11/11/2021
Tại cuộc họp góp ý Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT năm 2020 được tổ chức vào ngày 18/10/2021 do Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà chủ trì, Bộ Công Thương đã giao Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (ATMT) tham dự và trực tiếp đóng góp nhiều ý kiến liên quan đến lĩnh vực BVMT ngành Công Thương.
Cần có cơ quan tham mưu quản lý nhà nước về BVMT theo ngành, lĩnh vực
Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà nhấn mạnh, Luật BVMT năm 2020 đã thể chể hóa nhiều chủ chương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước, có nhiều chế định mới, bảo đảm “không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế bằng mọi giá”; cắt giảm và cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh... Việc khẩn trương xây dựng và hoàn thiện Dự thảo Nghị định để trình Chính phủ ban hành là nhiệm vụ ưu tiên, cấp bách để nhanh chóng đưa các quy định của Luật đi vào cuộc sống.
Tại cuộc họp, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận nhiều nội dung quan trọng trong Dự thảo Nghị định để cùng thống nhất những vấn đề chung và hướng tới mục tiêu BVMT bền vững tại Việt Nam trong thời gian tới. Sau khi nghe báo cáo của Tổ Biên tập Dự thảo Nghị định và các ý kiến đóng góp của đại diện Bộ, ngành, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã có những chỉ đạo, định hướng đối với từng vấn đề, trong đó có nhiều vấn đề liên quan đến góp ý của Bộ Công Thương.
Về quy định cơ quan chuyên môn BVMT tại các Bộ, Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định, việc thành lập một số tổ chức trực thuộc các Bộ, cơ quan ngang bộ thực hiện chức năng tham mưu quản lý nhà nước về BVMT theo ngành, lĩnh vực là rất cần thiết. Bộ trưởng cho rằng, Bộ TN&MT không thể thực hiện đơn lẻ do thiếu năng lực, tổ chức, trang thiết bị, cơ sở vật chất… trong khi BVMT cần có sự tham gia của mọi cá nhân, tổ chức và các Bộ, ngành cùng thực hiện. Nếu mỗi doanh nghiệp, khu kinh tế, khu công nghiệp có một tổ chức, một đơn vị đảm nhiệm về công tác BVMT thì mỗi Bộ, ngành cũng cần có những đơn vị, tổ chức quản lý nhà nước để giúp Bộ trưởng trong việc tổ chức thực hiện, chấp hành pháp luật về BVMT trong ngành, lĩnh vực quản lý.
Bộ trưởng Bộ TN&MN Trần Hồng Hà phát biểu tại cuộc họp (Ảnh: Monre.gov.vn )
Đồng ý với báo cáo của Tổ Biên tập về việc các cơ quan được giao xây dựng văn bản quy phạm pháp luật không lồng ghép các quy định về tổ chức bộ máy, biên chế, do đó, Bộ trưởng thống nhất đề xuất của Tổ Biên tập về việc báo cáo Chính phủ xem xét, giao Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với Bộ TN&MT và các Bộ, ngành có liên quan nghiên cứu xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 81/2007/NĐ-CP ngày 23/5/2007 của Chính phủ về quy định tổ chức, bộ phận chuyên môn BVMT tại cơ quan nhà nước và doanh nghiệp nhà nước (đã bị bãi bỏ bởi Nghị định số 05/2020/NĐ-CP ngày 3/1/2020 của Chính phủ bãi bỏ một số văn bản quy phạm pháp luật do Chính phủ ban hành và chưa có Nghị định thay thế).
Về đề nghị Dự thảo Nghị định cần có quy định cho các bộ được kiểm tra việc chấp hành pháp luật BVMT trong ngành, lĩnh vực quản lý để các Bộ có thông tin trong việc thực hiện các nhiệm vụ khác được Luật, Nghị định giao của đại diện các Bộ Xây dựng, Công Thương, NN&PTNT… Bộ trưởng Trần Hồng Hà chia sẻ, việc kiểm tra chấp hành pháp luật BVMT trong ngành, lĩnh vực phụ trách để các Bộ, ngành có căn cứ pháp lý thực hiện nhiệm vụ được pháp luật quy định, Luật và Nghị định giao trách nhiệm cho các Bộ, ngành thì cũng phải mở ra điều kiện để thực thi trách nhiệm, quyền hạn cho các Bộ, ngành. Điều kiện để thực thi, ngoài tổ chức bộ máy như đã nêu ở trên còn phải có các công cụ quản lý nhà nước, trong đó có hoạt động kiểm tra, giám sát làm cơ sở thu thập thông tin, báo cáo Thủ tướng về công tác BVMT của ngành, lĩnh vực mình trực tiếp phụ trách. Bộ trưởng nhấn mạnh, Luật, Nghị định có giao trách nhiệm mà không giao quyền hạn thì không thực hiện được, có trách nhiệm mà không có điều kiện để thực thi thì cũng không thực hiện được trách nhiệm. Do đó, Bộ trưởng đồng ý Nghị định cần quy định thẩm quyền của các Bộ trong việc tổ chức kiểm tra việc thực hiện văn bản pháp luật được giao chủ trì xây dựng, ban hành theo quy định tại Luật BVMT và Dự thảo Nghị định trong hoạt động kiểm tra thuộc ngành, lĩnh vực quản lý.
Liên quan đến quy định thẩm quyền cấp Nhãn sinh thái cho các Bộ theo ngành, lĩnh vực quản lý, đại diện Bộ TN&MT cho biết, các Bộ có liên quan sẽ am hiểu về sản phẩm của mình nhiều hơn Bộ TN&MT, ví dụ, Bộ NN&PTNT sẽ hiểu rõ các sản phẩm về nông nghiệp; Bộ Công Thương là những sản phẩm công nghiệp như điều hòa, máy giặt, ô tô; Bộ Xây dựng thì về các công trình như nhà cửa, đường sá… Do vậy, cần phải có sự tham gia của các Bộ, ngành đó trong việc xây dựng, đề xướng các sản phẩm kèm theo các tiêu chuẩn, tiêu chí để xác định đủ điều kiện dán Nhãn sinh thái Việt Nam. Mặt khác, Bộ TN&MT không đủ điều kiện để quyết định mà chỉ là tổ chức giúp cho Chính phủ đánh giá, dán Nhãn sinh thái, vì vậy, Tổ Biên tập cần làm rõ hơn, làm sao để các Bộ, các ngành tham gia đề xuất sản phẩm, xây dựng tiêu chí đánh giá, xác định một sản phẩm đủ điều kiện dán Nhãn sinh thái Việt Nam; Quy định phải gắn với trách nhiệm của các Bộ để các Bộ có thể cùng xây dựng, đề xuất từ tiêu chí, tham gia vào thẩm định, đánh giá, làm cơ sở để các doanh nghiệp có sản phẩm dán nhãn được hưởng ưu đãi nhất định.
Xác định phạm vi phòng ngừa sự cố môi trường và làm rõ vai trò của các cơ quan quản lý
Liên quan đến công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố về môi trường, tại cuộc họp, đại diện Bộ Công Thương cho rằng, cách phân cấp và triển khai sự cố môi trường như Dự thảo Nghị định có thể sẽ xảy ra tình trạng sự cố nào cũng là sự cố môi trường khi nó chưa gây ra ô nhiễm hoặc suy thoái môi trường; nội dung hướng dẫn về kế hoạch ứng phó với sự cố môi trường chưa phân biệt đâu là phòng ngừa cho sự cố chuyên ngành, đâu là phòng ngừa cho sự cố môi trường; đề nghị rà soát lại một số nội dung để giao trách nhiệm cho Bộ Công Thương đảm bảo phù hợp…
Đồng tình với quan điểm này, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, về phòng ngừa, Bộ TN&MT chỉ có chuyên môn phòng ngừa đối với sự cố môi trường do chất thải gây ra (như Formosa). Còn phòng ngừa đối với sự cố môi trường do rò rỉ hóa chất của các cơ sở sản xuất, rò rỉ hóa chất độc hại của tàu thuyền trên biển; các sự cố trong quân sự, khai thác mỏ phải do Luật chuyên ngành điều chỉnh (Phòng ngừa sự cố hóa chất có Luật hóa chất điều chỉnh). Về ứng phó, khi sự cố môi trường đã xảy ra đến một cấp độ được công bố thì Bộ TN&MT mới được vào cuộc, khi đánh giá hậu quả của sự cố gây ra và yêu cầu xử lý sự cố môi trường thì Bộ TN&MT mới xuất hiện vai trò. Do đó, phạm vi phòng ngừa sự cố môi trường do Bộ TN&MT chịu trách nhiệm chỉ là phạm vi phòng ngừa sự cố môi trường do chất thải gây ra, chứ không phải là các hoạt động khác. Nhưng mọi sự cố đều có thể gây tác hại đến môi trường nên khâu đánh giá mức độ ảnh hưởng, tác động đến môi trường và giải pháp xử lý khắc phục ô nhiễm, lúc đó mới cần đến vai trò, trách nhiệm của cơ quan môi trường các cấp từ Trung ương đến địa phương. Đồng thời, cần tiếp tục nghiên cứu, quy định rõ cụ thể về chỉ tiêu, mức độ ô nhiễm môi trường nghiêm trọng để xác định phạm vi, cấp độ của sự cố môi trường làm căn cứ xác định cơ quan chủ trì ứng phó, cơ quan phối hợp ứng phó khi sự cố môi trường xảy ra.
Toàn cảnh cuộc họp
Tham dự cuộc họp với vai trò là cơ quan đầu mối của Bộ Công Thương trong lĩnh vực BVMT, Cục ATMT ghi nhận, Tổ Biên tập đã cơ bản tiếp thu, chỉnh sửa, bổ sung Dự thảo Nghị định theo ý kiến góp ý của Bộ Công Thương, các bộ, ngành, đơn vị liên quan cũng như ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ TN&MT. Trong đó, Cục ATMT thống nhất với đề xuất của Tổ Biên tập về việc báo cáo Chính phủ xem xét, giao Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với Bộ TN&MT và các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 81/2007/NĐ-CP và quy định giao các Bộ, ngành “tổ chức kiểm tra việc thực hiện văn bản pháp luật được giao chủ trì xây dựng, ban hành theo quy định tại Luật BVMT và Dự thảo Nghị định trong hoạt động kiểm tra thuộc ngành, lĩnh vực quản lý”.
Đối với các quy định về phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường và dán Nhãn sinh thái, Cục ATMT kiến nghị cần phải tiếp tục hoàn thiện vì các ý kiến giải trình của Tổ Biên tập chưa thỏa đáng, nội dung chỉnh sửa, bổ sung chưa đúng với tinh thần chỉ đạo của Bộ trưởng Trần Hồng Hà và góp ý của các Bộ, ngành (trong đó có Bộ Công Thương). Cụ thể:
Về cấp Nhãn sinh thái Việt Nam: Dự thảo Nghị định được chỉnh sửa, bổ sung theo hướng “Bộ TN&MT quy định tiêu chí và chứng nhận Nhãn sinh thái Việt Nam cho sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường” (Khoản 1, Điều 148, Dự thảo Nghị định) và “Khuyến khích các Bộ, cơ quan ngang Bộ lồng ghép các tiêu chí môi trường phù hợp với tiêu chí Nhãn sinh thái Việt Nam trong hoạt động chứng nhận sản phẩm, dịch vụ theo quy định pháp luật có liên quan” (Khoản 5, Điều 148, Dự thảo Nghị định), như vậy, các Bộ, ngành không phải tham gia đề xuất danh mục sản phẩm và tiêu chí đánh giá sản phẩm như ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Trần Hồng Hà.
Về phòng ngừa, ứng phó sự cố về môi trường: Theo Khoản 6, Điều 121, Luật BVMT quy định “Việc phòng ngừa sự cố môi trường do rò rỉ, tràn đổ, phát tán chất thải được thực hiện theo quy định của Luật này. Việc phòng ngừa sự cố môi trường do hóa chất, phóng xạ, dầu tràn, dịch bệnh và do nguyên nhân khác được thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan”. Tuy nhiên, Dự thảo Nghị định vẫn quy định chung chung, chồng lấn về công trình, thiết bị phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất, sự cố tràn dầu, sự cố rò rỉ hóa chất độc trên biển (đã được điều chỉnh bởi các luật chuyên ngành khác). Dự thảo Nghị định cũng chưa quy định phân biệt rõ giữa “phòng ngừa” (khi sự cố chưa xảy ra) và “ứng phó” (khi sự cố đã xảy ra) đối với sự cố môi trường, do đó, Dự thảo Nghị định vẫn giao cho Bộ Công Thương hướng dẫn kỹ thuật phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường do rò rỉ, phát tán hóa chất độc trong lĩnh vực công nghiệp (điểm a, khoản 3, Điều 114 Dự thảo). Theo Luật Hóa chất, trách nhiệm của Bộ Công Thương giới hạn ở phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất, khi sự cố hóa chất đã trở thành sự cố môi trường, việc ứng phó sự cố môi trường phải do Bộ TN&MT đảm nhận.
|
Bộ Công Thương đã gửi văn bản góp ý Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT năm 2020. Theo đó, nội dung góp ý tập trung 6 nhóm vấn đề quan trọng liên quan đến công tác BVMT ngành Công Thương: Về chức năng, nhiệm vụ của Bộ Công Thương; tái chế, cơ chế ưu đãi sản phẩm thân thiện môi trường và kinh tế tuần hoàn phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường; thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường; hồ sơ cấp phép môi trường, đánh giá tác động môi trường, đánh giá môi trường chiến lược; những vấn đề khác... |
Thu Hằng
