02/03/2022
Thị xã Nghi Sơn (tỉnh Thanh Hóa) có diện tích 455,61 km², với quy mô dân số 307.304 người, mật độ dân số đạt 674 người/km2, được coi là trung tâm kinh tế ven biển trọng điểm của cả nước. Trước tình hình biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, ảnh hưởng tiêu cực lên mọi lĩnh vực của đời sống, làm suy kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên… nên những năm gần đây, địa phương đã đẩy mạnh phát triển công nghiệp xanh, đảm bảo mục tiêu tăng trưởng bền vững.
Hoàn thành mục tiêu kép gắn với BVMT
Ngày 22/4/2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 933/NQ-UBTVQH14 về việc thành lập thị xã Nghi Sơn và các xã, phường thuộc thị xã của tỉnh Thanh Hóa. Theo đó, thị xã Nghi Sơn được thành lập với 31 đơn vị hành chính trực thuộc với 16 phường và 15 xã ngoại thị. Sau hơn 1 năm “chuyển mình” từ huyện lên thị xã, dù trong bối cảnh đại dịch Covid-19, Nghi Sơn vẫn gặt hái được nhiều kết quả đáng khích lệ, là tiền đề để hướng tới mục tiêu xây dựng thị xã Nghi Sơn - Khu kinh tế (KKT) Nghi Sơn trở thành trung tâm kinh tế - đô thị của tỉnh Thanh Hóa và vùng kinh tế Bắc bộ.
Năm 2021, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19, thị xã Nghi Sơn vẫn thực hiện hiệu quả “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch, phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo công tác môi trường. Cùng với đó, địa phương đã tạo mọi điều kiện để các doanh nghiệp (DN) của Khu kinh tế Nghi Sơn duy trì sản xuất ổn định, triển khai nhiều biện pháp trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Các DN đã nâng cao tinh thần trách nhiệm trong phòng, chống dịch bệnh, thu gom rác đúng quy định. Tạo môi trường làm việc đảm bảo thông khí, thoáng mát, vệ sinh môi trường được giữ gìn. Đồng thời duy trì hoạt động tiêu độc, khử trùng khu vực sản xuất, khu vệ sinh, nhà ăn. Có phương án bố trí cho tất cả những người lao động ở tỉnh ngoài lưu trú, làm việc tại chỗ… Theo báo cáo của UBND thị xã Nghi Sơn, năm 2021 tốc độ tăng giá trị sản xuất trên địa bàn thị xã đạt 18,87%, có 25/29 chỉ tiêu chủ yếu được Hội đồng Nhân dân thị xã quyết nghị đã hoàn thành vượt kế hoạch; giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt 79.435 tỷ đồng, tăng 20,8% so với cùng kỳ; thu ngân sách ước đạt 1.963,3 tỷ đồng, tăng 76,4% dự toán tỉnh giao, tăng 9,7%. Một số sản phẩm công nghiệp tăng cao so với cùng kỳ: thép tăng 2,1 lần; dầu ăn thực vật tăng 2 lần; giầy da tăng 11/%; bao bì tăng 20%; bột cá tăng 36%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu du lịch, dịch vụ đạt 6.444 tỷ đồng, tăng 8,7% so với cùng kỳ.
Về công tác quản lý đất đai, TN&MT, thị xã đã hoàn thành Quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2030 và Kế hoạch sử dụng đất năm 2021 trình UBND tỉnh phê duyệt; tiếp nhận 3.389 hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; giải quyết 2.629 trường hợp, đạt 77,6%; tích cực, chủ động kiểm tra, xử lý các vi phạm về tài nguyên, khoáng sản; thẩm định kế hoạch BVMT đối với 10 dự án; tham gia Hội đồng Báo cáo đánh giá tác động môi trường, cải tạo phục hồi môi trường đối với 25 dự án.
Đối với công tác xử lý chất thải rắn (CTR), thời gian qua, công tác thu gom, xử lý CTR đã được UBND thị xã Nghi Sơn tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện qua các Kế hoạch số 42/KH-UBND ngày 25/2/2019 thực hiện phong trào “chống rác thải nhựa” trên địa bàn huyện (nay là thị xã); Kế hoạch Số 75/KH-UBND Nghi Sơn ngày 5/3/2021 về thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thị xã năm 2021; Kế hoạch số 190/KH-UBND Nghi Sơn, ngày 22/7/2021 về thu gom, lưu giữ, trung chuyển, vận chuyển chất thải nguy hại (CTNH) đối với các chủ nguồn thải có số lượng CTNH phát sinh dưới 600kg/năm trên địa bàn thị xã.
Hiện nay, trên địa bàn thị xã đã có nhà máy xử lý CTR tại xã Trường Lâm của Công ty CPMT Nghi Sơn. Trong đó xử lý CTR sinh hoạt bằng công nghệ đốt với công suất 120 tấn/ngày, với 3 đơn vị chịu trách nhiệm thu gom, vận chuyển. Tỷ lệ CTR sinh hoạt được thu gom, xử lý ngày càng tăng, cụ thể: Năm 2018, tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt đạt 65% (19/34 xã, thị trấn nay là 31 xã, phường); năm 2021 tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt đạt 93% (31/31 xã, phường).
CTNH phát sinh trên địa bàn thị xã chủ yếu từ các hoạt động công nghiệp, sản xuất kinh doanh, dịch vụ, lượng rác thải này được chủ các đơn vị hợp đồng với các đơn vị có chức năng để xử lý.
Ngoài ra, UBND thị xã còn xây dựng kế hoạch kiểm tra hàng năm, thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra việc thực hiện Luật BVMT đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh. Qua kiểm tra, giám sát, UBND thị xã đã phát hiện và xử lý vi phạm hành chính về môi trường. Cụ thể: Năm 2018 xử lý 9 trường hợp với số tiền 87,5 triệu đồng; Năm 2020 xử lý 18 trường hợp với số tiền là 48,5 triệu đồng; Năm 2021 xử lý 19 trường hợp với số tiền 47,5 triệu đồng.
Để phòng ngừa ô nhiễm môi trường, địa phương đã đầu tư, lắp đặt các trạm quan trắc môi trường tự động tại một số điểm nóng và nhạy cảm về môi trường. Cụ thể, ngày 7/7/2020, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 2633/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng hệ thống các trạm quan trắc môi trường tự động, cố định tại KKT Nghi Sơn và một số khu vực trọng điểm của tỉnh. Hiện đã lắp đặt 1 trạm môi trường không khí xung quanh tại khuôn viên trụ sở Ban quản lý Khu kinh tế (BQL KKT) Nghi Sơn ; 1 trạm quan trắc môi trường nước biển ven bờ tại cảng nước sâu Nghi Sơn, với thông số quan trắc nhiệt độ, PH, độ đục, độ dẫn nhiệt, DO, TSS, COD, NH4, NO3.
Nỗ lực hướng tới “Thành phố công nghiệp xanh”
Tại Nghị quyết số 107/NQ-HĐND của HĐND tỉnh Thanh Hóa ngày 11/7/2018 về thông qua đồ án điều chỉnh, mở rộng quy hoạch chung xây dựng KKT Nghi Sơn đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050, đã đề ra mục tiêu xây dựng KKT Nghi Sơn trở thành “Thành phố công nghiệp xanh”. Tại Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025 cũng đã xác định phương hướng phát triển kinh tế nhanh và bền vững, thị xã Nghi Sơn trở thành một cực tăng trưởng mới. Trong đó, KKT Nghi Sơn là trung tâm động lực phía Nam. Chương trình phát triển KKT Nghi Sơn tiếp tục được lựa chọn là một trong 6 chương trình trọng tâm giai đoạn 2021 - 2025, theo đó xác định rõ: Xây dựng và phát triển KKT Nghi Sơn trở thành một trong những trung tâm công nghiệp - đô thị - dịch vụ ven biển trọng điểm của cả nước.
Thực hiện những mục tiêu nêu trên, KKT Nghi Sơn với vai trò là đô thị công nghiệp hạt nhân của tỉnh đã và đang khẳng định là một trong những KKT ven biển hấp dẫn nhất đối với các nhà đầu tư. Đến nay, KKT Nghi Sơn có 234 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đăng ký đầu tư là 131.802 tỷ đồng; 19 dự án đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký đầu tư là 12,7 tỷ USD; trong đó có nhiều dự án trọng điểm, quy mô lớn như: Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn, tổng vốn đầu tư hơn 9 tỷ USD; Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn 1, 2; Nhà máy xi măng Nghi Sơn; Liên hợp luyện cán thép...
Đặc biệt, từ khi KKT Nghi Sơn hình thành, nằm trong tốp DN có nhiều dự án đầu tư quy mô lớn, Công ty CP Tập đoàn VAS Nghi Sơn (tiền thân là Công ty CP Gang thép Nghi Sơn) đã triển khai đầu tư Cảng tổng hợp quốc tế Nghi Sơn; Nhà máy luyện cán thép Nghi Sơn số 1... với tổng vốn đầu tư lên tới 25.000 tỷ đồng. Hiện Cảng quốc tế Nghi Sơn có 5 cầu cảng trên tổng chiều dài 1.247m, có khả năng tiếp nhận tàu chở hàng tổng hợp, gồm hàng rời, bách hoá, chất lỏng thông thường có tải trọng đến 70.000 DWT và tàu container có sức chở đến 3.500 TEU... Nhà máy luyện cán thép Nghi Sơn số 1 có công suất 1,65 triệu tấn phôi thép/năm đã đi vào hoạt động ổn định từ năm 2019, hình thành nên thương hiệu thép Nghi Sơn, cung cấp cho thị trường trong nước và quốc tế. Thực hiện các tiêu chí xanh trong sản xuất, Nhà máy đã áp dụng công nghệ xử lý nước thải, khí thải thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng, thực hiện quy trình tuần hoàn về nước thải. Tiếp nối thành công, vừa qua VAS Nghi Sơn đã quyết định tiếp tục khởi công dự án Nhà máy luyện cán thép Nghi Sơn số 2, với công suất 3 triệu tấn/năm, tổng mức đầu tư gần 8.000 tỷ đồng để đưa vào hoạt động đồng bộ Khu liên hợp Gang thép Nghi Sơn theo mục tiêu đã đề ra.
Trong quá trình thực hiện dự án, Công ty CP Tập đoàn VAS Nghi Sơn đã nghiêm túc chấp hành các quy định pháp luật về BVMT, thực hiện theo đúng Báo cáo đánh giá tác động môi trường do Bộ TN&MT phê duyệt. Hiện tại, Nhà máy Luyện cán thép Nghi Sơn số 1 đang hoạt động với hệ thống xử lý nước thải tập trung có công suất 2000 m3/ngày.đêm, hệ thống xử lý khí thải theo công nghệ túi lọc với công suất thiết kế 1,400,000 m3/h. Lắp đặt hệ thống nước làm mát tuần hoàn, sử dụng công nghệ của DANIELI – Ý, không phát sinh nước thải ra môi trường. Tất cả các hệ thống môi trường đều đã được lắp đặt hệ thống giám sát môi trường quan trắc tự động, liên tục. Các dữ liệu liên quan đến môi trường được đấu nối và truyền trực tiếp tới Sở TN&MT tỉnh Thanh Hóa theo dõi 24/24 h…
Xác định công tác BVMT là nhiệm vụ quan trọng, trong năm qua BQL KKT Nghi Sơn đã tăng cường quản lý, giám sát DN thực hiện các quy định pháp luật về môi trường, nhất là Luật BVMT năm 2020. BQL đã định kỳ tổ chức các hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BVMT; ban hành văn bản hướng dẫn, nhắc nhở, xử lý kịp thời các vi phạm về môi trường; hỗ trợ, ưu đãi các DN thực hiện tốt công tác BVMT…
Trong thời gian tới, để tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu xanh, BQL KKT Nghi Sơn sẽ tập trung thực hiện những nhiệm vụ trong chương trình phát triển KKT và các KCN tỉnh giai đoạn 2021 - 2025. Cụ thể là hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong KKT để thu hút đầu tư. Trước mắt sẽ triển khai một số dự án trọng điểm như: Nạo vét luồng vào cảng Nghi Sơn, đầu tư các tuyến giao thông trục chính và chỉnh trang, cải tạo hệ thống cây xanh dọc các tuyến đường đảm bảo xanh - sạch - đẹp…; phối hợp chặt chẽ với thị xã Nghi Sơn và huyện Nông Cống, huyện Như Thanh tập trung tháo gỡ vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, di dân tái định cư để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư; hỗ trợ các dự án lớn hoàn thành xây dựng và đi vào hoạt động bảo đảm tiến độ, như: Nhà máy nhiệt điện BOT Nghi Sơn 2, Nhà máy luyện cán thép giai đoạn 2, Tổ hợp nhà máy xi măng Đại Dương…; triển khai lập và trình phê duyệt các Đồ án quy hoạch phân khu chức năng theo điều chỉnh, mở rộng quy hoạch chung xây dựng KKT Nghi Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Như vậy, với việc phát huy tiềm năng, lợi thế và những chính sách ưu đãi, KKT Nghi Sơn đã và đang khẳng định vai trò động lực, tác động tích cực đến sự phát triển của tỉnh, của vùng và cả nước; góp phần huy động nguồn lực của các thành phần kinh tế, nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Tài liệu tham khảo:
1. Chương trình phát triển KKT và các KCN tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021 - 2025;
2. Nghị quyết số 107/NQ-HĐND của HĐND tỉnh Thanh Hóa ngày 11/7/2018 về thông qua đồ án điều chỉnh, mở rộng quy hoạch chung xây dựng KKT Nghi Sơn đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050;
3. Báo cáo của UNND thị xã Nghi Sơn về tình hình KT-XH và BVMT năm 2021;
4. Báo cáo của BQL KKT Nghi Sơn về tình hình thực hiện các dự án đầu tư.
Châu Loan
(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường số 2/2022)
