13/03/2018
Những năm gần đây, tốc độ đô thị hóa trên địa bàn phường Đề Thám, TP.Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng diễn ra nhanh, mật độ dân cư đông, nhiều công trình trụ sở, nhà máy được xây dựng, hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại, dịch vụ phát triển mạnh…Cùng với đó, lượng rác thải sinh hoạt và phế thải ngày càng nhiều, cần được xử lý kịp thời. Trước tình hình đó, Hợp tác xã (HTX) Môi trường Đề Thám đã ra đời, trở thành mô hình tiêu biểu trong thu gom rác thải, góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường và tạo việc làm cho người lao động.
Góp phần làm xanh - sạch - đẹp TP
Toàn tỉnh Cao Bằng hiện có 10 HTX hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ vệ sinh môi trường, thu gom hàng chục nghìn tấn rác thải mỗi năm. Tuy nhiên, quy mô các HTX còn nhỏ, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế, kinh phí hỗ trợ dịch vụ công ích còn hạn chế. Năm 2006, HTX Môi trường Đề Thám được thành lập với mô hình xã hội hóa, hoạt động trong lĩnh vực thu gom rác thải, phun nước tưới rửa đường phố, góp phần tích cực trong công tác BVMT trên địa bàn TP. Hiện tại, HTX có 27 xã viên, trong đó có 20 xã viên đảm nhiệm việc thu gom rác ở 40 cơ quan, trường học,hơn 200 hộ kinh doanh cá thể, khoảng 9.500 nhân khẩu của 24 tổ dân phố thuộc phường Đề Thám và các khu vực lân cận.
Hàng ngày, các xã viên tiến hành thu gom rác hai lần vào buổi sáng (từ 5 - 6h) và buổi chiều (từ 17 - 20h), rồi đưa đến địa điểm tập kết và công ty vệ sinh môi trường sẽ đưa đi xử lý. Để đáp ứng yêu cầu hoạt động trên địa bàn rộng, HTX đã đầu tư 1 xe chuyên dụng vận chuyển rác, 1 xe tưới rửa đường và hơn 40 xe goòng.
Xã viên HTX Môi trường Đề Thám thu gom rác thải khu vực Chợ Km 5
Cùng với việc thu gom, vận chuyển rác thải, HTX còn phối hợp với cấp ủy, chính quyền, tổ dân phổ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân BVMT, bỏ rác vào thùng đúng quy định. Hàng tháng, quý, HTX tổ chức giao ban tại phường và tiếp thu ý kiến của tổ trưởng, người dân về công tác thu gom rác thải, từ đó, tìm hướng khắc phục, rút kinh nghiệm để nâng cao chất lượng hoạt động thu gom rác thải, đảm bảo vệ sinh. Nhờ đó, môi trường sống ở đây đã được cải thiện đáng kể, không còn tình trạng rác thải tồn đọng, người dân đã có ý thức thu gom rác đúng nơi quy định, góp phần làm cho đường phố ngày càng sạch đẹp.
Mô hình hay cần nhân rộng
Sau hơn 10 năm đi vào hoạt động, từ số vốn điều lệ ban đầu là 400 triệu đồng (do 7 xã viên cùng góp vốn), đến nay, vốn điều lệ của HTX đã tăng lên 1 tỷ 200 triệu đồng, doanh thu bình quân của HTX đạt 1 tỷ 900 triệu, đóng góp các khoản an sinh xã hội hơn 10 triệu đồng/năm…Nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh cho người lao động, HTX đã trang bị đầy đủ dụng cụ và bảo hộ lao động cho các xã viên như: quần áo, ủng, khẩu trang; thực hiện các chế độ về bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp, quyền lợi được hưởng khi ốm đau, thai sản... Trung bình, mỗi xã viên trong HTX có mức thu nhập từ 2,5 - 2,8 triệu đồng/người/tháng.
Để HTX hoạt động hiệu quả, Ban Quản trị HTX đã từng bước đổi mới, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, từ đó, tạo thêm nhiều việc làm, nâng cao thu nhập cho xã viên và người lao động. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, HTX đã gặp phải một số khó khăn. Chẳng hạn, mỗi tháng,để bảo đảm kinh phí chi trả cho các hoạt động, HTX thu phí thu gom rác của mỗi gia đình 3.000 đồng/người/tháng. Song, chỉ 70 - 80% người dân chấp hành nghiêm túc việc đóng phí... Để vấn đề vệ sinh môi trường tại các địa bàn nông thôn của TP. Cao Bằng được bảo đảm, cần ý thức, trách nhiệm, sự chung tay BVMT của cả cộng đồng, góp phần thúc đẩy hoạt động thu gom rác thải, vệ sinh môi trường của HTX Đề Thám đạt hiệu quả.
Với kết quả đạt được trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ,HTX Đề Thám đã được Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng, Liên minh HTX Việt Nam tặng Bằng khen vì đã có thành xuất sắc trong công tác BVMT giai đoạn 2011-2015; Liên minh HTX tỉnh tặng Giấy khen thành tích trong xây dựng phát triển HTX điển hình tiên tiến giai đoạn 2004 - 2006, 2010 - 2015, cùng nhiều Giấy khen của UBND TP, Liên đoàn Lao động TP và UBND phường Đề Thám...Thời gian tới, HTX mong muốn, sẽ có cơ hội tiếp cận những nguồn vốn vay với lãi suất ưu đãi để mở rộng sản xuất, kinh doanh. Đó là bước đệm cần thiết giúp HTX chủ động xây dựng phương ánđầu tư và mở rộng dịch vụ.
Thủy Lê
Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số 2/2018
