17/04/2018
Sau gần 10 năm hiện thực hóa Nghị quyết số 26-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn ngày 5/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X), Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2010 - 2015 cơ bản hoàn thành mục tiêu đề ra.
Năm 2011, Hà Tĩnh bắt xây dựng NTM. Thời điểm này số tiêu chí bình quân đạt 3,5 tiêu chí/xã; không có xã nào trên 10 tiêu chí. Tuy nhiên, sau 7 năm đầu tư nguồn lực, huy động sức dân và lồng ghép các chương trình, dự án, đến cuối năm 2017, tỉnh có 115 xã đạt chuẩn NTM (chiếm trên 50% số xã); bình quân đạt 15,1 tiêu chí/xã; không còn xã dưới 10 tiêu chí.
Ông Đặng Quốc Khánh, Chủ tịch UBND tỉnh chia sẻ, xuất phát từ thực tiễn Hà Tĩnh là vùng quê “chảo lửa, túi mưa”, thường xuyên chịu tác động của biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan, những năm đầu thực hiện Chương trình NTM, tỉnh chủ yếu tập trung vào các tiêu chí “cứng” như điện, đường, trường, trạm... nên các xã sau khi đạt chuẩn có biểu hiện “rơi chuẩn”, thiếu tính bền vững.
Để khắc phục, Hà Tĩnh mạnh dạn thí điểm xây dựng 5 KDC NTM kiểu mẫu và 240 vườn mẫu, đại diện cho 3 vùng sinh thái. Kết quả thu được bước đầu thực sự rõ nét và thuyết phục, nên UBND tỉnh xây dựng, ban hành thêm Bộ Tiêu chí 20 - tiêu chí sáng tạo của riêng Hà Tĩnh.
Với các địa phương khác, tuy không ban hành hẳn thành Bộ tiêu chí, nhưng trong giai đoạn 2011 - 2016, một số tỉnh như Quảng Ninh cũng đã triển khai xây dựng vườn mẫu; Quảng Nam (mô hình Dòng họ văn hóa); Đồng Nai (mô hình khu dân cư sáng, xanh, sạch, đẹp); Thái Nguyên (xóm văn hoá nông thôn kiểu mẫu); Hải Dương (xây dựng NTM kiểu mẫu vì mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội).
Điểm chung của các mô hình là cảnh quan tươi đẹp, môi trường sạch sẽ, giàu bản sắc văn hóa đặc trưng, duy trì được các mô hình sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp an toàn, gắn kết với thị trường và đặc biệt là người dân hài lòng về cuộc sống mới.
Ông Lê Trọng Quảng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu cho rằng: “Cách làm của Hà Tĩnh hiện nay rất phù hợp, mang tính bền vững. Vì vậy, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM Trung ương cần đưa nội dung khu dân cư (KDC) NTM kiểu mẫu, vườn mẫu vào Bộ tiêu chí xây dựng NTM quốc gia”. Tuy nhiên, phải có một khung cụ thể về mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, chính sách. Để từ cái chung này, các tỉnh, TP khác vận dụng vào thực tiễn của địa phương mình, tổ chức thực hiện. Đề xuất này nhận được sự đồng tình của các Bộ, ngành, địa phương.
Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường, KDC NTM kiểu mẫu, vườn mẫu là sáng tạo rất đặc biệt của Hà Tĩnh, có ý nghĩa, tính lan tỏa lớn. Ngoài tập trung chỉ đạo thực hiện 19 tiêu chí, Hà Tĩnh đi sâu làm KDC mẫu, vườn mẫu. Đây là mô hình quy mô cấp độ cơ sở quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế vườn hộ, củng cố tính làng xóm, tạo hệ sinh thái đầy đủ ô dinh dưỡng. Các tỉnh, thành khác trên cả nước nên căn cứ tình hình cụ thể của địa phương để triển khai thực hiện mô hình.
Về kế hoạch thực hiện, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, từ nay đến năm 2020, cả nước phấn đấu có khoảng 50% số xã đạt chuẩn/tổng số gần 9.000 xã làm NTM. Trong đó tập trung vào 3 nhóm chỉ tiêu căn bản, bao gồm: Tổ chức lại sản xuất để nâng cao đời sống thông qua tái cơ cấu ngành nông nghiệp; Củng cố môi trường sống, môi trường sản xuất và đảm bảo văn hóa, an ninh nông thôn tại các xã đạt chuẩn.
Hồng Điển
