06/03/2017
Sự cố tràn dầu có tính chất xuyên biên giới, vì vậy, hợp tác quốc tế trong ứng phó sự cố rất quan trọng, nhằm nâng cao năng lực ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố tràn dầu.
Năm 2006, Việt Nam, Thái Lan và Campuchia đã ký kết trong Tuyên bố chung và Chương trình khung về hợp tác sẵn sàng ứng phó sự cố tràn dầu vùng vịnh Thái Lan, nhằm BVMT, bảo vệ chủ quyền của Việt Nam.
Ngày 14/8/2009, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1278/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch thực hiện Tuyên bố chung và Chương trình khung giữa Việt Nam, Campuchia, Thái Lan về hợp tác sẵn sàng ứng phó sự cố tràn dầu vùng vịnh Thái Lan.
Đoàn Việt Nam tham gia Hội nghị thường niên các cơ quan đầu mối quốc gia tại Vũng Tàu năm 2014 |
Một số kết quả đạt được
Hoàn thiện khung pháp lý về giám sát, đánh giá rủi ro, ứng phó, khắc phục và giải quyết hậu quả sự cố tràn dầu trên biển: Hiện nay, Việt Nam đã rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về giám sát, đánh giá rủi ro, ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố tràn dầu trên biển. Đồng thời, nghiên cứu xây dựng các quy trình lập kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu trên biển các cấp (quốc gia, khu vực, địa phương và cơ sở có khả năng xảy ra sự cố tràn dầu); Danh mục các chất phân tán được phép sử dụng và quy trình sử dụng chất phân tán trên biển Việt Nam; Quy trình khắc phục sự cố môi trường do dầu tràn trên biển; Quy trình lập hồ sơ, đòi bồi hoàn chi phí ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu và thiệt hại do tràn dầu gây ra.
Xây dựng, kiện toàn, nâng cao năng lực hệ thống giám sát, ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu: Kiện toàn hệ thống chỉ đạo, điều hành và bảo đảm thông tin liên lạc cho hoạt động phối hợp ứng phó sự cố tràn dầu trên biển; Xây dựng hoàn chỉnh 3 căn cứ ứng phó sự cố tràn dầu tại Bà Rịa - Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh và Cà Mau; Kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu khu vực biển phía Nam và Tây Nam bộ; Hệ thống hỗ trợ ra quyết định ứng phó sự cố tràn dầu trên biển vùng vịnh Thái Lan...
Đào tạo, tập huấn, huấn luyện, diễn tập và tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng: Ủy ban Quốc gia tìm kiếm cứu nạn và Trung tâm Ứng phó sự cố tràn dầu miền Nam thuộc Tập đoàn Dầu khí đã tổ chức huấn luyện về phối hợp trong ứng phó sự cố tràn dầu trên biển theo quy định của Chương trình khung và Tuyên bố chung. Đặc biệt, Ủy ban Quốc gia tìm kiếm cứu nạn, Bộ TN&MT tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao nhận thức của các cán bộ địa phương về hoạt động ứng phó sự cố tràn dầu; Tổng cục Biển và Hải đảo đã thực hiện Dự án “Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng về BVMT, ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu trên biển” trên tất cả 28 tỉnh, TP ven biển.
Nghiên cứu phát triển dịch vụ ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu: Tổng cục Biển và Hải đảo triển khai Dự án “Nghiên cứu, đề xuất giải pháp phát triển dịch vụ ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu trên biển” (giai đoạn I). Dự án đã đề xuất một số giải pháp chung trong phát triển dịch vụ ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu. Hiện Tổng cục đang trình phê duyệt và sẽ thực hiện giai đoạn II của Dự án.
Hợp tác quốc tế về ngăn ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu: Việt Nam đã tổ chức Hội nghị thường niên các cơ quan đầu mối quốc gia của Việt Nam, Thái Lan và Campuchia tại TP. Hồ Chí Minh (năm 2011), Vũng Tàu (năm 2014) và Đà Nẵng (năm 2015).
Việt Nam đã thực hiện đầy đủ và hiệu quả trong phối hợp, hợp tác quốc tế với Thái Lan và Campuchia về ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu trên biển đã được quy định tại Tuyên bố chung và Chương trình khung. Đây là những kết quả bước đầu quan trọng, tạo cơ sở cho việc hợp tác hiệu quả giữa các nước trong thời gian tới.
Đề xuất định hướng hợp tác ứng phó sự cố tràn dầu vùng vịnh Thái Lan
Trong thời gian tới, các nước sẽ hợp tác xây dựng và cập nhật hệ thống chia sẻ thông tin dữ liệu về ngăn ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu vùng vịnh Thái Lan; hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong ứng phó sự cố tràn dầu; xây dựng các hướng dẫn kỹ thuật như lập bản đồ nhạy cảm, lập hồ sơ, đòi bồi hoàn chi phí ứng phó, khắc phục sự cố và thiệt hại do dầu tràn gây ra; Tổ chức tập huấn, huấn luyện, diễn tập trong ứng phó sự cố tràn dầu vùng vịnh Thái Lan theo quy định.
Sự cố tràn dầu xảy ra vào năm 2013 tại vịnh Thái Lan |
Xây dựng hệ thống cảnh báo sớm về tràn dầu cho khu vực dựa trên dữ liệu vệ tinh, cơ chế hợp tác, quy chế phối hợp, bản thỏa thuận giữa các cơ quan, đơn vị của 3 nước trong ứng phó sự cố tràn dầu; Tổ chức, tham dự có hiệu quả các hội nghị thường niên các cơ quan đầu mối quốc gia và hội thảo chuyên ngành trong ứng phó sự cố tràn dầu. Cùng với đó, thực hiện các dự án nghiên cứu, phát triển về ứng phó sự cố tràn dầu, đặc biệt là đối với các đối tác ngoài khu vực; Hỗ trợ ứng phó sự cố tràn dầu, đặc biệt là trong trường hợp sự cố tràn dầu vượt quá khả năng ứng phó của quốc gia; Mở rộng hợp tác sang lĩnh vực ứng phó sự cố hóa chất độc hại trên biển.
TS. Đào Văn Hiền, ThS. Nguyễn Thị Minh Hải
Cục Kiểm soát Tài nguyên và BVMT biển, hải đảo
Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường số 2/2017