21/12/2021
Trong 2 ngày 18 - 19/12/2021, tại Hà Nội, Liên minh Không rác Việt Nam (VZWA) phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Xanh (GreenHub), với sự tài trợ của Pacific Environment (PE) và Hệ thống Giáo dục Genesis Schools tổ chức Hội nghị Thường niên Liên minh Không rác Việt Nam 2021 - Lễ hội Trường học không rác. Hội nghị được tổ chức nhằm tổng kết các mô hình giảm thiểu rác thải do VZWA thực hiện năm 2021; xây dựng Chiến lược mở rộng mạng lưới không rác thải ở Việt Nam giai đoạn 2022 - 2025 và Triển lãm Mô hình trường học không rác nhằm lan tỏa lối sống tích cực không rác thải, nâng cao nhận thức của cộng đồng về sống xanh, hướng tới mục tiêu bền vững, BVMT. Tham dự Hội nghị có đại diện Sở TN&MT Phú Yên; Trung Tâm truyền thông TN&MT (Bộ TN&MT), Trung tâm Bảo tồn sinh vật biển và phát triển cộng đồng (MCD) và các cơ quan, tổ chức, trường học, doanh nghiệp có liên quan…
Bà Trần Thị Hoa, Giám đốc GreenHub phát biểu khai mạc Hội nghị
Đứng trước thực trạng ô nhiễm do rác thải đang diễn ra ở nhiều nơi, trải trên nhiều phạm vi lớn nhỏ khác nhau, tiếp cận không rác thải (Zero waste) phát triển với mục tiêu là không để rác thải đến bãi chôn lấp, lò đốt hoặc đại dương bằng nguyên tắc tập trung vào việc ngăn ngừa lãng phí, khuyến khích thiết kế lại vòng đời tài nguyên để tất cả các sản phẩm được tái sử dụng đang ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam và trên thế giới.
Các đây bốn năm, VZWA được thành lập, với mục tiêu vì một Việt Nam bền vững, bằng những hành động cụ thể như: Giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế, thiết kế lại… lan tỏa lối sống tích cực về không rác thải, giúp cải thiện nhận thức của người trẻ vì môi trường tương lai. để đánh dấu chặng đường đã qua, để chia sẻ thông tin, thành tựu, bài học và thảo luận chiến lược hoạt động của Liên minh cũng như phát triển Liên minh Trường học Không rác và hơn thế nữa (Zhub).
Phát biểu khai mạc Hội nghị , bà Trần Thị Hoa - Giám đốc GreenHub, đồng thời là thành viên Đồng sáng lập VZWA cho biết: Bốn năm trước khi cuộc họp đầu tiên của Liên minh VZWA diễn ra, tất cả các tổ chức và cá nhân tham gia VZWA đã đặt mục tiêu giảm nhiều nhất có thể rác phải chuyển ra bãi chôn lấp, bị đốt bỏ hoặc rò rỉ ra môi trường. Thông qua phương pháp “đánh giá và kiểm toán nhãn hàng”, nhiều mô hình không rác đã được triển khai ở các địa phương trên cả nước như Hà Nội, Phú Yên, Quảng Ninh... Hội nghị hôm nay được tổ chức nhằm đánh dấu chặng đường đã qua và chia sẻ những bài học thành công, cũng như thảo luận về kế hoạch phát triển Zhub giai đoạn tới.
Các sản phẩm tái chế rác thải nhựa do học sinh Trường Tiểu học Trung Yên làm được trưng bày tại Triển lãm
Chia sẻ về hành trình vận động chính sách, Bà Quách Thị Xuân - Điều phối viên VZWA cho biết, chính sách là một công cụ hết sức quan trọng để nhân rộng các mô hình thí điểm không rác. Việc vận động chính sách thường có hiệu quả cao hơn nếu có sự tham gia, đồng thuận của nhiều bên, tạo nên sức mạnh cộng hưởng, tăng khả năng thành công cho chiến dịch vận động. Với phương châm này, trong quá trình vận động cho các chính sách mà Liên minh quan tâm như: Quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất; giảm nhựa sử dụng một lần hay các quy định liên quan tới kinh tế tuần hoàn trong Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT năm 2020, VZWA đã luôn kết nối các thành viên và đối tác trong xây dựng các bản góp ý và thư kiến nghị tập thể. Các bản góp ý và kiến nghị tập thể này đã được BộTN&MT, Ủy Ban Khoa học Công Nghệ và Môi trường - Quốc hội khóa XV ghi nhận và đánh giá cao.
Nhiều mô hình tiêu biểu không rác thải tại Việt Nam đang được các tổ chức khoa học - xã hội, tổ chức phi chính phủ, các sở, ban ngành, cá nhân và cộng đồng chung tay xây dựng đã được chia sẻ tại Hội nghị như: Mô hình vận động chính sách cấp tỉnh về giảm rác nhựa tại Phú Yên; cơ sở dữ liệu kiểm toán rác thải nhựa của GreenHub; thúc đẩy giảm thiểu rác nhựa của MCD; Reduce - Reuse: Việt Nam sạch và xanh...
Bên cạnh đó, các đại biểu cũng tập trung thảo luận về các chủ đề: Xây dựng Chiến lược phát triển của VZWA giai đoạn 2022 - 2025, bao gồm các nội dung về vận động chính sách; cơ sở dữ liệu - Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp; truyền thông; mô hình không rác, đây là những hoạt động thiết thực vì sự phát triển xanh của Việt Nam.
Ngoài ra, nằm trong khuôn khổ Hội nghị, Lễ hội Trường học không rác lần đầu tiên được tổ chức, đây cũng là dịp ra mắt chính thức Zhub, nhằm khuyến khích các trường học tham gia vào phong trào trường học không rác. “Tour triển lãm Trường học không rác” với sự tham gia của 9 trường học, gồm: Trường Đại học VinUni; Trường Mầm non Iris, Trường Tiểu học, THCS và THPT Iris; Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học Giáo dục (CERA), Trường Đại học Giáo dục; Trường Tiểu học Trung Yên; Học viện Nông nghiệp Việt Nam; Hop Farm; Trường Tiểu học, THCS và THPT Thực nghiệm Khoa học Giáo dục; Hệ thống Giáo dục Genesis; 3SR - Công ty Cổ phần Giáo dục truyền thông và môi trường sẽ mang đến những đóng góp các sản phẩm, mô hình, ý tưởng thiết kế về trường học không rác, lối sống không rác..., trên nguyên tắc 7R (Redesign - Refuse - Reduce - Reuse - Recycle - Rot - Residual management).
“Tour triển lãm Trường học không rác” sẽ bắt đầu tại Trường Genesis từ ngày 19/12/2021 và tiếp tục được trưng bày tại mỗi trường thành viên tham gia triển lãm trong vòng 1 tuần.
Ý tưởng về cây treo đồ, giỏ đựng đồ từ thiên nhiên
Tại các buổi triển lãm, nhiều mô hình trường học không rác được trưng bày và giới thiệu cho các bé mầm non về rác thải, thùng rác, cách tái chế đồ vật. Học sinh lớp 1 được tìm hiểu về sự đa dạng sinh học, quá trình di cư, nguyên nhân suy giảm số lượng các loài. Các em lớp 5 - bậc cuối cấp, học sinh còn được hướng dẫn thực hành kiểm toán năng lượng tiêu thụ, nước, chất thải hay thực hiện các dự án khoa học. Triết lý giáo dục xanh cũng được lồng ghép trong các Chương trình giáo dục khoa học theo mô hình Green STEM. Mô hình này sẽ giúp trẻ hiểu và xâu chuỗi kiến thức khoa học - công nghệ - kỹ thuật - toán học, từ đó hình thành kỹ năng ứng dụng kiến thức vào xử lý các tình huống trong cuộc sống.
Châu Long
