05/05/2016
Trong những năm qua, Hà Tĩnh đã có bước phát triển nhanh, tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, đời sống người dân được cải thiện. Công tác BVMT luôn được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh quan tâm, chỉ đạo quyết liệt. Nhiều chủ trương, chính sách về BVMT đã được ban hành như Đề án quản lý chất thải rắn (CTR) đến năm 2015 và định hướng những năm tiếp theo; Quy hoạch quản lý CTR đô thị đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030...; đồng thời, tổ chức thực hiện Nghị quyết số 35/NQ-CP của Chính phủ về một số vấn đề cấp bách trong lĩnh vực BVMT, Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và BVMT của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
 |
| Dây chuyền xử lý rác thải sinh hoạt tại Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh |
Để đưa các chủ trương, chính sách đi vào cuộc sống, công tác quản lý nhà nước về BVMT được đẩy mạnh. Theo đó, công tác thẩm định và đánh giá tác động môi trường (ĐTM) các dự án đầu tư được chú trọng. Từ năm 2013 đến nay, Sở TN&MT đã tổ chức thẩm định và trình UBND tỉnh phê duyệt 175 hồ sơ báo cáo ĐTM của các dự án đầu tư, 82 hồ sơ Đề án/Phương án cải tạo phục hồi môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản, 12 hồ sơ Đề án BVMT chi tiết và 6 hồ sơ xác nhận hoàn thành công trình BVMT. Mạng lưới quan trắc cũng được bố trí tăng mật độ với 274 điểm, nhằm phục vụ công tác đánh giá chất lượng môi trường. Ngoài ra, công tác quản lý CTR và chất thải nguy hại cũng được tăng cường đầu tư. Bên cạnh việc đầu tư phương tiện thu gom rác thải, tỉnh có cơ chế hỗ trợ thành lập các hợp tác xã (HTX) môi trường. Hiện nay, Hà Tĩnh có 166 công ty, HTX, tổ đội vệ sinh môi trường thực hiện thu gom rác thải. Để giải quyết tình trạng ô nhiễm rác thải, hạ tầng kỹ thuật BVMT cũng được đầu tư, nâng cấp, cụ thể là Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt làm phân hữu cơ tại xã Cẩm Quan, Cẩm Xuyên và Nhà máy chế biến xử lý rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp tại Kỳ Tân, Kỳ Anh, với công suất trên 1.000 tấn/ngày đêm, là mô hình điểm cho nhiều tỉnh khác học hỏi kinh nghiệm.
Mặt khác, tỉnh cũng tập trung giải quyết một số điểm nóng về ô nhiễm môi trường, đặc biệt là các điểm ô nhiễm do tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật từ thời kỳ chiến tranh để lại, đã điều tra 143/160 điểm, tổ chức lấy mẫu, phân tích đánh giá mức độ ô nhiễm 55/143 điểm và triển khai xử lý ô nhiễm 8 điểm; đồng thời, hoàn thành xử lý triệt để 6/12 điểm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Cùng với việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn đã được quan tâm, làm thay đổi rõ rệt nhận thức của người dân và chính quyền địa phương về BVMT. Đến nay, toàn tỉnh có 27 xã đạt chuẩn nông thôn mới và tiêu chí môi trường, tỷ lệ người dân nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 86,6%.
Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, công tác BVMT tại Hà Tĩnh cũng gặp những khó khăn như: Năng lực quản lý nhà nước về BVMT chưa đáp ứng được yêu cầu; đội ngũ cán bộ còn thiếu về số lượng, hạn chế về chất lượng. Hệ thống các khu xử lý chất thải chưa đáp ứng nhu cầu xử lý đối với lượng chất thải phát sinh; một số bãi rác cũ đã xuống cấp. Trong khi đó, nhận thức của doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân còn hạn chế dẫn đến tình trạng trốn tránh đầu tư, vận hành công trình xử lý chất thải, hoặc xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường. Kinh phí cho sự nghiệp môi trường cũng chưa đủ để xử lý các điểm nóng ô nhiễm môi trường như đầu tư xây dựng các khu xử lý chất thải, xử lý tình trạng ô nhiễm asen trong nguồn nước sinh hoạt, ô nhiễm do rò rỉ đường ống xăng dầu từ thời kỳ chiến tranh và ô nhiễm tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật... Hầu hết các khu công nghiệp, cụm công nghiệp vẫn chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung, đây là nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
Từng bước nâng cao chất lượng quản lý môi trường
Trước những thách thức của ô nhiễm môi trường và tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, trong thời gian tới, Hà Tĩnh sẽ tập trung nguồn lực khắc phục ô nhiễm, cải thiện môi trường, từng bước nâng cao chất lượng quản lý môi trường và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu. Để thực hiện được nhiệm vụ này, các ngành, các cấp của Hà Tĩnh cần phải vào cuộc, chung tay, góp sức với ngành TN&MT thực hiện đồng bộ các giải pháp:
Cụ thể hóa các chủ trương, chính sách, văn bản pháp luật về BVMT trên địa bàn, lồng ghép các mục tiêu về BVMT vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội; xây dựng quy chế BVMT trong các lĩnh vực chăn nuôi, trồng trọt, khai thác khoáng sản, hoạt động du lịch, giao thông, xây dựng; quy chế BVMT làng nghề...;
Triển khai thực hiện tốt Quy hoạch BVMT tỉnh đến năm 2020, trước mắt tập trung đầu tư thực hiện quy hoạch các khu xử lý CTR đô thị và khu công nghiệp. Đồng thời, tiếp tục triển khai xây dựng quy hoạch khu xử lý CTR cho các khu vực nông thôn, làng nghề, quy hoạch giết mổ gia súc tập trung;
Đẩy mạnh công tác xã hội hóa môi trường, xây dựng cơ chế khuyến khích tổ chức, cá nhân, cộng đồng tham gia BVMT; tuyên truyền nâng cao nhận thức và trách nhiệm BVMT cho cộng đồng dân cư, các cơ sở sản xuất, kinh doanh gây ô nhiễm môi trường;
Nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực BVMT; thực hiện tốt công tác cải cách hành chính; nâng cao chất lượng công tác đánh giá tác động môi trường; tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định BVMT và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm;
Ưu tiên đầu tư nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sản xuất sạch, tái chế chất thải, tiết kiệm năng lượng, tài nguyên; khuyến khích tiêu dùng sạch, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp;
Tạo sự chuyển biến trong đầu tư cho công tác BVMT, xem đây là đầu tư cho phát triển bền vững, tăng chi ngân sách nhà nước cho sự nghiệp môi trường; huy động tối đa nguồn vốn đầu tư BVMT. Trước mắt, ưu tiên xử lý các điểm nóng ô nhiễm môi trường; đầu tư hạ tầng BVMT như hệ thống thoát nước và xử lý nước thải tập trung tại các khu đô thị, khu công nghiệp, làng nghề;
Tăng cường trồng cây xanh, trồng rừng, nâng cao độ che phủ rừng; đẩy mạnh các biện pháp phòng ngừa rủi ro, sự cố môi trường do thiên tai như lũ quét, sạt lở đất, dịch bệnh, sự cố cháy rừng… Mặt khác, tăng cường áp dụng các công cụ kinh tế trong BVMT; mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về BVMT.
Võ Tá Đinh
Giám đốc Sở TN&MT Hà Tĩnh
(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường số 4/2016)
