỡ đập thải là do chủ doanh nghiệp chưa tuân thủ các quy định của pháp lý hiện hành về quản lý sản xuất an toàn và BVMT. Đoàn công tác yêu cầu Công ty dừng hoạt động của bãi thải, tập trung nguồn lực, khắc phục sự cố. Tuyệt đối không để tràn bùn thải ra môi trường, đặc biệt có các biện pháp phòng ngừa khi điều kiện mưa, lũ xảy ra. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và các đơn vị chức năng của tỉnh Nghệ An để hỗ trợ cho người dân ổn định cuộc sống theo yêu cầu của UBND huyện Quỳ Hợp. Ngoài ra, Công ty phải lập biện pháp khắc phục sự cố, xây dựng, gia cố đập thải đảm bảo an toàn lâu dài, không để xảy ra sự cố tương tự, ảnh hưởng đến môi trường và chỉ đưa bãi thải vào hoạt động khi có xác nhận đã hoàn thành công trình BVMT của cơ quan có thẩm quyền (UBND tỉnh Nghệ An). Đoàn công tác yêu cầu Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam chỉ đạo Tổng Công ty khoáng sản kiểm điểm và làm rõ nguyên nhân sự cố, trách nhiệm của đơn vị và các cá nhân có liên quan đến sự cố vỡ đập. Sở Công Thương tỉnh Nghệ An thường xuyên kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện khắc phục sự cố của Công ty và việc thực hiện các yêu cầu của Đoàn công tácn
Lưu Trang
Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường số 3/2017
