07/10/2019
Một bãi rác tồn tại hơn 20 năm, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe và cuộc sống sinh hoạt của người dân đã biến thành công viên xanh mát. Người làm nên điều kỳ diệu này là doanh nhân Trần Văn Kiều (sinh năm 1977) - Giám đốc Công ty TNHH Tân Thiên Phú.
Sinh ra và lớn lên ở làng nghề cơ khí nổi tiếng xã Xuân Tiến (huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định), anh Kiều luôn ấp ủ dự định nghiên cứu, sáng tạo những loại máy móc hữu ích phục vụ cuộc sống, giảm sức lao động cho người dân. Hiện thực hóa ước mơ, năm 2009, anh cho ra đời các sản phẩm đầu tay như máy nghiền rơm, ấp trứng... Tiếp đó, năm 2012, anh nghiên cứu, chế tạo thành công máy nghiền rác, có thể nghiền, cắt được nhiều loại rác khác nhau. Tuy nhiên, qua thực tế, máy nghiền rác mới chỉ làm giảm thể tích rác thải, kéo dài thời gian khai thác bãi chôn lấp, chưa giải quyết triệt để vấn đề tồn đọng trong công tác xử lý rác thải. Vì vậy, anh quyết định chuyển hướng sang nghiên cứu công nghệ lò đốt. Sau 2 năm nghiên cứu công nghệ xử lý rác của một số nước tiên tiến trên thế giới, bằng phương pháp tổng hợp, sáng tạo, anh Kiều đã chế tạo thành công Lò đốt rác thải sinh hoạt bằng phương pháp đốt tự nhiệt phân, tự sinh năng lượng Losiho.
Đặc biệt, năm 2017, thực hiện chủ trương xã hội hóa trong công tác xử lý rác thải của tỉnh Nam Định, anh Kiều làm đơn xin phép UBND huyện Xuân Trường cho triển khai Dự án “Tổ hợp xử lý rác thải sinh hoạt” tại bãi rác thị trấn. Mô hình Công viên bãi rác được khởi công ngày 11/5/2017, trên diện tích 2 ha, với tổng mức đầu tư hơn 8 tỷ đồng, đến nay đã hoàn thành các hạng mục xây dựng. Đây là công viên cây xanh kết hợp với khu vui chơi, giải trí, thể dục, thể thao được xây dựng trên nền bãi rác đã bị quá tải trước đây của thị trấn Xuân Trường. Công viên có khu xử lý rác rộng 2.500 m2, với hệ thống xử lý rác Losiho khép kín từ khâu thu gom, phân loại, xử lý và tái chế các loại chất thải sinh hoạt, công suất 50 tấn rác/ngày, có thể xử lý rác cho 5 - 7 xã. Tại đây, các loại rác thải thu gom, sau khi phân loại, được tái chế; số không thể tận dụng sẽ phân thành rác hữu cơ và vô cơ. Rác vô cơ được đem đốt, còn rác hữu cơ xử lý thành đất trồng cây. Lò đốt rác thải sinh hoạt Losiho được chia thành hai ngăn: Buồng đốt sơ cấp và buồng đốt thứ cấp. Buồng đốt sơ cấp gồm không gian sấy, không gian cháy chính; buồng đốt thứ cấp gồm không gian cháy kiệt, khoang lưu khí, các chất đốt kiệt ngăn ngừa tái sinh khí độc. Lượng nhiệt duy trì quá trình cháy trong lò do rác thải tạo ra trên cơ sở tận dụng tối đa các nhiệt bức xạ, nhiệt lượng trong quá trình phản ứng hóa học, phân hủy rác mà không cần bất kỳ nguồn năng lượng khác từ bên ngoài. Khí gas sinh ra từ quá trình nhiệt phân không chỉ đốt cháy rác ở buồng đốt sơ cấp mà còn được chuyển lên buồng đốt thứ cấp để đốt triệt để khí độc trước khi qua thiết bị xử lý khí, rồi thải ra môi trường. Sau khi rác được đốt thành tro xỉ, có thể sàng lọc để làm phân bón, phụ gia sản xuất vật liệu gạch không nung... Lò đốt Losiho có những ưu điểm vượt trội như: Diện tích đặt lò đốt không lớn, công suất 100 tấn/ngày/lò; kinh phí đầu tư, chi phí vận hành thấp, tiêu tốn ít nhiên liệu nên khả năng đốt được duy trì liên tục, không gây tồn trữ rác thải; hệ thống lò đốt thiết kế cháy tối đa, xử lý khói triệt để, không gây ô nhiễm môi trường. Dự án hoàn thành đã góp phần giải quyết vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn thị trấn, hạn chế tỷ lệ chôn lấp xuống còn dưới 10%.
Nhìn từ trên cao, Công viên bãi rác rợp bóng cây xanh
Theo kết quả lấy mẫu phân tích của Sở TN&MT tỉnh Nam Định, Trung tâm Quan trắc môi trường (Tổng cục Môi trường) năm 2016, khí phát thải từ Lò đốt rác thải sinh hoạt Losiho đảm bảo các chỉ tiêu, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Năm 2017, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã cấp Bằng độc quyền sáng chế cho Lò đốt. Sản phẩm cũng đã được bình chọn là một trong 10 sản phẩm dịch vụ tiêu biểu vì thiên nhiên, môi trường bền vững, do Ban Tổ chức Chương trình công nghệ xanh quốc gia chứng nhận. Đặc biệt, năm 2018, Công viên bãi rác do anh Trần Văn Kiều làm chủ còn vinh dự đón Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về tham quan. Tại đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao sự sáng tạo của Ban Giám đốc, đội ngũ kỹ sư của Công ty TNHH Tân Thiên Phú. Thủ tướng yêu cầu UBND tỉnh Nam Định, huyện Xuân Trường tiếp tục khuyến khích, tạo điều kiện để Công ty TNHH Tân Thiên Phú, cũng như các doanh nghiệp trên địa bàn nhân rộng mô hình Công viên cây xanh, xử lý rác thải bằng công nghệ Lò đốt Losiho, chung tay BVMT, xây dựng nông thôn mới bền vững.
Mô hình Công viên còn có thêm nhiều hạng mục trồng cây xanh, hoa, xây dựng khu vui chơi, giải trí. Theo đó, sau khi san lấp, xử lý hết số rác hiện có, trên nền bãi rác cũ, anh Kiều phân chia thành các khu trồng cây bóng mát và dành 1 phần để đầu tư xây dựng sân tập các môn thể thao như cầu lông, bóng đá, bóng bàn, hồ nước nhân tạo… Hiện anh Kiều đã trồng được khoảng 50 cây bóng mát trong khuôn viên. Ở các khu vực như tường bao dẫn vào bãi rác, các loại cây hoa cũng đã phủ kín bề mặt. Như vậy, ngoài việc xử lý rác thải, Công viên bãi rác của anh Kiều còn trở thành “điểm đến thân thiện”, thu hút hàng trăm lượt người đến thăm quan, vui chơi mỗi ngày.
Với những sáng tạo và cống hiến hữu ích, anh Trần Văn Kiều là một trong những tài năng trẻ được Chủ tịch nước gặp mặt, biểu dương, tặng danh hiệu “Doanh nhân thời đại Hồ Chí Minh” giai đoạn 2011 - 2015; Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tặng "Giải thưởng Lương Định Của” (năm 2011); Bộ Khoa học và Công nghệ tặng Giải thưởng "Tài năng trẻ khoa học công nghệ Việt Nam” (năm 2012); Huy chương Vàng “Đổi mới - sáng tạo” của Bộ Khoa học và Công nghệ (năm 2014). Anh cũng là một trong những điển hình tiên tiến được tuyên dương nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc.
Hiện nay, Lò đốt rác thải sinh hoạt Losiho đã được nhiều địa phương đưa vào sử dụng. Tính đến đầu năm 2019, Công ty TNHH Tân Thiên Phú đã cung cấp ra thị trường 150 Lò đốt rác thương hiệu Losiho trên toàn quốc, chiếm thị phần số 1 Việt Nam về sản lượng lò đốt rác thải sinh hoạt. Thời gian tới, anh Trần Văn Kiều cùng cán bộ công nhân viên Công ty sẽ tập trung vào các sản phẩm Lò đốt Losiho, hoàn thiện hệ thống xử lý khí thải thân thiện hơn với môi trường.
Nguyễn Đình Việt - Lê Phương
(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số 8/2019)
