21/01/2022
Là đơn vị trực thuộc Tổng cục Môi trường, Bộ TN&MT, trong những năm qua, Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường đã triển khai thực hiện hiệu quả công tác thu nhận, lưu trữ, quản lý tập trung và khai thác nguồn dữ liệu môi trường, góp phần quan trọng trong công tác quản lý Nhà nước về BVMT gắn với phát triển bền vững.
Hình 1. Giao diện phần mềm quản lý tư liệu môi trường
Với những nỗ lực cố gắng của Lãnh đạo và toàn thể cán bộ Trung tâm, trong thời gian qua, công tác thu nhận, lưu trữ, quản lý và khai thác, cung cấp đạt được nhiều kết quả: Dữ liệu môi trường đã được chuẩn hóa, đồng thời, việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp cho việc tra cứu, tìm kiếm và cung cấp dữ liệu được nhanh chóng, hiệu quả… Hiện nay, các sản phẩm dự án, nhiệm vụ, đề tài trong và ngoài Tổng cục Môi trường thực hiện, sau khi nghiệm thu hoàn thành đã giao nộp về Trung tâm kiểm tra, lưu trữ, quản lý và khai thác, cung cấp sử dụng. Sau nhiều năm thực hiện, công tác thu nhận, lưu trữ, quản lý và khai thác, cung cấp dữ liệu môi trường đã đi vào quy trình; các sản phẩm nhiệm vụ, đề tài, dự án tại các đơn vị chủ trì thực hiện đã bàn giao lại cho Trung tâm. Các dữ liệu môi trường đã được chuẩn hóa, thống nhất, sắp xếp, chỉnh lý, cập nhật theo quy định. Cùng với đó, công tác bảo quản kho lưu trữ, quản lý đã đảm bảo các điều kiện tiêu chuẩn về lưu trữ điện tử, sẵn sàng kết nối chia sẻ, khai thác thông tin dữ liệu môi trường trong cơ quan Nhà nước. Đối với công tác thư viện môi trường, đã xây dựng được một phần mềm thư viện điện tử, đảm bảo kết nối toàn bộ sản phẩm dữ liệu môi trường trên phần mềm quản lý tư liệu môi trường, đáp ứng nhu cầu khai thác sử dụng thông tin môi trường ngày càng cao của người dùng. Quy mô của thư viện điện tử được xây dựng, nâng cấp, mở rộng cả về số lượng và chất lượng, áp dụng công nghệ trong hoạt động quản lý dữ liệu môi trường, làm thay đổi diện mạo Trang thông tin điện tử của Trung tâm ngày một hiện đại hơn.
Nhằm đáp ứng nhiệm vụ công tác thông tin dữ liệu về môi trường hoạt động hiệu quả, khoa học, Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường đã xây dựng được các quy định và khung cho công tác quản lý, lưu trữ tư liệu môi trường. Đến nay, có 2.883 sản phẩm từ các nhiệm vụ, đề tài, dự án đã hoàn thành trong và ngoài Bộ TN&MT được lưu trữ, quản lý phục vụ cung cấp, khai thác tại Trung tâm. Để dữ liệu môi trường được thuận tiện trong quá trình giao nộp và thu nhận sản phẩm, Trung tâm còn áp dụng phần mềm giao nộp và thu nhận trực tuyến (online) tích hợp trên phần mềm tích hợp cơ sở dữ liệu môi trường, giúp cho người dùng có thể tra cứu dữ liệu một cách dễ dàng. Các kết quả trên đã góp phần hình thành một mạng lưới thông tin và dữ liệu môi trường phong phú, đa dạng với nhiều hệ thống công cụ quản lý dữ liệu.
Tuy nhiên, việc thu thập dữ liệu môi trường hiện vẫn còn một số tồn tại như: Cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật còn hạn chế, hệ thống thông tin, hạ tầng kỹ thuật từ Trung ương đến địa phương chưa đồng đều, bị phân tán, cắt đoạn giữa các hệ thống với nhau; chưa có sự phối kết hợp tốt giữa các hệ thống thông tin; sự phát triển công tác thông tin dữ liệu môi trường còn có sự chênh lệch giữa các địa phương; tỷ lệ người dân sử dụng tài liệu, các dịch vụ và thư viện môi trường còn thấp. Bên cạnh đó, nguồn lực công tác thông tin dữ liệu môi trường còn hạn chế, công tác thu nhận và quản lý dữ liệu lại rất tỷ mỷ, phức tạp, nhưng đơn giá cho công tác kiểm tra, chỉnh lý, nhập dữ liệu lại thấp; cán bộ thông tin dữ liệu và thư viện môi trường còn thiếu và hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ, tin học…
Để tăng cường công tác dữ liệu môi trường, khắc phục những hạn chế, yếu kém, thời gian tới, Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường sẽ triển khai một số giải pháp như:
Thứ nhất, đầu tư nâng cao cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật phục vụ tốt cho công tác thu nhận, quản lý và khai thác, cung cấp;
Thứ hai, tiếp tục chuẩn hóa lại toàn bộ dữ liệu môi trường đã thu nhận để phục vụ cho tra cứu, khai thác online nhanh, thuận lợi, đảm bảo an toàn thông tin. Đồng thời, nâng cấp và mở rộng kho lưu trữ các sản phẩm giấy; nâng cao đơn giá cho công tác thu nhận, quản lý và khai thác, cung cấp.
Thứ ba, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ thông qua các lớp bồi dưỡng, tập huấn ngắn hạn hàng năm về công tác lưu trữ và cập nhật ứng dụng công nghệ thông tin chuyên ngành. Tiến tới, toàn bộ dữ liệu thu nhận được sẽ được cập nhật thường xuyên và liên tục thành cơ sở dữ liệu hệ thống thông tin môi trường quốc gia phục vụ tốt công tác quản lý Nhà nước về BVMT. Ngoài ra, khuyến khích các tổ chức, cá nhân giao nộp các sản phẩm nhiệm vụ, đề tài, dự án về môi trường cho hệ thống thông tin môi trường, xây dựng hệ thống dữ liệu môi trường phong phú, đa dạng xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương.
Hình 2. Giao diện phần mềm thư viện điện tử môi trường
Có thể nói, với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Tổng cục Môi trường, cùng sự nỗ lực, cố gắng của toàn thể cán bộ, đảng viên, người lao động của Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường, trong năm qua, Trung tâm đã từng bước nâng cao hiệu quả công tác thu nhận, lưu trữ và quản lý dữ liệu môi trường, sẵn sàng đáp ứng các nhu cầu cung cấp, chia sẻ và khai thác các dữ liệu môi trường, thư viện môi trường thuận tiện, mọi lúc, mọi nơi cho người dùng trên môi trường mạng internet, tại website của Trung tâm Thông tin và Dữ liệu Môi trường: https://tulieu.ceid.gov.vn/#/; DSpace:Trang chủ. Các cá nhân, tổ chức có nhu cầu có thể đến trực tiếp Trung tâm tại địa chỉ số 83 Nguyễn Chí Thanh, phường Láng Hạ, quận Đống Đa, TP. Hà Nội (Điện thoại: 024.38728921) để tìm kiếm, tra cứu, khai thác các thông tin, dữ liệu, thư viện ngành môi trường nhằm phục vụ các hoạt động quản lý Nhà nước về BVMT, cũng như phục vụ hoạt động nghiên cứu, học tập.
ThS. Hà Thị Minh Chúc
Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường
Tổng cục Môi trường
